Pergantungan nikotin berlaku apabila anda memerlukan nikotin dan tidak boleh berhenti menggunakannya. Nikotin adalah bahan kimia dalam tembakau yang menyukarkan untuk berhenti. Nikotin menghasilkan kesan yang menggembirakan dalam otak anda, tetapi kesan ini bersifat sementara. Jadi anda mencapai rokok lagi.
Lebih banyak anda menghisap tembakau, lebih banyak nikotin yang anda perlukan untuk berasa sihat. Apabila anda cuba berhenti, anda mengalami perubahan mental dan fizikal yang tidak menyenangkan.
Tidak kira berapa lama anda telah menghisap tembakau, berhenti boleh meningkatkan kesihatan anda. Ia tidak mudah tetapi anda boleh memutuskan pergantungan anda kepada nikotin. Banyak rawatan berkesan boleh didapati.
Gejala pergantungan nikotin
Bagi sesetengah orang, menggunakan sebarang jumlah tembakau boleh menyebabkan pergantungan nikotin dengan cepat. Tanda-tanda bahawa anda mungkin ketagih termasuk:
- Anda tidak boleh berhenti menghisap tembakau.
- Anda mempunyai simptom apabila anda cuba berhenti merokok. Percubaan anda untuk berhenti merokok telah menyebabkan gejala fizikal dan yang berkaitan dengan mood, seperti keinginan yang kuat, kebimbangan, kerengsaan, kegelisahan, kesukaran menumpukan perhatian, mood tertekan, kekecewaan, kemarahan, peningkatan rasa lapar, insomnia, sembelit atau cirit-birit.
- Anda tetap menghisap tembakau walaupun mengalami masalah kesihatan. Walaupun anda telah mengalami masalah kesihatan dengan paru-paru atau jantung anda, anda tidak dapat berhenti merokok.
- Anda meninggalkan aktiviti sosial. Anda mungkin berhenti pergi ke restoran bebas rokok atau berhenti bersosial dengan keluarga atau rakan kerana anda tidak boleh merokok dalam situasi ini.
Punca pergantungan nikotin
Nikotin adalah bahan kimia dalam tembakau yang membuat anda terus merokok. Nikotin sampai ke otak dalam beberapa saat selepas sedutan. Di dalam otak, nikotin meningkatkan pembebasan bahan kimia otak yang dipanggil neurotransmitter, yang membantu mengawal mood dan tingkah laku.
Dopamine, salah satu neurotransmiter ini, dikeluarkan di pusat ganjaran otak dan menyebabkan perasaan keseronokan dan mood yang lebih baik.
Lebih banyak anda menghisap tembakau, lebih banyak nikotin yang anda perlukan untuk berasa sihat. Nikotin dengan cepat menjadi sebahagian daripada rutin harian anda dan saling berkaitan dengan tabiat dan perasaan anda.
Situasi biasa yang mencetuskan keinginan untuk menghisap tembakau termasuk:
- Minum kopi atau berehat di tempat kerja
- Berbual di telefon
- Minum alkohol
- Memandu sebuah kereta
- Menghabiskan masa bersama kawan-kawan
Untuk mengatasi pergantungan nikotin, anda perlu menyedari pencetus anda dan membuat rancangan untuk menanganinya.
Faktor-faktor risiko
Sesiapa yang menghisap tembakau atau menggunakan bentuk tembakau lain berisiko untuk bergantung kepada nikotin. Faktor-faktor yang mempengaruhi orang yang akan menggunakan tembakau termasuk:
- Umur. Kebanyakan orang mula menghisap tembakau semasa zaman kanak-kanak atau tahun remaja. Semakin muda anda apabila anda mula merokok, semakin besar peluang anda untuk menjadi ketagih.
- Genetik. Kemungkinan anda akan mula menghisap tembakau dan terus merokok mungkin sebahagiannya diwarisi. Faktor genetik mungkin mempengaruhi cara reseptor pada permukaan sel saraf otak anda bertindak balas terhadap dos tinggi nikotin yang dihantar oleh rokok.
- Ibu bapa dan rakan sebaya. Kanak-kanak yang membesar dengan ibu bapa yang menghisap tembakau lebih berkemungkinan menjadi perokok. Kanak-kanak dengan rakan yang menghisap tembakau juga lebih cenderung untuk mencubanya.
- Kemurungan atau penyakit mental lain. Banyak kajian menunjukkan hubungan antara kemurungan dan merokok tembakau. Orang yang mengalami kemurungan, skizofrenia, gangguan tekanan selepas trauma atau lain-lain bentuk penyakit mental lebih berkemungkinan menjadi perokok.
- Menggunakan bahan ketagihan. Orang yang menyalahgunakan alkohol dan dadah haram lebih berkemungkinan menjadi perokok.
Komplikasi daripada pergantungan nikotin
Asap tembakau mengandungi lebih daripada 60 bahan kimia penyebab kanser yang diketahui dan beribu-ribu bahan berbahaya yang lain. Malah rokok “semua semula jadi” atau herba mempunyai bahan kimia berbahaya.
Anda sudah tahu bahawa orang yang menghisap rokok lebih berkemungkinan menghidap dan mati akibat penyakit tertentu berbanding orang yang tidak merokok. Tetapi anda mungkin tidak menyedari betapa banyak masalah kesihatan yang berbeza disebabkan oleh merokok:
- Kanser paru-paru dan penyakit paru-paru. Menghisap tembakau adalah punca utama kematian kanser paru-paru. Di samping itu, merokok tembakau menyebabkan penyakit paru-paru, seperti emfisema dan bronkitis kronik. Menghisap tembakau juga memburukkan asma.
- Kanser lain. Menghisap tembakau meningkatkan risiko pelbagai jenis kanser, termasuk kanser mulut, farinks, esofagus, laring, pundi kencing, pankreas, buah pinggang, serviks dan beberapa jenis leukemia. Secara keseluruhan, menghisap tembakau menyebabkan 30% daripada semua kematian akibat kanser.
- Masalah jantung dan sistem peredaran darah. Menghisap tembakau meningkatkan risiko anda mati akibat penyakit jantung dan saluran darah, termasuk serangan jantung dan strok. Jika anda mempunyai penyakit jantung atau saluran darah, seperti kegagalan jantung, merokok tembakau memburukkan keadaan anda.
- kencing manis. Merokok tembakau meningkatkan rintangan insulin, yang boleh menetapkan peringkat untuk diabetes jenis 2. Jika anda menghidap diabetes, menghisap tembakau boleh mempercepatkan perkembangan komplikasi, seperti penyakit buah pinggang dan masalah mata.
- Masalah mata. Menghisap tembakau boleh meningkatkan risiko masalah mata yang serius seperti katarak dan kehilangan penglihatan akibat degenerasi makula.
- Kemandulan dan mati pucuk. Menghisap tembakau meningkatkan risiko penurunan kesuburan pada wanita dan risiko mati pucuk pada lelaki.
- Komplikasi semasa kehamilan. Ibu yang menghisap tembakau semasa hamil menghadapi risiko lebih tinggi untuk bersalin pramatang dan melahirkan bayi dengan berat lahir rendah.
- Selsema, selesema dan penyakit lain. Perokok lebih terdedah kepada jangkitan pernafasan, seperti selsema, selesema dan bronkitis.
- Penyakit gigi dan gusi. Menghisap tembakau dikaitkan dengan peningkatan risiko radang gusi dan jangkitan gusi yang serius yang boleh memusnahkan sistem sokongan untuk gigi (periodontitis).
Merokok juga menimbulkan risiko kesihatan kepada orang di sekeliling anda. Pasangan yang tidak merokok dan pasangan perokok mempunyai risiko kanser paru-paru dan penyakit jantung yang lebih tinggi berbanding dengan orang yang tidak tinggal bersama perokok. Kanak-kanak yang ibu bapanya menghisap tembakau lebih terdedah kepada asma yang lebih teruk, jangkitan telinga dan selsema.
Pencegahan pergantungan nikotin
Cara terbaik untuk mengelakkan pergantungan nikotin adalah dengan tidak menggunakan tembakau pada mulanya.
Cara terbaik untuk mengelakkan kanak-kanak daripada menghisap tembakau adalah dengan tidak merokok sendiri. Penyelidikan telah menunjukkan bahawa kanak-kanak yang ibu bapanya tidak menghisap tembakau atau yang berjaya berhenti merokok adalah lebih kecil kemungkinannya untuk merokok.
Diagnosis pergantungan nikotin
Doktor anda mungkin bertanya soalan atau meminta anda mengisi soal selidik untuk melihat sejauh mana anda bergantung kepada nikotin. Mengetahui tahap pergantungan anda akan membantu doktor menentukan pelan rawatan yang sesuai untuk anda. Semakin banyak rokok yang anda hisap setiap hari dan semakin cepat anda merokok selepas bangun tidur, semakin anda bergantung.
Rawatan pergantungan nikotin
Jika anda tidak boleh berhenti merokok sendiri, anda boleh mendapatkan bantuan daripada ubat-ubatan dan kaunseling, yang kedua-duanya telah terbukti berkesan, terutamanya dalam kombinasi.
Ubat-ubatan
Sesetengah produk berhenti merokok dikenali sebagai terapi penggantian nikotin kerana ia mengandungi jumlah nikotin yang berbeza-beza. Sesetengah terapi penggantian nikotin ini memerlukan preskripsi, tetapi terapi lain tidak. Terdapat dua ubat berhenti merokok yang diluluskan yang tidak mengandungi nikotin, dan kedua-duanya hanya boleh didapati melalui preskripsi.
Mana-mana produk ini boleh membantu mengurangkan keinginan dan gejala nikotin — menjadikannya lebih berkemungkinan anda akan berhenti merokok selama-lamanya. Menggunakan lebih daripada satu produk boleh membantu anda mendapatkan hasil yang lebih baik.
Walaupun anda boleh membeli beberapa produk berhenti merokok tanpa preskripsi, anda harus berbincang dengan doktor anda terlebih dahulu. Bersama-sama dengan doktor, anda boleh meneroka produk yang mungkin sesuai untuk anda, bila mula mengambilnya dan kemungkinan kesan sampingan.
Kaunseling
Ubat membantu anda mengatasi dengan mengurangkan gejala dan keinginan nikotin, manakala rawatan tingkah laku membantu anda mengembangkan kemahiran yang anda perlukan untuk meninggalkan tembakau untuk kebaikan. Lebih banyak masa yang anda luangkan dengan kaunselor, lebih baik hasil rawatan anda.
Semasa kaunseling individu atau kelompok, anda mempelajari teknik yang boleh anda gunakan untuk membantu anda berhenti merokok. Banyak hospital, pelan penjagaan kesihatan, penyedia penjagaan kesihatan dan majikan menawarkan program rawatan. Sesetengah pusat perubatan menyediakan program rawatan kediaman — rawatan paling intensif yang ada.
Kaedah untuk mengelak
Rokok elektronik (e-cigarette) tidak terbukti selamat dan juga tidak lebih berkesan dalam membantu orang ramai berhenti merokok daripada ubat gantian nikotin. Malah, ramai orang yang menggunakan e-rokok untuk berhenti merokok mendapati diri mereka menggunakan kedua-dua produk daripada berhenti.
Bukan idea yang baik untuk menggantikan jenis penggunaan tembakau yang lain untuk merokok. Tembakau dalam sebarang bentuk tidak selamat. Jauhi produk ini:
- Produk tembakau boleh larut
- Tembakau tanpa asap
- Lollipop nikotin dan balm
- Cerut dan paip
- Hookah