Gambaran keseluruhan
Apakah alahan makanan?
Alahan makanan adalah tindak balas sistem imun. Ia disebabkan apabila badan tersalah anggap bahan dalam makanan – biasanya protein – sebagai berbahaya dan mencipta sistem pertahanan (antibodi) untuk melawannya. Reaksi alahan berlaku apabila antibodi melawan protein makanan yang “menyerang”. Alahan makanan yang paling biasa ialah kerang, kacang, ikan, telur, kacang tanah, dan susu.
Apakah intoleransi makanan?
Intoleransi makanan adalah tindak balas sistem pencernaan dan bukannya tindak balas sistem imun. Ia berlaku apabila sesuatu dalam makanan merengsakan sistem penghadaman seseorang atau apabila seseorang tidak dapat mencerna, atau memecahkan makanan dengan betul. Intoleransi terhadap laktosa, yang terdapat dalam susu dan produk tenusu lain, adalah intoleransi makanan yang paling biasa.
Seberapa biasa alahan dan intoleransi makanan?
Alahan makanan menjejaskan kira-kira 1 peratus orang dewasa dan 7 peratus kanak-kanak, walaupun sesetengah kanak-kanak mengatasi alahan mereka. Intoleransi makanan adalah lebih biasa. Malah, hampir semua orang pada satu masa mempunyai reaksi yang tidak menyenangkan terhadap sesuatu yang mereka makan. Sesetengah orang mempunyai intoleransi makanan tertentu. Intoleransi laktosa, intoleransi makanan khusus yang paling biasa, menjejaskan kira-kira 10 peratus rakyat Amerika.
Bagaimanakah anda boleh membezakan antara alahan dan intoleransi terhadap makanan?
Alahan makanan boleh dicetuskan oleh walaupun sedikit makanan dan berlaku setiap kali makanan itu dimakan. Orang yang mempunyai alahan makanan secara amnya dinasihatkan untuk mengelakkan makanan yang menyinggung sepenuhnya. Sebaliknya, intoleransi makanan selalunya berkaitan dengan dos; orang yang mengalami intoleransi makanan mungkin tidak mengalami gejala melainkan mereka makan sebahagian besar makanan atau makan makanan dengan kerap. Sebagai contoh, seseorang yang mempunyai intoleransi laktosa mungkin boleh minum susu dalam kopi atau segelas susu, tetapi menjadi sakit jika dia minum beberapa gelas susu. Alahan dan intoleransi makanan juga berbeza daripada keracunan makanan, yang secara amnya berpunca daripada makanan yang rosak atau tercemar dan menjejaskan lebih daripada seorang yang makan makanan tersebut. Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh membantu menentukan sama ada anda mempunyai alahan atau intoleransi, dan mewujudkan rancangan untuk membantu mengawal gejala.
Gejala dan Punca
Apakah tanda-tanda alahan makanan?
Gejala alahan makanan boleh berkisar dari ringan hingga teruk, dan jumlah makanan yang diperlukan untuk mencetuskan tindak balas berbeza dari orang ke orang. Gejala alahan makanan mungkin termasuk:
- Ruam atau gatal-gatal
- Loya
- Sakit perut kecut
- Cirit-birit
- Kulit gatal
- Sesak nafas
- Sakit dada
- Bengkak saluran pernafasan ke paru-paru
Anafilaksis ialah tindak balas alahan yang sangat serius dan boleh membawa maut yang melibatkan penurunan mendadak dalam tekanan darah, kehilangan kesedaran dan kegagalan sistem badan.
Apakah tanda-tanda intoleransi makanan?
Gejala intoleransi makanan termasuk:
- Loya
- Sakit perut
- Gas, kekejangan atau kembung perut
- muntah-muntah
- Pedih ulu hati
- Cirit-birit
- Sakit kepala
- Kerengsaan atau gugup
Apakah yang menyebabkan alahan dan intoleransi makanan?
Alahan makanan timbul daripada kepekaan terhadap sebatian kimia (protein) dalam makanan, malah sebatian yang terdapat secara semula jadi dalam makanan. Alahan makanan adalah lebih biasa pada orang yang ahli keluarganya mempunyai alahan, mencadangkan faktor genetik – atau keturunan – mungkin terlibat dengan perkembangan alahan makanan.
Alahan makanan berkembang selepas anda terdedah kepada protein makanan yang badan anda fikirkan berbahaya. Kali pertama anda makan makanan yang mengandungi protein, sistem imun anda bertindak balas dengan mencipta antibodi melawan penyakit tertentu (dipanggil immunoglobulin E atau IgE). Apabila anda makan semula makanan itu, ia mencetuskan pembebasan antibodi IgE dan bahan kimia lain, termasuk histamin, dalam usaha untuk mengusir “penceroboh” protein dari badan anda. Histamin ialah bahan kimia berkuasa yang boleh menjejaskan sistem pernafasan, saluran gastrousus, kulit atau sistem kardiovaskular.
Gejala alahan yang anda alami bergantung pada tempat di dalam badan dilepaskan histamin. Jika ia dikeluarkan di telinga, hidung dan tekak, anda mungkin mengalami gatal-gatal hidung dan mulut, atau sukar bernafas atau menelan. Jika histamin dilepaskan dalam kulit, anda mungkin mengalami sarang atau ruam. Jika histamin dilepaskan dalam saluran gastrousus, anda mungkin akan mengalami sakit perut, kekejangan atau cirit-birit. Ramai orang mengalami gabungan simptom apabila makanan dimakan dan dihadam.
Terdapat banyak faktor yang boleh menyumbang kepada intoleransi makanan. Dalam sesetengah kes – seperti intoleransi laktosa – orang itu kekurangan bahan kimia, dipanggil enzim, yang diperlukan untuk mencerna protein tertentu yang terdapat dalam makanan dengan betul. Juga biasa ialah sikap tidak bertoleransi terhadap beberapa bahan kimia yang ditambahkan pada makanan untuk memberikan warna, meningkatkan rasa dan melindungi daripada pertumbuhan bakteria. Bahan-bahan ini termasuk pelbagai pewarna dan monosodium glutamat (MSG), penambah rasa.
Bahan yang dipanggil sulfit, yang mungkin berlaku secara semula jadi – seperti dalam wain merah – atau boleh ditambah untuk menghalang pertumbuhan acuan, juga merupakan sumber sikap tidak bertoleransi bagi sesetengah orang. Pentadbiran Makanan dan Dadah telah melarang penggunaan semburan sulfat untuk memelihara buah-buahan dan sayur-sayuran, tetapi sulfat masih ditemui secara semula jadi dalam sesetengah makanan. Salisilat ialah sekumpulan bahan kimia tumbuhan yang ditemui secara semula jadi dalam banyak buah-buahan, sayur-sayuran, kacang, kopi, jus, bir dan wain. Aspirin juga merupakan sebatian daripada keluarga salisilat. Makanan yang mengandungi salisilat boleh mencetuskan gejala pada orang yang sensitif terhadap aspirin. Sudah tentu, apa-apa makanan yang diambil dalam kuantiti yang berlebihan boleh menyebabkan gejala pencernaan.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah intoleransi makanan didiagnosis?
Kebanyakan intoleransi makanan didapati melalui percubaan dan kesilapan untuk menentukan makanan atau makanan yang menyebabkan gejala. Anda mungkin diminta menyimpan diari makanan untuk merekodkan apa yang anda makan dan apabila anda mendapat simptom, dan kemudian mencari faktor biasa. Sebagai contoh, selepas mencatatkan apa yang dia makan setiap hari selama sebulan, seorang lelaki mendapati bahawa dia mengalami gejala hanya pada hari dia makan keju. Ini menuding jari pada keju sebagai kemungkinan penyebab ketidakselesaannya.
Satu lagi cara untuk mengenal pasti makanan bermasalah ialah diet penghapusan. Anda bermula dengan menghapuskan sepenuhnya sebarang makanan yang disyaki daripada diet anda sehingga anda bebas simptom. Anda kemudian mula memperkenalkan semula makanan, satu demi satu. Ini boleh membantu anda menentukan makanan yang menyebabkan gejala. Dapatkan nasihat pembekal penjagaan kesihatan anda atau pakar diet berdaftar sebelum memulakan diet penghapusan untuk memastikan diet anda menyediakan nutrisi yang mencukupi.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimanakah intoleransi makanan dirawat?
Rawatan adalah berdasarkan mengelakkan atau mengurangkan pengambilan makanan bermasalah dan merawat gejala apabila anda makan makanan bermasalah; contohnya, mengambil ubat antasid untuk pedih ulu hati atau sakit perut.
Pencegahan
Bolehkah intoleransi makanan dicegah?
Mengambil beberapa langkah mudah boleh membantu anda mencegah gejala yang berkaitan dengan intoleransi makanan.
- Ketahui makanan dalam jumlah yang menyebabkan anda mengalami gejala, dan hadkan pengambilan anda kepada jumlah yang boleh anda kendalikan.
- Apabila anda makan di luar, tanya pelayan anda tentang cara hidangan anda akan disediakan. Sesetengah makanan mungkin mengandungi makanan yang anda tidak boleh bertolak ansur, dan itu mungkin tidak jelas daripada penerangan pada menu.
- Belajar membaca label makanan dan semak ramuan untuk makanan bermasalah. Jangan lupa periksa perasa dan perasa. Mereka mungkin mengandungi MSG atau bahan tambahan lain yang boleh membawa kepada gejala.
