Gambaran keseluruhan
Apakah rhinitis alahan (demam hay)?
Rinitis alahan (demam hay) adalah tindak balas alahan terhadap zarah-zarah kecil di udara yang dipanggil alergen. Apabila anda menghirup alergen melalui hidung atau mulut anda, badan anda bertindak balas dengan mengeluarkan bahan kimia semula jadi yang dipanggil histamin. Beberapa alergen dalaman dan luaran menyebabkan demam hay. Punca biasa termasuk hama habuk, kulat, bulu haiwan peliharaan dan debunga daripada pokok dan tumbuhan.
Gejala demam hay termasuk bersin, hidung tersumbat dan kerengsaan hidung, tekak, mulut dan mata. Rinitis alahan tidak sama dengan rinitis berjangkit, atau dikenali sebagai selesema biasa. Demam hay tidak berjangkit.
Bilakah orang biasanya mendapat demam hay?
Anda boleh mengalami demam hay pada bila-bila masa sepanjang tahun. Alahan bermusim berlaku pada musim bunga, musim panas dan awal musim luruh apabila pokok dan rumpai mekar dan bilangan debunga lebih tinggi. Alahan saka boleh berlaku sepanjang tahun. Ia terhasil daripada perengsa yang sentiasa ada, seperti bulu haiwan peliharaan, lipas dan hama habuk.
Seberapa biasa rhinitis alahan (demam hay)?
Demam hay adalah sangat biasa. Di Amerika Syarikat, sekitar 15% hingga 20% daripada populasi mempunyai rinitis alahan. Berjuta-juta kanak-kanak dan orang dewasa mengalami demam hay setiap tahun.
Siapa yang mungkin mendapat rinitis alahan?
Alahan diwarisi (diturunkan melalui keluarga). Anda lebih berkemungkinan menghidap demam hay jika anda mempunyai ibu bapa atau ahli keluarga yang alahan. Orang yang mempunyai asma atau ekzema lebih berkemungkinan mengalami demam hay.
Gejala dan Punca
Apakah yang menyebabkan rinitis alahan (demam hay)?
Rinitis alahan berlaku apabila sistem imun badan anda bertindak balas terhadap perengsa di udara. Bahan perengsa (alergen) sangat kecil sehingga anda boleh menyedutnya dengan mudah melalui hidung atau mulut anda.
Alergen tidak berbahaya kepada kebanyakan orang. Tetapi jika anda mengalami demam hay, sistem imun anda menganggap alergen itu menceroboh. Sistem imun cuba melindungi badan anda dengan melepaskan bahan kimia semula jadi ke dalam aliran darah anda. Bahan kimia utama dipanggil histamin. Ia menyebabkan selaput lendir di hidung, mata dan tekak menjadi meradang dan gatal kerana ia berfungsi untuk mengeluarkan alergen.
Alahan bermusim dan saka boleh disebabkan oleh banyak alergen, termasuk:
- Hama habuk yang hidup di dalam permaidani, langsir, peralatan tempat tidur dan perabot.
- Debunga daripada pokok, rumput dan rumpai.
- Bulu haiwan peliharaan (serpihan kecil kulit mati).
- Spora acuan.
- Lipas, termasuk air liur dan sisanya.
Alahan makanan juga boleh menyebabkan keradangan pada hidung dan tekak. Jika anda rasa anda mengalami reaksi alahan terhadap sesuatu yang anda makan, dapatkan bantuan perubatan dengan segera. Alahan makanan boleh mengancam nyawa.
Apakah simptom rinitis alahan (demam hay)?
Gejala demam hay boleh muncul sepanjang tahun. Alahan luar lebih teruk pada musim bunga, musim panas dan awal musim gugur. Dalam cuaca panas, rumpai dan bunga mekar, dan bilangan debunga lebih tinggi. Alahan dalaman, seperti yang disebabkan oleh bulu haiwan peliharaan dan hama habuk, boleh menjadi lebih teruk pada musim sejuk kerana orang ramai menghabiskan lebih banyak masa di dalam rumah.
Gejala demam hay termasuk:
- Hidung tersumbat (kesesakan), bersin dan hidung berair.
- Gatal hidung, tekak dan mata.
- Sakit kepala, sakit resdung dan lingkaran hitam bawah mata.
- Peningkatan lendir di hidung dan tekak.
- Keletihan dan rasa tidak selesa (rasa tidak selesa secara umum).
- Sakit tekak akibat lendir yang menitis ke dalam kerongkong (postnasal drip).
- Semput, batuk dan sukar bernafas.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah demam hay didiagnosis?
Penyedia penjagaan kesihatan anda akan memeriksa anda, bertanya tentang gejala anda dan menilai anda untuk keadaan lain, seperti selesema atau asma. Untuk mengukur antibodi anda kepada alergen tertentu, pembekal anda mungkin mengambil sampel darah dan menghantarnya ke makmal untuk ujian. Ujian darah ini dipanggil ujian immunoglobulin E (IgE). Ia boleh mengesan semua jenis alahan, termasuk alahan makanan.
Pembekal anda mungkin mengesyorkan ujian tusukan kulit untuk menentukan alergen yang menyebabkan gejala anda.
Apakah ujian tusukan kulit?
Ujian biasa ini tidak menyakitkan dan tepat, walaupun mungkin agak tidak selesa. Pembekal anda meletakkan sampel kecil alergen yang berbeza pada kulit anda (biasanya pada lengan bawah atau belakang anda) dan menggaru atau menusuk kulit dengan jarum. Menggaruk kulit membolehkan alergen masuk ke bawah permukaan.
Jika anda alah kepada alergen, kawasan tersebut akan menjadi merah, gatal dan jengkel dalam masa 15 hingga 30 minit. Anda mungkin mengalami bisul yang timbul seperti sarang yang dipanggil wheals yang menunjukkan tindak balas alahan. Ujian tusukan kulit ialah cara yang selamat dan berkesan untuk menentukan alergen yang menyebabkan gejala anda.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimanakah rinitis alahan (demam hay) dirawat?
Beberapa ubat alahan boleh memperbaiki gejala dan membantu anda hidup dengan demam hay. Rawatan ini datang dalam pelbagai bentuk, termasuk cecair, pil, titisan mata, semburan hidung dan suntikan. Bercakap dengan pembekal anda sebelum mengambil sebarang ubat, terutamanya jika anda hamil atau mempunyai masalah kesihatan lain. Pembekal anda mungkin mencadangkan:
Antihistamin: Ubat antihistamin boleh didapati dengan preskripsi atau di kaunter. Mereka berfungsi dengan menyekat histamin yang dikeluarkan oleh badan anda semasa tindak balas alahan. Antihistamin datang sebagai pil, cecair, titisan mata, semburan hidung dan penyedut. Mereka termasuk:
- Loratadine (Claritin®).
- Cetirizine (Zyrtec®).
- Fexofenadine (Allegra®).
- Levocetirizine (Xyzal®).
Antihistamin boleh menyebabkan rasa mengantuk. Elakkan alkohol semasa mengambil antihistamin, terutamanya jika anda akan memandu.
Dekongestan: Ubat-ubatan ini melegakan kesesakan di hidung dan sinus. Anda boleh mengambil dekongestan melalui mulut (dalam bentuk pil atau cecair) atau gunakan semburan hidung. Mereka termasuk:
- Semburan hidung Afrin®.
- Semburan hidung Phenylephrine (Neo-Synephrine®).
-
Pseudoephedrine (Sudafed®).
Dekongestan boleh meningkatkan tekanan darah dan menyebabkan sakit kepala, sukar tidur dan mudah marah. Dekongestan hidung boleh menjadi ketagihan jika digunakan lebih daripada lima hari. Pastikan anda berbincang dengan pembekal anda sebelum mengambilnya.
Semburan hidung kortikosteroid: Semburan dan penyedut ini mengurangkan keradangan dan melegakan gejala demam hay. Semburan hidung yang paling biasa ialah Flonase®, Nasacort® dan Rhinocort®. Kesan sampingan termasuk sakit kepala, kerengsaan hidung, hidung berdarah dan batuk.
Inhibitor leukotrien: Semasa tindak balas alahan, badan mengeluarkan leukotriene, histamin dan bahan kimia lain yang menyebabkan keradangan dan gejala demam hay. Terdapat hanya dengan preskripsi, pil ini menyekat leukotriene. Inhibitor leukotriene yang paling biasa ialah montelukast (Singulair®). Sesetengah orang mengalami perubahan dalam mood, mimpi yang jelas, pergerakan otot yang tidak disengajakan dan ruam kulit apabila mengambil ubat ini.
Imunoterapi: Rawatan ini berfungsi dengan membantu badan anda belajar untuk bertolak ansur dengan alergen. Pembekal anda memberi anda satu siri suntikan (tembakan alahan) dengan sejumlah kecil alergen. Setiap kali anda mendapat suntikan, pembekal anda meningkatkan jumlah alergen. Lama kelamaan, sistem imun anda membina imuniti terhadap alergen dan berhenti melancarkan tindak balas terhadapnya.
Pembekal anda mungkin mengesyorkan imunoterapi dalam bentuk pil yang anda letakkan di bawah lidah anda.
Pencegahan
Bolehkah saya mencegah demam hay?
Tiada cara untuk mencegah demam hay, tetapi perubahan gaya hidup boleh membantu anda hidup dengan alahan. Anda boleh melegakan simptom demam hay dengan mengelakkan perengsa sebanyak mungkin. Untuk mengurangkan gejala, anda harus:
- Elakkan menyentuh muka anda dan menggosok mata atau hidung anda.
- Tutup tingkap di rumah dan kereta anda semasa musim bunga, musim panas dan awal musim luruh apabila bilangan debunga lebih tinggi.
- Masukkan bantal, tilam dan spring box dalam sarung hama habuk.
- Jauhkan haiwan peliharaan dari sofa dan katil, dan tutup pintu ke bilik tidur yang anda tidak mahu mereka masuk.
- Gunakan penapis dalam pembersih vakum dan penghawa dingin anda untuk mengurangkan jumlah alergen dalam udara.
- Basuh tangan anda dengan kerap, terutamanya selepas bermain dengan haiwan peliharaan.
- Pakai topi dan cermin mata hitam untuk melindungi mata anda daripada debunga apabila anda berada di luar. Tukar pakaian anda sebaik sahaja anda masuk ke dalam rumah.
Tinjauan / Prognosis
Apakah prospek bagi orang yang mengalami demam hay?
Demam hay boleh menyebabkan anda berasa sengsara, tetapi ia tidak menyebabkan masalah kesihatan yang serius. Kebanyakan penghidap demam hay menguruskan simptom dengan perubahan gaya hidup dan ubat-ubatan tanpa preskripsi.
Orang yang mempunyai alahan bawaan udara mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk jangkitan telinga dan jangkitan sinus. Kerana demam hay boleh menyukarkan untuk mendapatkan tidur yang nyenyak, anda mungkin berasa letih pada siang hari. Jika anda mempunyai asma, demam hay boleh memburukkan gejala asma anda.
Tinggal bersama
Bilakah saya harus berjumpa pembekal penjagaan kesihatan saya tentang demam hay?
Walaupun demam hay tidak menyebabkan sebarang masalah kesihatan yang serius, anda harus berjumpa pembekal anda untuk menolak keadaan lain, seperti asma. Dapatkan penjagaan jika simptom demam hay mengganggu kehidupan harian anda atau menyukarkan anda untuk tidur. Pembekal anda boleh membantu anda mengenal pasti alergen yang menyebabkan tindak balas dan mengesyorkan rawatan untuk membantu anda berasa lebih baik.
Gejala demam hay boleh menjejaskan kualiti hidup anda dan menghalang anda daripada melakukan aktiviti yang anda gemari, tetapi rawatan berkesan tersedia. Berjuta-juta orang dewasa dan kanak-kanak menguruskan demam hay dengan ubat-ubatan dan perubahan gaya hidup. Bercakap dengan pembekal anda tentang langkah yang boleh anda ambil untuk melegakan simptom, bernafas lebih mudah dan berasa lebih baik.
