Gambaran keseluruhan
Apakah penyakit hati?
Hati anda ialah organ kedua terbesar badan anda (selepas kulit). Ia terletak betul-betul di bawah tulang rusuk anda di sebelah kanan dan sebesar saiz bola sepak. Hati memisahkan nutrien dan sisa semasa ia bergerak melalui sistem pencernaan anda. Ia juga menghasilkan hempedu, bahan yang membawa toksin keluar dari badan anda dan membantu dalam penghadaman.
Istilah “penyakit hati” merujuk kepada mana-mana beberapa keadaan yang boleh menjejaskan dan merosakkan hati anda. Lama kelamaan, penyakit hati boleh menyebabkan sirosis (parut). Oleh kerana lebih banyak tisu parut menggantikan tisu hati yang sihat, hati tidak lagi dapat berfungsi dengan baik. Jika tidak dirawat, penyakit hati boleh menyebabkan kegagalan hati dan kanser hati.
Seberapa biasa penyakit hati?
Secara keseluruhan, kira-kira 1 dalam 10 orang Amerika (30 juta jumlahnya) mempunyai beberapa jenis penyakit hati. Kira-kira 5.5 juta orang di AS mempunyai penyakit hati kronik atau sirosis.
Sesetengah jenis penyakit hati menjadi lebih biasa di AS kerana ia berkaitan dengan peningkatan kadar obesiti. Dianggarkan 20% hingga 30% orang dewasa mempunyai lebihan lemak dalam hati mereka, keadaan yang dipanggil penyakit hati berlemak bukan alkohol. Ini mungkin dinamakan semula penyakit hati berlemak berkaitan metabolik (MAFLD) untuk menggambarkan hubungannya dengan sindrom metabolik dan keadaan seperti diabetes, tekanan darah tinggi, kolesterol tinggi dan obesiti, antara lain.
Gejala dan Punca
Apakah yang menyebabkan pelbagai jenis penyakit hati?
Jenis penyakit hati yang berbeza disebabkan oleh sebab yang berbeza. Penyakit hati mungkin disebabkan oleh:
- Jangkitan virus: Hepatitis A, hepatitis B dan hepatitis C adalah penyakit yang disebabkan oleh jangkitan virus.
- Masalah dengan sistem imun anda: Apabila sistem imun anda tersilap menyerang hati anda, ia boleh menyebabkan penyakit hati autoimun. Ini termasuk kolangitis bilier primer dan hepatitis autoimun.
- Penyakit yang diwarisi: Sesetengah masalah hati berkembang kerana keadaan genetik (yang anda warisi daripada ibu bapa anda). Penyakit hati yang diwarisi termasuk penyakit Wilson dan hemochromatosis.
- Kanser: Apabila sel-sel abnormal membiak dalam hati anda, anda mungkin mengalami tumor. Tumor ini mungkin benigna (bukan kanser) atau malignan (kanser hati).
- Mengambil terlalu banyak toksin: Penyakit hati berlemak alkohol adalah akibat daripada penyalahgunaan alkohol. Penyakit hati berlemak bukan alkohol (NAFLD) berpunca daripada pengambilan terlalu banyak lemak. NAFLD menjadi lebih biasa apabila kadar obesiti dan diabetes meningkat.
Apakah tanda-tanda penyakit hati?
Sesetengah jenis penyakit hati (termasuk penyakit hati berlemak bukan alkohol) jarang menyebabkan gejala. Untuk keadaan lain, simptom yang paling biasa ialah jaundis — kulit anda menjadi kuning dan bahagian putih mata anda. Jaundis berkembang apabila hati anda tidak dapat membersihkan bahan yang dipanggil bilirubin.
Tanda-tanda lain penyakit hati mungkin termasuk:
-
Sakit perut (perut) (terutama di sebelah kanan).
- Mudah lebam.
- Perubahan dalam warna air kencing atau najis anda.
-
Keletihan.
-
Loya atau muntah.
- Bengkak di lengan atau kaki anda (edema).
Apakah komplikasi penyakit hati?
Sesetengah jenis penyakit hati boleh meningkatkan risiko anda mendapat kanser hati. Yang lain, jika tidak dirawat, terus merosakkan hati anda. Cirrhosis (parut) berkembang.
Lama kelamaan, hati yang rosak tidak akan mempunyai tisu sihat yang mencukupi untuk berfungsi. Penyakit hati yang tidak dirawat akhirnya boleh menyebabkan kegagalan hati.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah penyakit hati didiagnosis?
Untuk mendiagnosis dan mencari punca penyakit hati dengan tepat, pembekal anda juga akan mengesyorkan satu atau lebih ujian. Ini mungkin termasuk:
- Ujian darah: Enzim hati mengukur tahap enzim hati dalam darah anda. Ujian lain untuk fungsi hati termasuk ujian pembekuan darah yang dipanggil nisbah normal antarabangsa (INR). Tahap tidak normal mungkin menunjukkan masalah dengan fungsi hati anda.
- Ujian pengimejan: Pembekal anda boleh menggunakan imbasan ultrasound, MRI atau CT untuk mencari tanda-tanda kerosakan, parut atau tumor dalam hati anda. Satu lagi jenis ultrasound khusus yang dipanggil fibroscan boleh digunakan untuk menentukan tahap parut dan pemendapan lemak dalam hati.
- Biopsi hati: Semasa biopsi hati, pembekal anda menggunakan jarum nipis untuk mengeluarkan sampel kecil tisu hati. Mereka menganalisis tisu untuk mencari tanda-tanda penyakit hati.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimanakah penyakit hati diuruskan atau dirawat?
Rawatan untuk penyakit hati bergantung pada jenis penyakit hati yang anda alami dan sejauh mana ia telah berkembang. Rawatan yang mungkin termasuk:
- Ubat-ubatan: Penyedia penjagaan kesihatan merawat beberapa jenis penyakit hati dengan ubat. Anda boleh mengambil ubat untuk jangkitan virus seperti hepatitis atau penyakit yang diwarisi seperti penyakit Wilson.
- Perubahan gaya hidup: Anda boleh menggunakan diet anda untuk membantu menguruskan jenis penyakit hati tertentu. Jika anda mempunyai penyakit hati berlemak, mengelakkan alkohol, mengehadkan lemak dan kalori dan meningkatkan pengambilan serat boleh membantu. Penyakit hati yang berkaitan dengan alkohol boleh bertambah baik dengan pantang alkohol.
- Pemindahan hati: Apabila penyakit hati berkembang menjadi kegagalan hati, pemindahan hati mungkin merupakan pilihan rawatan terbaik. Pemindahan menggantikan hati anda dengan hati yang sihat.
Pencegahan
Bolehkah penyakit hati dicegah?
Anda boleh mengambil langkah untuk mencegah beberapa jenis penyakit hati — terutamanya yang terjejas oleh diet dan gaya hidup anda. Jika anda berisiko untuk penyakit hati, pembekal anda mungkin mengesyorkan perubahan gaya hidup termasuk:
- Mengelak atau mengehadkan alkohol.
- Elakkan makanan dan minuman yang mengandungi lemak trans atau sirap jagung fruktosa tinggi.
- Berhati-hati menguruskan pengambilan preskripsi dan ubat-ubatan tanpa preskripsi anda untuk mengelakkan kerosakan hati, kerana ubat-ubatan seperti acetaminophen (Tylenol®) adalah punca biasa kecederaan hati.
- Mendapatkan senaman yang kerap.
- Mengehadkan penggunaan daging merah.
Anda boleh meminimumkan kemungkinan dijangkiti hepatitis virus dengan mengamalkan seks selamat dan tidak berkongsi jarum.
Tinjauan / Prognosis
Apakah prognosis (pandangan) bagi penghidap penyakit hati?
Dengan rawatan awal dan perubahan gaya hidup yang berkesan, ramai penghidap penyakit hati boleh mengelakkan kerosakan hati yang serius dan mencegah kegagalan hati.
Tinggal bersama
Bilakah saya perlu menghubungi doktor?
Anda harus menghubungi pembekal penjagaan kesihatan anda jika anda mengalami:
- Perubahan dalam warna air kencing atau najis anda.
- Jaundis atau kekuningan mata anda.
- Sakit di bahagian atas sebelah kanan perut anda.
- Bengkak di tangan atau kaki anda.
Apakah soalan yang perlu saya tanyakan kepada doktor saya?
Anda mungkin ingin bertanya kepada pembekal penjagaan kesihatan anda:
- Apakah perubahan gaya hidup yang perlu saya lakukan untuk membantu menjaga kesihatan hati saya?
- Apakah tanda amaran awal penyakit hati yang perlu saya perhatikan?
- Perlukah saya mengelak sebarang ubat untuk membantu mencegah kerosakan hati?
- Jika saya mempunyai penyakit hati yang diwarisi, adakah keluarga saya perlu menjalani ujian genetik?
- Adakah saya perlu menjalani pemindahan hati?
Penyakit hati boleh berpunca daripada jangkitan, keadaan yang diwarisi, kanser atau kelebihan bahan toksik. Penyedia penjagaan kesihatan boleh merawat pelbagai jenis penyakit hati dengan berkesan dengan ubat atau perubahan gaya hidup. Jika anda mempunyai penyakit hati yang teruk, pemindahan hati boleh memulihkan kesihatan anda dan memanjangkan hayat anda.
