Gangguan hiperaktif kekurangan perhatian
ADHD (gangguan hiperaktif kekurangan perhatian) adalah antara gangguan perkembangan saraf yang paling biasa pada zaman kanak-kanak. Ia menjejaskan kira-kira 11% kanak-kanak berumur sekolah, menurut organisasi bukan untung kebangsaan, CHADD (Kanak-kanak dan Dewasa dengan Gangguan Kurang Perhatian).
Terdapat tiga jenis ADHD:
- Penyampaian yang kebanyakannya lalai
- Penyampaian impuls hiperaktif terutamanya
- Persembahan gabungan
Sebagai gangguan perkembangan saraf, ADHD timbul daripada disfungsi dalam otak dan sistem saraf.
Orang dewasa juga boleh didiagnosis dengan ADHD, biasanya akibat ADHD zaman kanak-kanak yang berterusan sehingga dewasa. Kira-kira dua pertiga kanak-kanak dengan ADHD terus mengalami gejala apabila dewasa. ““
Tanda dan Gejala ADHD
Kanak-kanak dengan ADHD mempunyai lebih banyak masalah berbanding orang lain yang duduk diam, fokus dan memberi perhatian—selalunya sehingga tahap mereka menghadapi masalah untuk bergaul dengan kanak-kanak lain dan belajar di sekolah. Begitu juga, AHDH yang berterusan sehingga dewasa boleh mengganggu perhubungan dan prestasi kerja.
Gejala gangguan hiperaktif kekurangan perhatian bergantung pada jenis, tetapi, secara umum, kanak-kanak dengan ADHD mempamerkan:
- Kerap lupa
- Mengelamun dan kelihatan tidak mendengar
- Masalah tinggal di tugas
- Kecelaruan
- Mengelakkan tugas yang memerlukan tumpuan mental
- Pelupa—contohnya, tidak meneruskan kerja rumah atau tugas lain
- Masalah duduk diam, gelisah, dan menggeliat
- Bercakap tak henti-henti
- Tingkah laku berisiko
- Kecuaian (kekurangan perhatian terhadap butiran)
- Corak yang sering membuat kesilapan
- Masalah bergaul dengan kanak-kanak lain (contohnya, tidak mahu berkongsi atau bergilir-gilir)
Pada orang dewasa, gejala ADHD boleh menyebabkan masalah di tempat kerja, di rumah, dan dengan hubungan dengan ahli keluarga, rakan dan rakan sekerja. Hiperaktif zaman kanak-kanak mungkin berubah menjadi kegelisahan. Lebih-lebih lagi, tekanan biasa pada masa dewasa boleh memburukkan gejala ADHD.
punca
Apa yang menyebabkan ADHD tidak difahami dengan baik, walaupun terdapat penyelidikan untuk mencadangkan genetik berkemungkinan memainkan peranan penting. Faktor lain yang mungkin dikaitkan dengan risiko tinggi untuk mengalami ADHD termasuk:
- Kecederaan otak
- Keadaan persekitaran semasa perkembangan janin atau dalam kehidupan awal, seperti pendedahan kepada plumbum
- Penggunaan alkohol atau tembakau oleh ibu semasa mengandung
- Bersalin pramatang atau berat lahir rendah
Terdapat juga beberapa mitos tentang potensi punca ADHD yang telah disangkal kerana kekurangan bukti saintifik: makan gula dalam kuantiti yang banyak, terlalu banyak menonton televisyen, dan kemiskinan atau kekacauan dalam keluarga. Faktor sedemikian mungkin, bagaimanapun, memburukkan lagi gejala ADHD.
Diagnosis
ADHD didiagnosis berdasarkan simptom dan temu bual dengan profesional kesihatan mental seperti ahli psikologi, pakar psikiatri, pakar neurologi atau penyedia penjagaan primer—selalunya pakar pediatrik.
Dalam kes kanak-kanak, American Academy of Pediatrics mengesyorkan pengamal diagnostik menemu bual ibu bapa, guru dan orang dewasa lain yang menyediakan penjagaan untuk kanak-kanak itu untuk mempertimbangkan tingkah laku mereka dalam persekitaran dan situasi yang berbeza. Kanak-kanak itu juga boleh ditemu bual, bergantung pada umur mereka.
Akhirnya, diagnosis ADHD akan bergantung pada sama ada kriteria khusus yang disenaraikan dalam versi ke-5 Manual Diagnostik dan Statistik (DSM-5) dipenuhi.
DSM-5 ialah manual untuk penilaian dan diagnosis gangguan mental yang digunakan oleh kebanyakan pakar diagnostik untuk menilai seseorang dan melihat jika terdapat tanda dan gejala gangguan kesihatan mental. Menurut CDC, DSM-5 mengatakan bahawa seseorang yang mempunyai ADHD mesti menunjukkan corak ketidakpedulian dan/atau hiperaktif-impulsif yang berterusan dan gejala ini mesti mengganggu fungsi atau perkembangan orang itu.
Kriteria ini berbeza berdasarkan jenis ADHD, tetapi tidak kira, untuk diagnosis sebarang jenis ADHD dibuat, orang yang dinilai mesti mempunyai:
- Menunjukkan simptom hiperaktif-impulsif atau lalai yang teruk sebelum umur 12 tahun
- Mempunyai beberapa gejala dalam sekurang-kurangnya dua (atau lebih) tetapan (seperti sekolah dan rumah, dengan rakan sebaya, dengan saudara-mara atau penjaga)
- Menunjukkan bahawa gejala mengganggu kualiti berfungsi dalam persekitaran sosial, sekolah atau kerja
- Mempunyai penilaian rasmi, menolak punca utama simptom yang lain (seperti gangguan mood, gangguan personaliti atau gangguan kecemasan)
Jenis
Terdapat tiga jenis ADHD yang berbeza seperti yang ditakrifkan oleh DSM-5. Jenis ADHD seseorang bergantung pada jenis gejala yang paling banyak ditunjukkan. Jenis-jenis ADHD termasuk:
Penyampaian yang Tidak Berhati-hati: Seorang kanak-kanak mesti mempunyai sekurang-kurangnya enam daripada simptom berikut; seorang remaja atau dewasa mesti mempunyai lima:
- Masalah memberi perhatian semasa menjalankan tugas atau terlibat dalam aktiviti bermain
- Sering melakukan kesilapan yang tidak berhati-hati
- Kerap lupa butiran tugas harian
- Selalunya mudah terganggu
- Masalah menyelesaikan tugas
- Selalunya kelihatan tidak mendengar apabila bercakap secara langsung
- Sering lupa dalam melaksanakan tugas harian
- Gagal menyelesaikan kerja rumah atau tugasan lain (masalah berikutan, sering diketepikan)
Kebanyakannya Hiperaktif-Impulsif Persembahan: Seorang kanak-kanak sehingga umur 16 mesti mempunyai enam simptom; remaja dan dewasa yang lebih tua mesti mempunyai lima:
- Sering meragam, mengetuk tangan atau kaki, menggeliat semasa duduk
- Selalunya bangun atau pergi apabila dijangka kekal duduk
- Selalunya berlari atau memanjat secara tidak wajar (orang dewasa mungkin berasa resah, tetapi tidak terlibat dalam berlari atau memanjat)
- Selalunya tidak dapat terlibat dalam aktiviti riadah yang tenang
- Sering bercakap tanpa henti
- Selalunya menjawab jawapan sebelum soalan itu diajukan sepenuhnya dalam perbualan
- Tidak boleh menunggu apabila bergilir-gilir
- Selalunya mengganggu perbualan apabila orang lain bercakap
Persembahan Gabungan: Mempunyai kedua-dua jenis simptom secara berkadar (terutamanya hiperaktif-impulsif dan kebanyakannya lalai).
Gejala mesti ada selama sekurang-kurangnya 6 bulan dan ia mesti dianggap mengganggu sama ada di tempat kerja, sekolah atau sosial dan tidak sesuai untuk tahap perkembangan seseorang.
Jenis ADHD seseorang boleh berubah dari semasa ke semasa, kerana ia adalah perkara biasa untuk simptom berubah apabila kanak-kanak semakin meningkat.“Sebagai contoh, kanak-kanak dengan ADHD yang kebanyakannya hiperaktif-impulsif pembentangan mungkin membesar dengan ADHD pembentangan yang kebanyakannya lalai apabila dewasa.
Diagnosis pembezaan
Terdapat beberapa keadaan dan gangguan yang mungkin disalah anggap sebagai ADHD dan selalunya perlu diketepikan untuk membuat diagnosis yang pasti, termasuk:
- Gangguan tidur
- Kebimbangan
- Kemurungan
- Masalah pembelajaran (jenis tertentu)
- Masalah penglihatan dan pendengaran
Rawatan ADHD
ADHD dirawat dengan terapi tingkah laku, ubat, atau kedua-duanya. Bagi kanak-kanak prasekolah—kanak-kanak berumur 4 dan 5 tahun—baris pertama rawatan adalah berasaskan tingkah laku, dengan penglibatan ibu bapa.“”
Terapi Tingkah Laku
Terdapat beberapa kaedah rawatan tingkah laku yang disyorkan untuk ADHD, ini termasuk:
-
Pengubahsuaian tingkah laku: Strategi yang bertujuan untuk meningkatkan tingkah laku yang sesuai dan mengurangkan tingkah laku yang tidak sesuai, berdasarkan gejala kanak-kanak.
-
Latihan ibu bapa tingkah laku: Melatih ibu bapa untuk bertindak balas dengan cara yang akan menggalakkan pertumbuhan dan perkembangan sihat kanak-kanak dan mengukuhkan hubungan ibu bapa dan anak.
-
Latihan kemahiran sosial: Menyediakan persekitaran yang selamat untuk kanak-kanak mempelajari kemahiran sosial yang positif, termasuk cara berinteraksi dengan baik dengan kanak-kanak lain di sekolah dan dengan ahli keluarga di rumah.
-
Intervensi sekolah: Melibatkan profesional terlatih yang boleh bekerjasama dengan guru kanak-kanak dan kaunselor sekolah untuk merangka pelan tindakan (dipanggil IEP) bertujuan untuk melaksanakan campur tangan bilik darjah jika perlu.
-
Latihan kemahiran organisasi: Bertujuan untuk mengajar kanak-kanak yang lebih tua kemahiran pengurusan masa dan organisasi di sekolah dan di rumah.
Ubat
Kedua-dua jenis ubat ADHD boleh didapati dalam bentuk tindakan pendek, tindakan pertengahan dan tindakan panjang:
-
Psikostimulan meningkatkan keupayaan untuk mengabaikan gangguan dan memfokuskan fikiran. “Mereka cenderung untuk mengurangkan tingkah laku yang mengganggu, gelisah, dan gejala hiperaktif lain,” menurut penyelidik. Psikostimulan yang paling biasa digunakan ialah Ritalin (methylphenidate) dan Adderall (dextroamphetamine). Kajian menunjukkan bahawa perangsang meningkatkan gejala ADHD pada kira-kira 70% orang dewasa dan 70% hingga 80% kanak-kanak.
-
Ubat bukan perangsang boleh digunakan sebagai ubat yang berdiri sendiri untuk merawat ADHD atau ia mungkin ditetapkan sebagai tambahan kepada ubat lain. Ubat bukan perangsang termasuk Strattera (atomoxetine), Intuniv (guanfacine ), dan Kapvay (clonidine). Satu kajian pada tahun 2009 mendapati bahawa guanfacine meningkatkan ingatan kerja, mengurangkan gangguan, dan meningkatkan kepuasan tertunda serta fleksibiliti tingkah laku pada mereka yang mempunyai ADHD.
Gabungan ubat psikostimulan dan bukan perangsang kadangkala lebih berkesan daripada mana-mana jenis ubat sahaja. Menurut kajian 2016, guanfacine dan d-methylphenidate berkesan dalam meningkatkan fungsi tingkah laku dan kognitif bagi mereka yang tidak bertindak balas terhadap ubat perangsang sahaja.““
Kesan sampingan yang paling biasa bagi ubat-ubatan untuk ADHD adalah ringan; ada yang reda selepas ubat diambil untuk seketika. Jika kesan sampingan tidak bertahan lama, doktor yang memberi preskripsi boleh menurunkan dos atau mungkin menetapkan ubat lain.
Kesan sampingan ubat ADHD termasuk:
- Insomnia (sukar tidur)
- Hilang selera makan
- Pengurangan berat
- Kegelisahan atau kerengsaan
- Kesan sampingan yang paling biasa termasuk:
- Selera makan berkurangan/berat badan
- Pengeluaran sosial
Kesan sampingan yang kurang biasa daripada ubat perangsang mungkin termasuk:
- Kesan pantulan (di mana hiperaktif atau kemurungan meningkat apabila ubat hilang)
- Tics (pergerakan otot berulang seperti mata berkedip)
- Kelewatan kecil dalam corak pertumbuhan normal
Rawatan Alternatif
Terdapat banyak rawatan alternatif dan percuma yang menonjolkan keberkesanan untuk merawat ADHD. Walau bagaimanapun, CDC memberi amaran bahawa kebanyakan daripada ini telah terbukti tidak selamat dan tidak berkesan.“Ini bukan bermakna rawatan semula jadi untuk ADHD tidak membantu sama sekali-hanya tiada bukti yang mencukupi bahawa ia berkesan.
Contoh rawatan alternatif untuk ADHD termasuk:
- Gim Otak
- Kecerahan
- Cogmed: Satu program yang dikatakan berkesan dalam melatih ingatan kerja pada kanak-kanak dengan ADHD.
- Suplemen Omega-3 (suplemen minyak ikan)
- Terapi urut
- Latihan kesedaran
Rawatan ADHD Berpotensi Memudaratkan
Sebelum mencuba rawatan alternatif untuk ADHD, berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda. Ada yang boleh mengganggu rawatan yang ditetapkan untuk ADHD dan ada juga yang boleh membahayakan, antaranya:
- Rawatan alahan
- Megavitamin
- Suplemen herba
- Maklum balas bio
- Diet terhad
- Terapi pergerakan
- Rawatan anti-mabuk
- Latihan pergerakan mata““
Menghadapi
Hidup dengan kanak-kanak atau remaja yang mempunyai ADHD boleh mencabar untuk seluruh keluarga. Sebagai ibu bapa, adalah penting untuk belajar tentang cara membantu anak anda mengatasi cabaran ADHD, sambil menghubungi untuk mendapatkan sokongan dan bantuan untuk diri sendiri apabila diperlukan.
Terdapat kaedah untuk membantu mengurus tingkah laku anak anda dan menangani cabaran ADHD biasa. Anda boleh mengetahui lebih lanjut tentang Petua Keibubapaan ADHD di helpguide.org. Mendapatkan bantuan dan pendidikan profesional untuk ibu bapa dan rawatan tingkah laku untuk kanak-kanak (seawal proses penyakit yang mungkin) adalah penting untuk membantu ibu bapa dan kanak-kanak yang mengalami ADHD mengatasi dengan berkesan.