Gambaran keseluruhan
Apakah strok?
Strok, atau “serangan otak,” berlaku apabila saluran darah di otak tersumbat atau pecah. Otak tidak boleh menyimpan oksigen, jadi ia bergantung pada rangkaian saluran darah untuk membekalkannya dengan darah yang kaya dengan oksigen. Strok mengakibatkan kekurangan bekalan darah, menyebabkan sel-sel saraf di sekelilingnya terputus daripada bekalan nutrien dan oksigen mereka. Apabila tisu terputus daripada bekalan oksigennya selama lebih daripada tiga hingga empat minit, ia mula mati.
Jenis-jenis strok
Strok boleh muncul sebagai strok hemoragik, strok iskemia atau serangan iskemia sementara.
- Strok hemoragik — Strok jenis ini berlaku apabila saluran darah yang lemah di otak pecah. Pendarahan, atau pendarahan dari saluran darah, berlaku secara tiba-tiba. Daya darah yang keluar dari saluran darah juga boleh merosakkan tisu otak di sekelilingnya. Strok hemoragik adalah jenis strok yang paling serius. Kira-kira 13% daripada semua strok adalah pendarahan. Terdapat dua jenis strok hemoragik: intracerebral dan subarachnoid. Pendarahan intracerebral adalah lebih biasa dan berlaku apabila saluran darah dalam tisu dalam otak pecah. Pendarahan subarachnoid biasanya berlaku apabila aneurisme (kantung berisi darah yang keluar dari arteri) pecah dan berdarah ke ruang antara otak dan tengkorak. Strok hemoragik jenis ini paling kerap disebabkan oleh tekanan darah tinggi.
- Strok iskemia — Strok jenis ini berlaku apabila salur darah di otak membentuk bekuan dan memotong bekalan darah ke otak. Gumpalan darah yang terbentuk dalam saluran darah di otak dipanggil “trombus.” Gumpalan darah yang terbentuk di bahagian lain badan, seperti leher atau lapisan jantung, dan bergerak ke otak dipanggil “embolus.” Gumpalan darah selalunya disebabkan oleh keadaan yang dipanggil “aterosklerosis,” pembentukan plak dengan deposit lemak dalam dinding saluran darah. Kira-kira 87% daripada semua strok adalah iskemia. Rawatan untuk strok iskemia bergantung pada seberapa cepat selepas simptom bermula mangsa strok tiba di hospital. Dalam pesakit yang layak, ubat yang dipanggil tPA (penggerak plasminogen tisu) boleh diberikan. Ubat ini berfungsi untuk melarutkan bekuan dan membantu memulihkan aliran darah. Pada pesakit lain, pakar strok boleh mengesyorkan trombektomi mekanikal. Di sinilah doktor khusus memasukkan kateter melalui arteri di pangkal paha melalui badan ke otak dan menggunakan alat pengambilan bekuan untuk menangkap bekuan dan mengeluarkannya.
- Serangan iskemia sementara (TIA) — TIA harus dirawat dengan serius seperti strok. TIA mempunyai simptom yang sama seperti strok, tetapi ia hanya bertahan beberapa minit, atau sehingga 24 jam. Tidak seperti strok, TIA tidak membunuh sel-sel otak, jadi tidak ada kerosakan yang berpanjangan pada otak. TIA dianggap sebagai tanda amaran serius strok. Kira-kira 1 dalam 3 orang yang mempunyai TIA akan terus diserang strok.
Gejala dan Punca
Apakah kesan berpanjangan yang boleh disebabkan oleh strok?
Kesan strok bergantung pada tahap dan lokasi kerosakan pada otak. Antara pelbagai jenis kecacatan yang boleh disebabkan oleh strok ialah:
- Ketidakupayaan untuk menggerakkan bahagian badan (lumpuh).
- Kelemahan pada bahagian badan.
- Kebas pada bahagian badan.
- Ketidakupayaan untuk bercakap atau memahami perkataan.
- Kesukaran berkomunikasi.
- Kesukaran menelan.
- Kehilangan penglihatan.
- Kehilangan ingatan, kekeliruan atau penilaian yang lemah.
- Perubahan dalam personaliti; masalah emosi.
Mengapakah strok menjejaskan bahagian badan yang berlainan?
Sel saraf dalam tisu otak berkomunikasi dengan sel lain untuk mengawal fungsi termasuk ingatan, pertuturan dan pergerakan. Apabila strok berlaku, sel-sel saraf dalam tisu otak menjadi cedera. Akibat kecederaan ini, sel-sel saraf tidak dapat berkomunikasi dengan sel lain, dan fungsinya terjejas. Jika strok berlaku di sebelah kanan otak, bahagian kiri badan terjejas, dan begitu juga sebaliknya.
Pencegahan
Bagaimanakah strok boleh dicegah?
Jika anda ingin mencegah strok, anda mesti memahami faktor risiko yang membawa kepada strok serta strategi yang digunakan untuk mengurangkan strok. Pastikan anda mengetahui tanda-tanda amaran. Jika anda melihat tanda amaran strok, hubungi 9-1-1! Kebanyakan tanda amaran strok tidak menyakitkan:
- Kebas atau kelemahan secara tiba-tiba pada muka, lengan atau kaki, terutamanya pada sebelah badan.
- Sukar memahami atau bercakap secara tiba-tiba. Mungkin mempunyai pertuturan yang tidak jelas atau pertuturan yang keliru.
- Sukar melihat secara tiba-tiba pada sebelah mata atau kedua-dua mata.
- Pening yang teruk dan/atau kehilangan keseimbangan, koordinasi atau keupayaan untuk berjalan secara tiba-tiba
- Sakit kepala yang tiba-tiba dan teruk tanpa sebab
