Gambaran keseluruhan
Apakah sistem imun?
Sistem imun anda ialah rangkaian besar organ, sel darah putih, protein (antibodi) dan bahan kimia. Sistem ini bekerjasama untuk melindungi anda daripada penceroboh asing (bakteria, virus, parasit dan kulat) yang menyebabkan jangkitan, penyakit dan penyakit.
Fungsi
Apakah yang dilakukan oleh sistem imun dan bagaimana ia berfungsi?
Sistem imun anda bekerja keras untuk memastikan anda sihat. Tugasnya adalah untuk menjauhkan kuman daripada badan anda, memusnahkannya atau mengehadkan tahap bahayanya jika ia masuk.
Apabila sistem imun anda berfungsi dengan baik: Apabila sistem imun anda berfungsi dengan baik, ia boleh memberitahu sel mana yang anda miliki dan bahan mana yang asing kepada badan anda. Ia mengaktifkan, menggerakkan, menyerang dan membunuh kuman penceroboh asing yang boleh menyebabkan kemudaratan kepada anda. Sistem imun anda belajar tentang kuman selepas anda juga terdedah kepadanya. Badan anda membina antibodi untuk melindungi anda daripada kuman khusus tersebut. Contoh konsep ini berlaku apabila anda mendapat vaksin. Sistem imun anda membina antibodi kepada sel asing dalam vaksin dan akan mengingati sel asing ini dengan cepat dan memusnahkannya jika anda terdedah kepadanya pada masa hadapan. Kadangkala doktor boleh menetapkan antibiotik untuk membantu sistem imun anda jika anda sakit. Tetapi antibiotik hanya membunuh bakteria tertentu. Mereka tidak membunuh virus.
Apabila sistem imun anda tidak berfungsi dengan baik: Apabila sistem imun anda tidak dapat melancarkan serangan yang menang terhadap penceroboh, masalah, seperti jangkitan, berkembang. Juga, kadangkala sistem imun anda melancarkan serangan apabila tiada penceroboh atau tidak menghentikan serangan selepas penceroboh telah dibunuh. Aktiviti ini mengakibatkan masalah seperti penyakit autoimun dan tindak balas alahan.
Anatomi
Apakah bahagian sistem imun?
Sistem imun anda terdiri daripada koleksi sel dan organ yang kompleks. Mereka semua bekerjasama untuk melindungi anda daripada kuman dan membantu anda menjadi lebih baik apabila anda sakit. Bahagian utama sistem imun ialah:
- Sel darah putih: Berkhidmat sebagai tentera menentang bakteria dan virus berbahaya, sel darah putih mencari, menyerang dan memusnahkan kuman untuk memastikan anda sihat. Sel darah putih adalah bahagian penting sistem imun anda. Terdapat banyak jenis sel darah putih dalam sistem imun anda. Setiap jenis sel sama ada beredar dalam aliran darah anda dan seluruh badan anda atau tinggal dalam tisu tertentu, menunggu untuk dipanggil untuk bertindak. Setiap jenis sel mempunyai misi tertentu dalam sistem pertahanan badan anda. Setiap satu mempunyai cara yang berbeza untuk mengenali masalah, berkomunikasi dengan sel lain dalam pasukan pertahanan dan melaksanakan fungsi mereka.
- Kelenjar limfa: Kelenjar kecil ini menapis dan memusnahkan kuman supaya ia tidak boleh merebak ke bahagian lain badan anda dan membuat anda sakit. Mereka juga merupakan sebahagian daripada sistem limfa badan anda. Nodus limfa mengandungi sel imun yang menganalisis penceroboh asing yang dibawa masuk ke dalam badan anda. Mereka kemudian mengaktifkan, meniru dan menghantar limfosit tertentu (sel darah putih) untuk melawan penceroboh tersebut. Anda mempunyai beratus-ratus nodus limfa di seluruh badan anda, termasuk di leher, ketiak, dan pangkal paha. Nodus limfa yang bengkak dan lembut adalah petunjuk bahawa badan anda sedang melawan jangkitan.
- limpa: Limpa anda menyimpan sel darah putih yang melindungi badan anda daripada penceroboh asing. Ia juga menapis darah anda, memusnahkan sel darah merah yang lama dan rosak.
- Tonsil dan adenoid: Kerana ia terletak di tekak dan saluran hidung anda, tonsil dan adenoid boleh memerangkap penceroboh asing (contohnya, bakteria atau virus) sebaik sahaja ia memasuki badan anda. Mereka mempunyai sel imun yang menghasilkan antibodi untuk melindungi anda daripada penceroboh asing yang menyebabkan jangkitan tekak dan paru-paru.
- Thymus: Organ kecil di bahagian atas dada anda di bawah tulang payudara anda membantu mematangkan jenis sel darah putih tertentu. Tugas khusus sel ini adalah untuk belajar mengenali dan mengingati penceroboh supaya serangan boleh dipasang dengan cepat pada kali seterusnya penceroboh ini ditemui.
- Sumsum tulang: Sel stem di pusat span tulang anda berkembang menjadi sel darah merah, sel plasma dan pelbagai sel darah putih dan jenis sel imun yang lain. Sumsum tulang anda menghasilkan berbilion sel darah baru setiap hari dan melepaskannya ke dalam aliran darah anda.
- Kulit, membran mukus dan pertahanan barisan pertama yang lain: Kulit anda adalah barisan pertahanan pertama dalam mencegah dan memusnahkan kuman sebelum ia memasuki badan anda. Kulit menghasilkan minyak dan merembeskan sel sistem imun pelindung yang lain. Membran mukus melapisi saluran pernafasan, pencernaan, kencing dan pembiakan. Membran ini merembeskan lendir, yang melincirkan dan melembapkan permukaan. Kuman melekat pada lendir dalam saluran pernafasan dan kemudian dialihkan keluar dari saluran udara oleh struktur seperti rambut yang dipanggil silia. Bulu-bulu kecil di hidung anda menangkap kuman. Enzim yang terdapat dalam peluh, air mata, air liur dan membran mukus serta rembesan dalam faraj semuanya mempertahankan dan memusnahkan kuman.
- Perut dan usus: Asid perut membunuh banyak bakteria sejurus selepas ia memasuki badan anda. Anda juga mempunyai bakteria berfaedah (baik) dalam usus anda yang membunuh bakteria berbahaya.
Keadaan dan Gangguan
Apakah keadaan dan gangguan yang menjejaskan sistem imun?
Banyak kekurangan dan gangguan boleh merosakkan atau mengganggu sistem imun anda. Sesetengah ubat menjadikannya lebih sukar untuk badan anda melawan jangkitan. Keadaan kesihatan tertentu menyebabkan sistem imun anda menyerang sel yang sihat atau menyukarkan sistem imun anda untuk melindungi anda daripada kuman berbahaya. Mereka termasuk:
- Alahan: Apabila badan bertindak balas secara berlebihan kepada bahan yang tidak berbahaya (seperti makanan atau debunga), sistem imun melancarkan tindak balas. Badan anda melawan pencetus alahannya dengan mengeluarkan histamin yang menyebabkan gejala alahan. Reaksi alahan boleh berkisar daripada ringan (bersin atau hidung tersumbat) kepada teruk (masalah pernafasan dan juga kematian). Ubat antihistamin membantu menenangkan gejala.
- Gangguan autoimun: Gangguan ini berlaku apabila sistem imun tersilap menyerang sel sihatnya sendiri. Lupus, diabetes, penyakit Hashimoto dan rheumatoid arthritis adalah contoh penyakit autoimun yang biasa.
- Gangguan imunodefisiensi primer: Gangguan ini diwarisi (diturunkan dalam keluarga). Terdapat lebih daripada 100 penyakit kekurangan imun primer (PIDD) yang menghalang sistem imun daripada berfungsi sebagaimana mestinya.
- Jangkitan: HIV dan mononukleosis (mono) adalah jangkitan terkenal yang melemahkan sistem imun. Mereka membawa kepada penyakit yang serius.
- Kanser: Jenis kanser tertentu, seperti leukemia, limfoma dan mieloma menjejaskan sistem imun secara langsung. Kanser ini berlaku apabila sel imun berkembang secara tidak terkawal.
- Sepsis: Sepsis ialah tindak balas luar biasa sistem imun badan anda kepada jangkitan. Ini mencetuskan keradangan yang meluas dan menyebabkan lingkaran ke bawah kejadian yang boleh berakhir dengan kerosakan organ, kegagalan organ dan kematian.
- Ubat-ubatan: Sesetengah ubat, seperti kortikosteroid, boleh melemahkan sistem imun. Dan selepas pemindahan organ, orang ramai mengambil ubat imunosupresan. Ubat-ubatan ini membantu mencegah pemindahan gagal (penolakan). Walau bagaimanapun, ubat-ubatan ini meningkatkan risiko jangkitan dan penyakit anda.
Peduli
Bagaimanakah saya boleh memastikan sistem imun saya sihat?
Sama seperti seluruh badan anda, sistem imun anda memerlukan khasiat, rehat, dan persekitaran yang sihat untuk kekal kuat. Perubahan gaya hidup tertentu boleh meningkatkan sistem imun anda dan membantu anda mengelakkan penyakit. Untuk memastikan sistem imun anda berjalan lancar, anda harus:
-
Berhenti merokok.
- Menurunkan berat badan atau mengekalkan jisim badan yang sihat.
- Makan diet sihat yang mengandungi banyak buah-buahan dan sayur-sayuran.
- Elakkan alkohol atau gunakannya secara sederhana.
- Dapatkan tidur yang mencukupi.
- Bersenam dengan kerap.
- Basuh tangan anda dengan kerap.
- Cuba kurangkan tekanan dan fokus pada kesihatan minda/badan.
- Pastikan anda mendapat maklumat terkini tentang vaksin.
Soalan Lazim
Nampaknya saya sering sakit. Bilakah saya perlu menghubungi doktor saya?
Jika anda berasa seperti anda sentiasa sakit atau anda mempunyai simptom yang kelihatan tidak pernah hilang, anda perlu melawat doktor anda. Sesetengah gejala boleh menjadi tanda penyakit autoimun. Gejala ini termasuk:
- Keletihan atau keletihan (sentiasa berasa letih).
- Sakit, sakit otot, terutamanya jika anda juga mengalami demam.
- Sukar menumpukan perhatian atau memberi perhatian.
- Keguguran rambut.
- Keradangan, ruam atau kemerahan di mana-mana bahagian badan anda.
- Jari tangan atau kaki yang menggigil atau kebas.
