Gambaran keseluruhan
Apakah jangkitan yis faraj?
Sepanjang hayat anda, anda mungkin mengalami jangkitan yis faraj beberapa kali. Walaupun tidak selesa, jangkitan ini adalah perkara biasa. Jangkitan yis faraj adalah keadaan yang dicirikan oleh rasa terbakar, gatal-gatal, kemerahan, dan keputihan dari faraj dan vulva. Jangkitan ini disebabkan oleh sesuatu yang sudah ada dalam badan anda—badan kulat (yis) yang dipanggil candida. Yis ialah sejenis kulat dan candida ialah sejenis yis tertentu. Apabila yis ini seimbang dengan ekosistem badan anda, tiada masalah. Tetapi apabila keseimbangan itu terganggu, yis berkembang pesat dan anda boleh mendapat jangkitan yis.
Jangkitan yis faraj juga dipanggil kandidiasis vulvovaginal atau kandidiasis faraj. Jangkitan yis faraj sebenarnya adalah sejenis vaginitis, keadaan di mana faraj membengkak, menyakitkan dan menghasilkan keputihan. Terdapat beberapa jenis vaginitis—masing-masing mempunyai simptom yang sama—tetapi jangkitan yis faraj adalah salah satu yang paling biasa.
Seberapa biasa jangkitan yis faraj?
Jangkitan yis faraj adalah sangat biasa dan berlaku kepada lebih 1 juta wanita di Amerika Syarikat setiap tahun. Jangkitan ini adalah penyebab kedua paling biasa vaginitis.
Apakah candida?
Ia mungkin pelik untuk difikirkan, tetapi kulat biasanya hidup di beberapa tempat dalam badan anda. Satu jenis kulat—lebih khusus lagi, yis (sejenis kulat)—yang ada di dalam mulut, saluran penghadaman dan faraj ialah candida. Biasanya, candida tidak menimbulkan masalah. Ia sepatutnya berada di dalam badan anda. Walau bagaimanapun, terdapat tindakan pengimbangan berhati-hati yang sentiasa berlaku di dalam badan anda dan apabila ia condong ke satu arah atau yang lain, anda mungkin menjadi sakit.
Terdapat beberapa keadaan yang boleh anda kembangkan apabila candida tidak seimbang. Jika anda mengembangkan banyak kulat di dalam mulut anda, ia dipanggil thrush. Jika ia berkembang dalam faraj anda, ia adalah jangkitan yis faraj.
Gejala dan Punca
Mengapa jangkitan yis faraj berlaku?
Kehilangan keseimbangan kimia dalam faraj anda boleh menyebabkan candida membiak. Ini boleh berlaku atas banyak sebab, termasuk:
- Apabila anda mengambil ubat antibiotik yang merawat sebarang jenis jangkitan—jangkitan saluran kencing (UTI) ialah satu contoh. Semasa merawat jangkitan ini, bakteria baik dalam faraj terbunuh. Bakteria baik ini bertanggungjawab untuk mengekalkan yis dalam kawalan. Tanpa itu, baki dibuang, membawa kepada jangkitan yis.
- Semasa mengandung dan semasa menggunakan kontraseptif hormon (kawalan kelahiran). Hormon anda boleh berada di seluruh carta semasa kehamilan. Perubahan dalam hormon anda boleh mengganggu keseimbangan candida dalam faraj.
- Jika anda menghidap diabetes. Apabila anda menghidap diabetes, terdapat terlalu banyak gula dalam air kencing anda dan faraj terjejas oleh lebihan gula ini.
- Mempunyai sistem imun yang lemah. Jika anda mempunyai penyakit, seperti HIV atau AIDS, ubat anda boleh menekan sistem imun anda.
Apakah tanda-tanda jangkitan yis faraj?
Terdapat beberapa tanda-tanda jangkitan yis faraj. Gejala ini boleh termasuk:
- Rasa gatal pada faraj dan vulva.
- Keputihan yang tebal dan putih dengan konsistensi keju kotej.
- Kemerahan dan bengkak faraj dan vulva.
- Luka kecil atau retakan kecil pada kulit vulva kerana kulit rapuh di kawasan tersebut.
- Rasa terbakar apabila anda membuang air kecil.
Dalam sesetengah kes, satu lagi gejala jangkitan yis faraj boleh menjadi sakit semasa hubungan seks.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah jangkitan yis faraj didiagnosis?
Jangkitan yis faraj didiagnosis oleh pembekal penjagaan kesihatan anda. Anda perlu pergi untuk temu janji dan membincangkan simptom anda. Penyedia penjagaan kesihatan anda mungkin perlu mengambil sampel lelehan dari faraj anda untuk mengesahkan jangkitan yis. Gabungan simptom anda dan sampel pelepasan akan memberitahu pembekal penjagaan kesihatan anda jenis jangkitan yis yang anda alami dan membantu menentukan cara terbaik untuk merawat jangkitan.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimanakah saya merawat jangkitan yis faraj?
Apabila memikirkan tentang rawatan untuk jangkitan yis faraj, adalah penting untuk mengetahui bahawa terdapat pelbagai jenis yis. Penyedia penjagaan kesihatan anda mungkin membincangkan jenis rawatan yang berbeza bergantung pada jenis jangkitan yis.
Doktor anda biasanya akan merawat jangkitan yis faraj dengan ubat antikulat. Ubat jenis ini digunakan secara khusus untuk memerangi pertumbuhan berlebihan yis dalam badan.
Terdapat dua bentuk ubat: oral atau topikal. Ubat oral diambil melalui mulut, manakala ubat topikal digunakan pada kawasan yang terjejas. Ubat topikal mungkin termasuk asid borik, nystatin, miconazole atau clotrimazole. Penyedia penjagaan kesihatan anda akan memberi anda maklumat tentang setiap bentuk ubat dan arahan tentang cara menggunakan setiap satu dengan betul. Adalah penting untuk sentiasa mengikut arahan pembekal anda apabila menggunakan ubat-ubatan ini untuk memastikan bahawa jangkitan telah diselesaikan sepenuhnya dan tidak kembali.
Bolehkah saya menggunakan rawatan di kaunter untuk jangkitan yis faraj?
Kadangkala anda boleh merawat jangkitan yis faraj dengan ubat-ubatan tanpa preskripsi. Walau bagaimanapun, anda mungkin ingin mengelakkan ini jika anda tidak pasti sepenuhnya bahawa ia sebenarnya jangkitan yis. Biasanya yang terbaik adalah berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda dan pastikan anda mendapat rawatan yang betul untuk keadaan tersebut.
Pencegahan
Bagaimanakah saya boleh mencegah jangkitan yis faraj?
Anda selalunya boleh mencegah jangkitan yis faraj dengan membuat beberapa perubahan gaya hidup. Perubahan ini boleh termasuk:
- Bukan douching—douching boleh membunuh bakteria yang sebenarnya mengawal kulat.
- Elakkan penggunaan deodoran kewanitaan.
- Tidak menggunakan deodoran (wangian) tampon atau pad.
- Menukar pakaian basah, terutamanya pakaian mandi, secepat mungkin.
- Menggunakan pelincir seksual berasaskan air.
Jika anda menghidap diabetes, adalah penting untuk mengekalkan paras gula darah anda sehampir normal yang mungkin. Mengawal diabetes anda boleh membantu mencegah jangkitan yis faraj.
Gejala jangkitan yis faraj adalah serupa dengan keadaan lain. Jika anda mempunyai sebarang soalan, pemeriksaan fizikal oleh pembekal penjagaan kesihatan anda akan membantu.
Tinggal bersama
Apakah yang perlu saya lakukan jika saya kerap mengalami jangkitan yis?
Jika anda kerap mengalami jangkitan yis, anda harus berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda. Pembekal anda mungkin:
- Uji untuk mengesahkan bahawa anda benar-benar mempunyai jangkitan yis faraj.
- Dapatkan ujian gula darah untuk diabetes.
- Ujian HIV/AIDS.
- Bincangkan sebarang kemungkinan perubahan hormon (kawalan kelahiran atau kehamilan).
Penyedia penjagaan kesihatan anda akan menggunakan keputusan ujian anda untuk memastikan anda menerima rawatan yang betul. Ia boleh menjadi penting untuk merawat punca asas semasa merawat jangkitan yis anda. Mengawal sebab jangkitan boleh membantu mencegah jangkitan yis faraj pada masa hadapan.
