Terapi ruang hiperbarik, atau dikenali sebagai terapi oksigen hiperbarik (HBOT), ialah rawatan perubatan yang digunakan untuk membantu meningkatkan proses penyembuhan semula jadi badan.
Dari segi sejarah, terapi oksigen hiperbarik pertama kali digunakan di AS pada awal 1900-an. Kemudian, ia digunakan untuk merawat penyakit penyahmampatan, bahaya selam skuba. Hari ini, HBOT ditetapkan dan diawasi secara perubatan oleh institusi seperti Mayo Clinic, malah ia mungkin dilindungi oleh insurans (bergantung pada keadaan yang digunakan untuk merawat).
Terokai cara sebenar ruang hiperbarik berfungsi, dan jenis penyakit HBOT yang biasa digunakan untuk merawat. Adakah mereka kontroversi, dan mungkin yang paling penting, apakah yang dikatakan oleh penyelidikan tentang keberkesanan dan keselamatannya?
Bagaimana HBOT Berfungsi?
Satu kaedah HBOT melibatkan seseorang yang menerima rawatan di dalam ruang seperti tiub. Sesetengah tiub diperbuat daripada akrilik jernih, membolehkan pesakit melihat di luar bilik. Ketelusan ini boleh menghapuskan beberapa potensi kebimbangan yang mungkin dialami oleh seseorang kerana merasa terperangkap di dalam tiub.
Semasa HBOT, pesakit diarahkan untuk berbaring di dalam ruang tertutup dan menghirup udara di dalam tiub apabila tekanan meningkat secara beransur-ansur.
Cara rawatan lain, seperti yang ditawarkan di Mayo Clinic, ialah bilik oksigen hiperbarik berbilang orang, di mana oksigen dihantar melalui topeng atau tudung jernih yang ringan diletakkan di atas kepala. Dalam senario ini, seseorang boleh duduk atau berbaring di kerusi rehat—tiada tiub atau ruang dengan kaedah ini.
Sesi rawatan boleh bertahan sehingga dua jam. Bilangan rawatan yang ditetapkan bergantung pada keadaan HBOT sedang digunakan untuk merawat.
Sebagai contoh, untuk keadaan seperti keracunan karbon monoksida, Klinik Mayo mencadangkan sekitar 20 hingga 40 sesi.“Jangka masa ini akan berbeza dengan keadaan lain yang sedang dirawat.
Peningkatan Oksigen
Tiada cara untuk mengawal jumlah oksigen yang diserap ke dalam badan. HBOT ialah cara untuk menaikkan jumlah penyerapan oksigen secara hipotesis dengan meningkatkan tekanan atmosfera. Tekanan di dalam ruang biasanya dua hingga tiga kali lebih besar daripada tekanan udara luar, yang bermaksud pesakit menyedut 100% oksigen.
Ruang hiperbarik berfungsi dengan menyediakan oksigen yang boleh dikawal. Biasanya, oksigen diangkut ke seluruh badan-selepas ia mula-mula diserap oleh paru-paru-kemudian beredar ke semua tisu dan organ melalui jantung dan saluran darah.
HBOT membolehkan oksigen dilarutkan dalam darah, cecair badan, cecair tulang belakang serebrum (cecair yang mengelilingi otak dan tulang belakang), tisu tulang, dan nodus limfa. Cecair yang kaya dengan oksigen dalam badan kemudiannya boleh bergerak ke kawasan di mana peredaran darah tersumbat.
HBOT dikatakan membantu badan dengan membantu dengan fungsi berikut:
- Membantu sel imun badan untuk membunuh bakteria
- Mengurangkan keradangan
- Membenarkan peredaran cagaran (pertumbuhan saluran darah baru untuk membekalkan oksigen tambahan ke bahagian badan yang terjejas)
Faedah
Tubuh memerlukan oksigen untuk menyembuhkan dirinya sendiri. Banyak kecederaan dan penyakit melibatkan kekurangan darah yang kaya dengan oksigen, yang kemudiannya tidak dapat bergerak ke bahagian badan yang terjejas.
Sebagai contoh, diabetes boleh mengakibatkan peredaran yang lemah dan perlahan, menjadikannya lebih sukar bagi sel darah merah yang kaya dengan oksigen untuk mencapai kawasan kulit yang cedera. Ini mengakibatkan kecederaan yang sangat lambat sembuh atau kecederaan yang tidak sembuh langsung.
HBOT telah digunakan untuk merawat pelbagai keadaan perubatan dan kecederaan yang mendapat manfaat daripada peningkatan tahap oksigen dalam tisu. Terapi oksigen hiperbarik boleh digunakan sebagai rawatan yang berdiri sendiri atau prosedur yang boleh meningkatkan tindakan ubat, seperti antibiotik.
Kegunaan
Beberapa kegunaan biasa untuk HBOT yang sering dilindungi oleh insurans termasuk:
- Embolisme gas arteri (buih udara dalam saluran darah)
-
Keracunan karbon monoksida (daripada menghirup asap berbahaya)
- Keracunan sianida
- Penyakit penyahmampatan (keadaan selam skuba biasa, juga dipanggil “selekoh”)
- Jenis luka yang tidak sembuh khusus seperti luka kencing manis
-
Gangren gas (gangren yang merebak cepat dalam luka yang dijangkiti yang mengeluarkan gas berbau busuk)
- Abses intrakranial (berpunca daripada jangkitan telinga, jangkitan sinus, atau sumber jangkitan utama yang lain)
- Kerosakan tisu akibat terapi sinaran
-
Osteomielitis (keradangan jangka panjang tulang atau sumsum tulang)
- Cantuman atau kepak kulit terjejas
- Anemia yang teruk
- Abses otak
- Terbakar
- Kecederaan remuk
- Pekak secara tiba-tiba
- Kehilangan penglihatan secara tiba-tiba tanpa rasa sakit
Syarat Selanjutnya
Terdapat beberapa jenis kecederaan dan penyakit lain yang dikatakan mendapat manfaat daripada HBOT, tetapi terdapat kekurangan bukti penyelidikan klinikal untuk menyokong banyak tuntutan ini. Oleh itu, syarat-syarat ini biasanya tidak dilindungi oleh insurans:
- Penyakit Lyme
- Hampir lemas
- Pemulihan daripada pembedahan plastik
- AIDS/HIV
- Alahan
- Penyakit Alzheimer
- Sakit sendi
- Asma
- Autisme
- Bell’s palsy
- Kecederaan otak
- Kanser
- Cerebral palsy
- Sindrom keletihan kronik
- Sirosis
- Kemurungan
- Fibromyalgia
- Ulser gastrousus
- Penyakit jantung
- Lejang haba
- Hepatitis
- Migrain
- Sklerosis berbilang
- penyakit Parkinson
- Kecederaan saraf tunjang
- Kecederaan sukan
- Strok
- Kecederaan otak trauma
Kesan sampingan
Walaupun rawatan ruang hiperbarik dianggap sebagai kaedah terapi semula jadi dan agak selamat, terdapat beberapa kesan sampingan yang terlibat.
Ini termasuk masalah dengan sinus dan telinga (seperti muncul di telinga) akibat perubahan mendadak dalam tekanan atmosfera, pembentukan cecair atau pecah di telinga tengah, perubahan sementara dalam penglihatan menyebabkan rabun dekat, paru-paru runtuh (dipanggil barotrauma) akibat tekanan udara perubahan, dan ketoksikan oksigen (kesan sampingan daripada menerima kepekatan oksigen yang terlalu tinggi).
Keracunan oksigen boleh menyebabkan kegagalan paru-paru, cecair dalam paru-paru, atau sawan. Menurut Perpustakaan Kesihatan Johns Hopkins Medicine, kerap berehat untuk menghirup udara biasa semasa HBOT boleh membantu mencegah keracunan oksigen.“”
Satu lagi bahaya HBOT ialah kebakaran. Oksigen tulen boleh menyebabkan percikan api mudah menyala menjadi api. Oleh itu, sebagai persediaan untuk HBOT, adalah penting untuk tidak mempunyai sebarang pemetik api atau peranti berkuasa bateri di kawasan rawatan.
Menghapuskan produk penjagaan kulit atau rambut berasaskan petroleum atau mudah terbakar dari badan anda juga penting.
Kesan sampingan HBOT biasanya ringan dan sementara, dengan syarat beberapa langkah keselamatan diikuti. Langkah-langkah keselamatan ini termasuk bahawa terapi diberikan tidak lebih daripada dua jam dalam tempoh setiap sesi dan tekanan di dalam ruang adalah kurang daripada tiga kali ganda tekanan di atmosfera.
Kontraindikasi
Jangan pertimbangkan untuk mempunyai HBOT dengan syarat berikut:
- Keadaan paru-paru (kerana peningkatan risiko paru-paru yang runtuh)
- Yang sejuk
- Demam
- Pembedahan telinga baru-baru ini
- Kecederaan baru-baru ini
- Claustrophobia (takut pada ruang kecil)
Persediaan
Sebelum rawatan, adalah penting untuk mandi dan elakkan semua minyak wangi, deodoran, penyembur rambut (dan produk penggayaan). Rambut palsu dan barang kemas tidak dibenarkan di dalam bilik. Minuman beralkohol dan berkarbonat hendaklah dielakkan sekurang-kurangnya empat jam sebelum HBOT.
Perokok digalakkan untuk berhenti merokok sepanjang tempoh masa mereka menerima terapi kerana produk tembakau menyekat keupayaan semula jadi badan untuk mengangkut oksigen.
Untuk meminimumkan masalah dengan telinga dan sinus, teknik (seperti menguap atau menelan) diajar untuk membersihkan telinga yang mencukupi. Kadangkala tiub dimasukkan ke dalam telinga untuk meminimumkan isu yang berpunca daripada tekanan dalam telinga semasa HBOT.
Berikut adalah soalan yang biasanya ditanya oleh profesional penjagaan kesihatan sebelum rawatan:
- Adakah anda mengalami gejala selesema, hidung tersumbat atau selesema?
- Adakah anda demam?
- Adakah anda hamil?
- Adakah anda telah makan sebelum rawatan?
- Jika anda menghidap diabetes, adakah anda mengambil insulin anda sebelum rawatan?
- Adakah terdapat sebarang perubahan terkini dalam ubat anda?
- Adakah anda mempunyai kebimbangan?
Sebaik sahaja HBOT selesai, tiada aktiviti atau pengehadan diet yang diikuti.
Penyelidikan
Terdapat penemuan penyelidikan daripada kajian penyelidikan klinikal mengenai keselamatan dan keberkesanan bilik hiperbarik untuk pelbagai penyakit.
Cantuman Kulit dan Kepak
Satu kajian mengkaji keberkesanan HBOT yang digunakan untuk merawat cantuman tisu dan kepak.“Penemuan menyimpulkan bahawa HBOT boleh “meningkatkan kemungkinan kelangsungan hidup cantuman komposit, meningkatkan hasil cantuman kulit, dan meningkatkan survival flap.”
Penulis kajian juga menjelaskan bahawa HBOT “tidak ditunjukkan untuk tisu yang sihat dan tidak terjejas, tetapi merupakan tambahan penyelamat yang berharga dalam rawatan cantuman dan kepak yang terancam.”
Kecederaan otak trauma
Dalam kajian manusia yang melibatkan mereka yang mengalami kecederaan otak traumatik teruk (TBI), HBOT dianggap sebagai “strategi terapeutik yang menjanjikan, selamat, untuk pesakit TBI yang teruk.”“Perhatikan, ini tidak bermakna terdapat bukti jelas bahawa HBOT berkesan untuk kecederaan otak traumatik—lebih banyak kajian penyelidikan diperlukan dalam bidang ini.
Keselamatan
Dalam satu laporan oleh Pejabat Akauntabiliti Kerajaan Amerika Syarikat, tiga ulasan artikel mendapati terapi HBO selamat.“”
Cerebral Palsy (CP)
Walaupun HBOT telah disebut-sebut sebagai salah satu prosedur yang paling berkesan untuk cerebral palsy, satu kajian plasebo dua buta (standard emas kajian penyelidikan klinikal) mendapati bahawa HBOT tidak berbeza daripada udara bertekanan untuk kanak-kanak dengan CP.“”
Osteomielitis
Menurut Dan Rose, MD, dalam entri jurnal American Family Physician, “Terapi oksigen hiperbarik (HBOT) dikaitkan dengan kadar remisi [a period during which symptoms of disease are reduced or disappear] sebanyak 81 hingga 85 peratus pada dua hingga tiga tahun pada pesakit dengan osteomielitis refraktori kronik.“”
Osteomielitis refraktori kronik ialah jangkitan pada tulang yang berlangsung lebih lama daripada enam bulan (tanpa mengira terapi antibiotik dan rawatan perubatan lain yang sesuai).
Walaupun terapi ruang hiperbarik belum lagi dianggap sebagai sejenis rawatan perubatan arus perdana, terdapat bukti penyelidikan klinikal yang menyokong keberkesanan dan keselamatan rawatan ini untuk beberapa keadaan. Walau bagaimanapun, tiada bukti yang mencukupi untuk menyandarkan banyak tuntutan untuk kegunaan biasa HBOT.
Seperti mana-mana kaedah rawatan penjagaan kesihatan semula jadi yang lain, adalah penting untuk melakukan penyelidikan dan juga berunding dengan pembekal penjagaan kesihatan atau profesional penjagaan kesihatan anda sebelum menjalani HBOT.
Soalan Lazim
-
Apakah nama alternatif untuk terapi oksigen hiperbarik?
Terapi oksigen hiperbarik (HBOT) juga dipanggil terapi mampatan semula.
-
Apakah perasaan terapi ruang hiperbarik?
Kebanyakan orang mendapati ia agak menyenangkan dan santai. Pengalaman biasa apabila tekanan dalam ruang terbentuk adalah “bermunculan” telinga—sensasi yang sama seperti ketika pesawat mendapat ketinggian di udara. Kadangkala, orang ramai melaporkan rasa gelisah semasa rawatan dan, selepas itu, seolah-olah mereka baru sahaja melakukan senaman kardio.
-
Apa yang anda lakukan dalam ruang oksigen hiperbarik?
Bergantung pada jenis ruang, anda sama ada duduk di kerusi yang selesa atau baring. Anda boleh membungkus dengan selimut jika anda suka dan berehat sahaja. Selalunya, ruang HBOT dilengkapi dengan televisyen, Netflix dan bentuk hiburan lain.
-
Apakah jenis ruang hiperbarik yang ada?
Terdapat dua jenis ruang hiperbarik:
- Ruang monoplace ialah tiub akrilik jernih yang direka untuk satu orang dan dibentuk serta bersaiz supaya anda boleh baring semasa rawatan.
- Ruang berbilang tempat mungkin menyerupai kabin kapal terbang kecil. Ia mengandungi kerusi yang selesa dan dilengkapi dengan tudung jelas yang dipasang pada hos yang melaluinya oksigen mengalir untuk setiap orang.
-
Adakah terapi ruang hiperbarik selamat semasa kehamilan?
Satu sesi dua jam HBOT adalah selamat dan disyorkan untuk merawat keracunan karbon monoksida semasa kehamilan. Rawatan itu dianggap bermanfaat untuk ibu dan bayi. Lebih daripada satu sesi mungkin berbahaya kepada janin yang sedang berkembang.