Keadaan yang agak jarang berlaku, narkolepsi ialah gangguan neurologi yang menyebabkan rasa mengantuk siang hari (EDS) yang melampau, iaitu ketidakupayaan untuk berjaga dan mengantuk yang tidak terkawal. Walaupun punca sebenar keadaan ini tidak diketahui, ia telah dikaitkan dengan defisit bahan kimia tertentu, hypocretin, dalam hipotalamus otak.
Neuropeptida ini, atau protein otak, membantu mengawal kitaran tidur dan bangun, antara fungsi lain. Penyelidikan telah menunjukkan bahawa kebanyakan orang narkoleptik telah mengurangkan jumlah sel otak yang merembeskan hypocretin dengan teruk.
Sebab-sebab pengurangan dalam sel-sel ini tidak sepenuhnya jelas, walaupun penyelidikan menunjukkan narkolepsi sebagai gangguan autoimun di mana sistem imun menyerang sel-sel badan. Gangguan jenis ini biasanya mempunyai komponen genetik, jadi keturunan juga mungkin menjadi faktor dalam narkolepsi.
Punca Biasa
Terdapat tiga jenis narkolepsi, dan walaupun masih terdapat persoalan tentang punca sebenar mereka, penyelidik telah mula mencari jawapan. Setiap jenis nampaknya mempunyai punca yang berbeza. Berikut ialah pecahan cepat.
Narkolepsi Jenis 1
Narkolepsi jenis 1 juga dikenali sebagai narkolepsi dengan cataplexy. Dalam kes ini, EDS dan gejala lain disertai dengan serangan sementara kelemahan otot dan ketidakupayaan untuk bergerak.
Penyelidik telah mendapati bahawa mereka yang mempunyai jenis ini mempunyai 80% hingga 90% neuron pemancar hypocretin yang hilang dari hipotalamus, iaitu bahagian otak yang mengawal kitaran tidur, kelaparan, dan suhu badan. Bukti semakin berkembang bahawa pengurangan ini disebabkan oleh gangguan autoimun di mana sistem imun badan menyerang sel-sel ini.
Jenis 2 Narkolepsi
Narkolepsi jenis 2 ialah narkolepsi tanpa cataplexy, dan ia biasanya tidak seteruk. Kekurangan hypocretin tidaklah seteruk dalam kes ini. Penyedia penjagaan kesihatan masih tidak tahu apa sebenarnya yang menyebabkan borang ini. Secara amnya, komponen genetik disyaki dalam narkolepsi ini dan jenis 1.
Narkolepsi Sekunder
Narkolepsi sekunder ialah sejenis narkolepsi yang timbul akibat kecederaan pada hipotalamus, seperti yang boleh berlaku dalam kemalangan kereta atau jatuh; dalam kes yang jarang berlaku, ini juga boleh disebabkan oleh tumor otak. Dalam kes ini, gejala narkolepsi mengiringi masalah neurologi yang lain, dengan pesakit sering memerlukan lebih 10 jam tidur.
Genetik
Kedua-dua narkolepsi jenis 1 dan jenis 2 dipercayai mempunyai komponen genetik yang ketara, walaupun sifat sebenar sambungan itu masih diterokai. Apa yang diketahui ialah sehingga 10% penghidap narkolepsi jenis 1 mempunyai ahli keluarga dengannya. Di luar itu, penyelidik telah mengasingkan beberapa ciri genetik yang memainkan peranan dalam pembentukan narkolepsi.
Gen Reseptor Sel T
Gen reseptor sel T, yang membantu mengawal sel T imun dalam badan, diketahui mempunyai kaitan dengan narkolepsi. Perubahan dalam fungsi reseptor sel T alfa dan beta, khususnya, mewujudkan kecenderungan genetik untuk keadaan ini.
Ini bermakna perubahan yang terdapat di sini meningkatkan peluang untuk mengalami narkolepsi atau mewariskannya kepada keturunan tetapi tidak semestinya faktor penyebabnya sendiri.
Gen Antigen Leukosit Manusia
Paling berpengaruh ialah gen antigen leukosit manusia (HLA), DQB1*06:02, yang meningkatkan risiko mengembangkan narkolepsi jenis 1 20 kali ganda sementara juga berperanan untuk jenis 2. Gen HLA lain, terutamanya DRB1*15:01, mungkin juga memainkan peranan dalam narkolepsi jenis 1.
Gen ini mencetuskan tindak balas imun terhadap komponen badan sendiri, itulah sebabnya penyakit ini dianggap sebagai gangguan autoimun. Penyelidikan sedang dijalankan untuk memastikan sifat sebenar pautan ini, walaupun dipercayai bahawa ini secara khusus menyerang sel otak yang memancarkan hypocretin.
Faktor Risiko Gaya Hidup
Secara umumnya, tingkah laku atau tabiat khusus tidak dikaitkan dengan perkembangan narkolepsi; bagaimanapun, mereka boleh meningkatkan keterukan gejala. Secara khusus, terdapat beberapa perubahan gaya hidup yang boleh membantu:
- Kekalkan jadual tidur yang tetap.
- Tidur siang secara teratur setiap hari.
- Elakkan kafein atau alkohol sebelum tidur.
- Berhenti menghisap rokok atau menelan nikotin.
- Lakukan senaman harian (minimum 20 minit aktiviti sehari).
- Jangan makan makanan besar sebelum tidur.
Salah satu cabaran semasa yang dihadapi oleh perubatan melibatkan pembelajaran lebih lanjut mengenai punca narkolepsi. Dengan pemahaman yang lebih baik tentang kedua-dua faktor genetik yang mendasari dan faktor lain yang dikaitkan dengan keadaan ini, tidak ada keraguan pendekatan rawatan akan terus dibangunkan.
Namun, sehingga ada penawar muktamad, ketahui bahawa narkolepsi boleh diuruskan dengan berkesan. Beberapa ubat boleh membantu, di samping perubahan kepada tabiat gaya hidup.
Tetapi apa yang mungkin lebih penting jika anda narkoleptik ialah memastikan anda mempunyai sistem sokongan yang baik. Ingat bahawa anda mempunyai orang lain di sudut anda: daripada pembekal penjagaan kesihatan dan pakar tidur anda kepada keluarga, orang tersayang dan rakan anda.