Scoliosis degeneratif ialah keadaan tulang belakang yang biasanya berkembang pada individu yang berumur lebih dari 50 tahun. Tidak seperti scoliosis remaja, yang selalunya berpunca daripada punca yang tidak diketahui, scoliosis degeneratif terutamanya disebabkan oleh haus dan lusuh tulang belakang dari semasa ke semasa. Artikel ini memberikan maklumat tentang punca, gejala, dan pilihan rawatan untuk scoliosis degeneratif.
Apa yang menyebabkan scoliosis degeneratif?
Scoliosis degeneratif biasanya disebabkan oleh kemerosotan struktur tulang belakang secara beransur-ansur, terutamanya cakera intervertebral dan sendi facet. Memandangkan komponen tulang belakang ini semakin lemah dengan usia, mereka tidak lagi dapat menyokong penjajaran tulang belakang, yang membawa kepada kelengkungan ke sisi. Faktor-faktor yang menyumbang kepada kemerosotan ini termasuk:
1. Osteoartritis:
Penyebab paling biasa scoliosis degeneratif ialah osteoarthritis.
Osteoartritis berlaku apabila rawan yang melindungi sendi mula rosak. Rawan ini adalah tisu bergetah licin yang menutupi hujung tulang, membolehkan mereka meluncur antara satu sama lain dengan geseran yang minimum. Beberapa faktor menyumbang kepada kemerosotannya. Penuaan memainkan peranan penting, kerana rawan secara semula jadi menjadi lebih nipis dan kurang berdaya tahan lama-kelamaan. Keupayaan badan untuk membaiki dan menjana semula tulang rawan juga berkurangan dengan usia. Selain itu, tekanan berulang pada sendi akibat aktiviti harian, seperti berjalan atau mengangkat, boleh menyebabkan haus dan lusuh pada rawan, yang membawa kepada kerosakan. Keradangan kronik pada sendi adalah satu lagi faktor penyumbang, kerana molekul keradangan boleh merosakkan sel rawan dan tisu sekeliling. Kecenderungan genetik juga memainkan peranan, dengan sesetengah individu mewarisi sifat yang menjadikan rawan mereka lebih terdedah kepada degenerasi. Kecederaan sendi, seperti patah tulang atau koyakan ligamen, boleh meningkatkan lagi risiko osteoarthritis berkembang di kemudian hari.
2. Kemerosotan cakera tulang belakang:
Kemerosotan cakera tulang belakang melibatkan kemerosotan beransur-ansur cakera intervertebral, yang merupakan kusyen antara vertebra. Cakera ini kehilangan lembapan dan keanjalan terutamanya disebabkan oleh penuaan. Apabila orang semakin tua, kandungan air dalam cakera berkurangan, menjadikannya kurang berkesan untuk menyerap hentakan dan lebih cenderung untuk runtuh. Bekalan darah yang berkurangan ke cakera, yang bertambah buruk dengan usia, mengehadkan penghantaran nutrien dan penyingkiran bahan buangan, yang membawa kepada degenerasi selanjutnya. Tekanan mekanikal daripada aktiviti berulang atau mengangkat berat boleh mempercepatkan proses ini, menyebabkan cakera kehilangan keanjalan dan ketinggiannya. Faktor genetik juga boleh menyebabkan sesetengah individu mengalami degenerasi awal cakera, kerana variasi genetik tertentu boleh menjadikan cakera lebih terdedah. Selain itu, merokok telah dikaitkan dengan kemerosotan cakera kerana ia mengurangkan bekalan oksigen ke cakera, menjejaskan keupayaannya untuk sembuh dan menjana semula.
3. Osteoporosis:
Sebagai keadaan yang dicirikan oleh tulang yang lemah, osteoporosis boleh menyebabkan keretakan pada vertebra, seterusnya menyumbang kepada perkembangan scoliosis.
Osteoporosis, keadaan yang dicirikan oleh tulang lemah yang lebih terdedah kepada patah tulang, berlaku apabila penciptaan tulang baru tidak dapat bersaing dengan penyingkiran tulang lama. Penuaan adalah faktor utama dalam perkembangan osteoporosis, kerana ketumpatan tulang secara semula jadi berkurangan dengan usia. Selepas kira-kira umur 30 tahun, jisim tulang mula berkurangan, membawa kepada tulang yang kurang padat dan lebih rapuh. Perubahan hormon, terutamanya pada wanita semasa menopaus, mempercepatkan kehilangan tulang dengan ketara akibat penurunan tahap estrogen. Pada lelaki, tahap testosteron yang lebih rendah boleh menyumbang kepada penipisan tulang. Kekurangan diet, terutamanya kekurangan kalsium dan vitamin D, juga memainkan peranan penting, kerana nutrien ini penting untuk pembentukan dan penyelenggaraan tulang. Gaya hidup yang tidak aktif meningkatkan lagi risiko osteoporosis, kerana senaman menahan berat membantu menguatkan tulang, dan kekurangan aktiviti fizikal boleh menyebabkan kehilangan tulang. Selain itu, merokok dan pengambilan alkohol yang berlebihan boleh mengganggu keupayaan tubuh untuk membina dan mengekalkan jisim tulang. Faktor genetik juga mempengaruhi kepadatan tulang dan kadar kehilangan tulang, menjadikan sesetengah individu lebih terdedah kepada osteoporosis.
4. Faktor genetik:
Sesetengah individu mungkin terdedah secara genetik untuk mengembangkan scoliosis degeneratif disebabkan oleh sifat-sifat yang diwarisi yang menjejaskan struktur tulang belakang atau keupayaan badan untuk membaiki tisu yang rosak.
Gejala dan komplikasi
Gejala scoliosis degeneratif boleh berbeza-beza bergantung pada keparahan kelengkungan dan tahap degenerasi tulang belakang. Gejala biasa termasuk:
- Sakit belakang: Simptom yang paling lazim, sakit belakang, boleh berkisar daripada ketidakselesaan ringan kepada sakit yang teruk dan melemahkan. Kesakitan selalunya disebabkan oleh mampatan saraf atau ketegangan yang diletakkan pada otot dan ligamen tulang belakang.
- Ketidakseimbangan: Apabila tulang belakang melengkung, ia boleh menyebabkan ketidakseimbangan yang ketara, yang membawa kepada kesukaran berdiri atau berjalan. Sesetengah individu mungkin berasa seolah-olah mereka condong ke satu sisi.
- Mampatan saraf: Kelengkungan tulang belakang boleh memampatkan saraf berdekatan, mengakibatkan gejala seperti kebas, kesemutan, atau kelemahan pada kaki.
- Fungsi paru-paru berkurangan: Dalam kes yang teruk, kelengkungan tulang belakang boleh menyekat kapasiti paru-paru, yang membawa kepada kesukaran bernafas.
Komplikasi skoliosis degeneratif yang tidak dirawat boleh termasuk sakit kronik, hilang upaya, dan kualiti hidup yang berkurangan. Dalam sesetengah kes, kelengkungan mungkin berkembang, membawa kepada komplikasi lanjut.
Diagnosis dan pilihan rawatan
Mendiagnosis scoliosis degeneratif biasanya dilakukan dengan gabungan penilaian sejarah perubatan, pemeriksaan fizikal, dan ujian pengimejan seperti X-ray, MRI, atau imbasan CT. Ujian ini membantu menilai tahap kelengkungan tulang belakang dan mengenal pasti sebarang isu asas yang menyumbang kepada keadaan tersebut.
Rawatan untuk scoliosis degeneratif bertujuan untuk mengurangkan gejala, meningkatkan fungsi tulang belakang, dan mencegah perkembangan kelengkungan selanjutnya. Pilihan rawatan termasuk:
- Pengurusan konservatif: Untuk kes ringan hingga sederhana, rawatan konservatif selalunya merupakan barisan pertahanan pertama. Ini mungkin termasuk:
- Terapi fizikal: Menguatkan otot yang menyokong tulang belakang boleh membantu mengurangkan kesakitan dan memperbaiki postur dan keseimbangan.
- Pengurusan kesakitan: Ubat-ubatan seperti ubat anti-radang bukan steroid (NSAID), pelemas otot atau suntikan kortikosteroid boleh membantu menguruskan kesakitan dan keradangan.
- Bracing: Dalam sesetengah kes, memakai pendakap boleh membantu menstabilkan tulang belakang dan mencegah kelengkungan selanjutnya, walaupun ini lebih biasa pada individu yang lebih muda dengan skoliosis.
- Campur tangan pembedahan: Pembedahan boleh dipertimbangkan untuk individu yang mempunyai kelengkungan yang teruk, sakit yang ketara atau gejala neurologi. Pilihan pembedahan termasuk:
- Gabungan tulang belakang: Ini adalah prosedur pembedahan yang digunakan untuk merawat kes scoliosis degeneratif yang teruk dengan menyambung secara kekal dua atau lebih vertebra di tulang belakang. Matlamat utama gabungan tulang belakang adalah untuk menstabilkan tulang belakang, mencegah kelengkungan selanjutnya, dan mengurangkan kesakitan. Semasa prosedur, pakar bedah mengeluarkan cakera intervertebral antara vertebra yang terjejas dan kemudian menggunakan cantuman tulang, batang logam, skru, atau plat untuk menggabungkan vertebra bersama-sama. Dari masa ke masa, cantuman tulang menggalakkan pertumbuhan tulang baru, yang secara kekal bergabung dengan vertebra yang bersatu. Dengan menghapuskan pergerakan antara segmen yang bersatu, gabungan tulang belakang mengurangkan kesakitan yang disebabkan oleh ketidakstabilan atau pergerakan yang tidak normal di tulang belakang. Walau bagaimanapun, prosedur ini boleh mengakibatkan pengurangan fleksibiliti pada bahagian tulang belakang yang bercantum, dan pemulihan boleh mengambil masa beberapa bulan apabila tulang pulih dan bergabung bersama. Walaupun batasan ini, gabungan tulang belakang selalunya berkesan dalam memberikan kelegaan kesakitan jangka panjang dan mencegah kecacatan tulang belakang selanjutnya pada pesakit dengan scoliosis degeneratif.
- Pembedahan penyahmampatan: Jika mampatan saraf menyebabkan kesakitan atau gejala neurologi yang ketara, pembedahan penyahmampatan boleh dilakukan untuk melegakan tekanan pada saraf. Dalam scoliosis degeneratif, kelengkungan tulang belakang yang tidak normal boleh menyebabkan penyempitan saluran tulang belakang atau pemampatan akar saraf, mengakibatkan gejala seperti sakit, kebas, kesemutan, atau kelemahan pada kaki. Pembedahan penyahmampatan melibatkan pengangkatan taji tulang, ligamen yang menebal, atau bahagian vertebra yang menekan pada saraf. Proses ini membantu meluaskan saluran tulang belakang atau mewujudkan lebih banyak ruang di sekeliling akar saraf termampat, dengan itu mengurangkan atau menghapuskan gejala berkaitan saraf. Pembedahan penyahmampatan boleh dilakukan secara bersendirian atau digabungkan dengan gabungan tulang belakang, bergantung kepada keterukan skoliosis dan gejala tertentu. Walaupun pembedahan penyahmampatan boleh memberikan kelegaan yang ketara daripada sakit saraf dan meningkatkan mobiliti, ia mungkin tidak menangani ketidakstabilan tulang belakang yang mendasari, itulah sebabnya ia sering digabungkan dengan gabungan tulang belakang untuk rawatan yang lebih komprehensif. Pemulihan daripada pembedahan penyahmampatan berbeza-beza, tetapi pesakit biasanya mengalami peningkatan dalam simptom mereka tidak lama selepas prosedur.
Mencegah scoliosis degeneratif
Walaupun scoliosis degeneratif tidak boleh selalu dicegah, perubahan gaya hidup tertentu boleh membantu mengurangkan risiko degenerasi tulang belakang dan mengekalkan kesihatan tulang belakang secara keseluruhan:
- Senaman yang kerap: Melibatkan diri dalam aktiviti fizikal yang kerap, terutamanya senaman yang menguatkan otot teras dan belakang, boleh membantu menyokong tulang belakang dan mengurangkan risiko degenerasi.
- Diet yang sihat: Diet yang kaya dengan kalsium dan vitamin D boleh membantu mengekalkan ketumpatan tulang dan mengurangkan risiko osteoporosis.
- Kesedaran postur: Mengekalkan postur yang baik semasa duduk, berdiri dan mengangkat boleh mengurangkan ketegangan pada tulang belakang dan membantu mencegah degenerasi.
Ringkasan
Skoliosis degeneratif adalah keadaan yang menjejaskan ramai orang dewasa yang lebih tua, yang membawa kepada kesakitan, ketidakseimbangan, dan komplikasi lain. Diagnosis awal dan rawatan yang sesuai boleh membantu menguruskan gejala dan meningkatkan kualiti hidup. Dengan memahami punca, gejala, dan pilihan rawatan untuk scoliosis degeneratif, individu boleh mengambil langkah proaktif untuk mengekalkan kesihatan tulang belakang mereka dan mengurangkan risiko keadaan ini.