Rheumatoid arthritis adalah penyakit autoimun kronik yang menjejaskan terutamanya sendi, menyebabkan sakit sendi, bengkak sendi, kekakuan sendi, dan potensi kerosakan sendi. Tidak seperti osteoarthritis, yang disebabkan oleh haus dan lusuh pada sendi, arthritis rheumatoid disebabkan oleh serangan sistem imun pada tisu sendi, yang membawa kepada keradangan yang boleh merebak ke seluruh badan. Diet boleh memainkan peranan penting dalam menguruskan simptom arthritis rheumatoid, kerana makanan tertentu boleh meningkatkan keradangan, mengganggu tindak balas imun, dan meningkatkan gejala arthritis rheumatoid. Artikel ini memberikan maklumat terperinci tentang makanan yang harus dielakkan oleh penghidap arthritis rheumatoid, berdasarkan penyelidikan dan pemahaman tentang kesannya terhadap keradangan dan gejala arthritis rheumatoid.
Makanan yang harus dielakkan oleh penghidap rheumatoid arthritis
1. Daging merah dan diproses
Daging merah, terutamanya daging yang diproses, mengandungi lemak tepu yang tinggi dan mengandungi sebatian yang boleh meningkatkan keradangan.
Lemak tepu menyebabkan keradangan kerana ia boleh meningkatkan tahap kolesterol lipoprotein berketumpatan rendah (LDL). Selain itu, daging merah mengandungi sebatian yang dipanggil asid N-glycolylneuranic (Neu5Gc), yang tidak dihasilkan secara semula jadi oleh tubuh manusia. Apabila dimakan, sistem imun menganggap Neu5Gc sebagai molekul asing dan melancarkan tindak balas imun, menyebabkan keradangan. Kajian telah menunjukkan bahawa tahap penggunaan daging yang lebih tinggi dikaitkan dengan peningkatan penanda keradangan, seperti protein C-reaktif (CRP).
Satu kajian pada 2021 yang diterbitkan dalam jurnal Arthritis Research & Therapy mendapati bahawa penghidap rheumatoid arthritis yang mengurangkan penggunaan daging merah mempunyai tahap CRP yang lebih rendah dan lebih sedikit serangan. Satu lagi meta-analisis mendapati bahawa diet tinggi daging merah dan daging diproses berkorelasi dengan penanda keradangan yang tinggi dan peningkatan tekanan oksidatif, yang kedua-duanya menyumbang kepada keterukan gejala rheumatoid arthritis.
2. Gula dan karbohidrat ditapis
Gula dan karbohidrat ditapis menyebabkan lonjakan gula darah yang meningkatkan keradangan di seluruh badan.
Makanan yang tinggi gula dan karbohidrat yang ditapis, seperti roti putih, pasta dan pastri, membawa kepada peningkatan pesat dalam paras glukosa darah. Ini mencetuskan peningkatan dalam insulin dan sitokin pro-radang, termasuk interleukin-6 (IL-6) dan tumor necrosis factor-alpha (TNF-α). Bahan-bahan ini boleh memburukkan lagi gejala rheumatoid arthritis. Selain itu, penggunaan gula yang berlebihan boleh menyumbang kepada penambahan berat badan, memberikan tekanan tambahan pada sendi.
Kajian kohort besar yang diterbitkan dalam The American Journal of Clinical Nutrition mendapati bahawa individu dengan pengambilan minuman manis dan karbohidrat ditapis yang lebih tinggi mempunyai tahap keradangan yang lebih tinggi dan risiko rheumatoid arthritis yang lebih besar. Satu lagi kajian menyatakan bahawa mereka yang mengikuti diet indeks glisemik rendah, yang mengehadkan gula dan karbohidrat halus, mengalami pengurangan sakit sendi dan bengkak sendi.
3. Produk tenusu
Produk tenusu mengandungi protein yang boleh mencetuskan tindak balas autoimun pada individu dengan arthritis rheumatoid.
Casein dan whey, protein utama dalam produk tenusu, boleh bertindak sebagai alergen atau pencetus imun pada sesetengah orang dengan arthritis rheumatoid, yang membawa kepada keradangan sendi. Selain itu, produk tenusu adalah sumber lemak tepu, yang menyumbang kepada keradangan sistemik. Sesetengah orang yang menghidap arthritis rheumatoid juga melaporkan sikap tidak bertoleransi terhadap tenusu, yang memburukkan lagi gejala pencernaan dan berpotensi meningkatkan penanda keradangan.
Kajian 2018 dalam jurnal Clinical Rheumatology mendapati bahawa menghapuskan tenusu membantu mengurangkan keterukan gejala dalam subset penghidap rheumatoid arthritis. Satu lagi kajian menunjukkan bahawa protein kasein dalam tenusu boleh merangsang laluan keradangan, terutamanya pada individu yang sensitif kepada produk tenusu.
4. Bijirin yang mengandungi gluten
Gluten boleh mencetuskan tindak balas imun pada orang yang mempunyai sensitiviti gluten, yang membawa kepada peningkatan keradangan.
Gluten, protein yang terdapat dalam gandum, barli, dan rai, boleh menyebabkan tindak balas imun pada individu yang sensitif terhadapnya. Walaupun sensitiviti gluten lebih kerap dikaitkan dengan penyakit seliak, penyelidikan menunjukkan bahawa kepekaan gluten bukan seliak juga boleh mencetuskan tindak balas keradangan, terutamanya dalam keadaan autoimun seperti arthritis rheumatoid. Keradangan ini boleh memburukkan lagi sakit sendi, bengkak sendi, dan kekakuan sendi.
Satu kajian dalam jurnal BMC Musculoskeletal Disorders mendapati bahawa individu dengan arthritis rheumatoid yang mengikuti diet bebas gluten melaporkan peningkatan dalam sakit sendi dan pengurangan penanda keradangan seperti CRP. Penyelidikan juga telah menunjukkan bahawa gluten boleh meningkatkan kebolehtelapan usus, berpotensi membawa kepada “usus bocor” di mana bahan pro-radang memasuki aliran darah dan memburukkan lagi gejala arthritis rheumatoid.
5. Makanan bergoreng dan segera
Makanan goreng mengandungi lemak trans dan produk akhir glikasi lanjutan (AGEs), kedua-duanya menggalakkan keradangan.
Makanan bergoreng, terutamanya dari restoran makanan segera, selalunya mengandungi lemak trans, yang meningkatkan tindak balas keradangan badan. Di samping itu, menggoreng menghasilkan AGE, sebatian berbahaya yang terbentuk apabila protein atau lemak bergabung dengan gula. AGEs boleh terkumpul dalam tisu dan sendi, mengaktifkan laluan keradangan. Makanan ini juga menyumbang kepada obesiti, yang merupakan faktor risiko untuk memburukkan gejala arthritis rheumatoid akibat ketegangan sendi tambahan.
Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism menerbitkan satu kajian menunjukkan bahawa orang yang kerap mengambil makanan bergoreng dan segera mempunyai tahap penanda keradangan yang lebih tinggi, termasuk IL-6 dan CRP. Satu lagi kajian menunjukkan bahawa diet yang tinggi dalam AGEs berkorelasi dengan peningkatan proses keradangan dalam penyakit autoimun seperti rheumatoid arthritis.
6. Alkohol
Alkohol meningkatkan keradangan sistemik dan mengganggu fungsi imun.
Alkohol boleh mengganggu fungsi imun dan memburukkan lagi keradangan, terutamanya dalam jumlah yang tinggi. Pengambilan alkohol secara tetap boleh menjejaskan keupayaan hati untuk menapis toksin dan sebatian keradangan, yang boleh mengumpul dan memburukkan gejala rheumatoid arthritis. Selain itu, alkohol boleh menyebabkan kekurangan nutrien dalam asid folik, yang penting untuk pembaikan sel dan fungsi imun.
Menurut ulasan 2019 dalam jurnal Autoimmunity Reviews, penggunaan alkohol kronik telah ditunjukkan untuk meningkatkan sitokin seperti TNF-α dan IL-6. Pada penghidap rheumatoid arthritis, pengambilan alkohol yang tinggi dikaitkan dengan gejala yang lebih teruk, manakala penggunaan sederhana tidak mempunyai kesan yang sama. Walau bagaimanapun, secara amnya dinasihatkan untuk mengehadkan atau mengelakkan alkohol bagi mereka yang mempunyai keadaan autoimun.
7. Makanan tinggi natrium
Natrium yang berlebihan boleh menggalakkan pengekalan air, meningkatkan tekanan darah, dan meningkatkan keradangan.
Pengambilan natrium yang tinggi boleh memburukkan lagi keradangan dan membawa kepada pengekalan cecair, yang boleh memberi tekanan tambahan pada sendi. Pengambilan garam yang berlebihan juga telah dikaitkan dengan tindak balas autoimun dalam sesetengah individu. Makanan yang diproses selalunya tinggi natrium, menjadikannya sukar untuk memantau pengambilan, terutamanya apabila mengikuti diet biasa.
Satu kajian yang diterbitkan dalam jurnal Proceedings of the National Academy of Sciences menunjukkan bahawa pengambilan natrium yang berlebihan boleh mengaktifkan sel imun tertentu (seperti sel TH17) yang terlibat dalam penyakit autoimun, termasuk arthritis rheumatoid. Kajian lain mendapati bahawa penghidap rheumatoid arthritis yang mengurangkan pengambilan natrium mengalami penanda keradangan yang lebih rendah dan peningkatan dalam sakit sendi.
8. Asid lemak Omega-6
Asid lemak omega-6 menggalakkan penghasilan bahan kimia pro-radang dalam badan.
Walaupun asid lemak omega-6 adalah penting, lebihan asid ini boleh menyebabkan ketidakseimbangan dengan asid lemak omega-3, mengakibatkan peningkatan keradangan. Asid lemak omega-6 biasanya ditemui dalam minyak sayuran seperti jagung, kacang soya, dan minyak bunga matahari, serta dalam makanan yang digoreng dan diproses. Ketidakseimbangan asid lemak ini dikaitkan dengan paras sitokin dan CRP yang lebih tinggi, yang memburukkan gejala arthritis rheumatoid.
Penyelidikan yang diterbitkan dalam The Journal of Clinical Investigation telah menunjukkan bahawa nisbah omega-6 yang berlebihan kepada asid lemak omega-3 menyumbang kepada keradangan dalam keadaan autoimun. Mereka yang menghidap arthritis rheumatoid yang mengamalkan pengambilan omega-3 dan omega-6 yang seimbang melaporkan gejala yang lebih sedikit, kerana asid lemak omega-3 adalah anti-radang.
Ringkasan
Dalam menguruskan arthritis rheumatoid, sebagai tambahan kepada ubat-ubatan dan senaman, pilihan diet memainkan peranan penting dalam mengawal keradangan dan mengurangkan keterukan gejala. Mengelakkan daging merah dan diproses, makanan manis, tenusu, gluten, makanan bergoreng, alkohol, makanan natrium tinggi, dan asid lemak omega-6 yang berlebihan boleh membantu penghidap rheumatoid arthritis mengurangkan keradangan dan mengalami lebih sedikit serangan. Penyelidikan terus menunjukkan hubungan antara diet dan keradangan, menekankan kepentingan keputusan pemakanan yang termaklum untuk pengurusan arthritis rheumatoid yang lebih baik.