Morbiditi dan kematian adalah dua istilah yang sering dikelirukan. Morbiditi merujuk kepada penyakit atau penyakit. Kematian merujuk kepada kematian. Kedua-dua istilah sering digunakan dalam statistik.
Artikel ini menerangkan perbezaan antara morbiditi dan mortaliti. Ia juga melihat cara untuk mencegah morbiditi dan melindungi kesihatan anda.
:max_bytes(150000):strip_icc()/what-is-morbidity-2223380-v2-ba4c7a8acde646d188ceeb193c029363.jpg)
Baiklah / Hugo Lin
Apakah Morbiditi?
Morbiditi ialah sebarang keadaan yang tidak sihat. Ia boleh merujuk kepada penyakit mental atau fizikal.
Morbiditi selalunya merujuk kepada penyakit kronik (jangka panjang) dan berkaitan usia. Keadaan ini boleh menjadi lebih teruk dari semasa ke semasa dan menurunkan kualiti hidup anda.
Seseorang yang mempunyai morbiditi tinggi mungkin tidak hidup selagi seseorang yang sihat. Walau bagaimanapun, morbiditi tidak selalu bermakna anda berada dalam bahaya untuk mati serta-merta. Jika penyakit menjadi lebih teruk dari masa ke masa, ia boleh meningkatkan risiko kematian anda.
Apakah Kematian?
Apabila ahli epidemiologi menggunakan istilah kematian, ia biasanya bermaksud bilangan kematian yang disebabkan oleh peristiwa atau penyakit dalam tempoh masa tertentu.
Penyelidik sering bercakap tentang “kadar kematian.” Kadar kematian menyatakan bilangan kematian sebagai perkadaran kumpulan orang yang lebih besar. Sebagai contoh, penyakit mungkin menyebabkan “150 kematian bagi setiap 100,000 orang setahun.”
Apakah Morbiditi Bersama?
Co-morbidity bermakna seseorang mempunyai lebih daripada satu penyakit. Keadaan komorbid tidak selalu mempunyai punca yang sama, tetapi ia mungkin berlaku bersama-sama dan memburukkan satu sama lain.
Sebagai contoh, obesiti, kemurungan, dan diabetes sering menjadi morbid. Tetapi keadaan kesihatan ini tidak semestinya mempunyai punca yang sama.
Rekap
Morbiditi dan kematian bukanlah perkara yang sama. Morbiditi ialah penyakit atau kehilangan fungsi dalam badan atau minda anda. Kematian bermaksud kematian. Seseorang boleh mengalami beberapa morbiditi pada masa yang sama. Morbiditi tidak semestinya menyebabkan kematian.
Morbiditi Paling Lazim
Kira-kira 75% kematian di AS pada 2019 disebabkan oleh:
- Penyakit jantung
- Kanser
-
Penyakit kronik saluran pernafasan bawah, seperti penyakit paru-paru obstruktif kronik (COPD) dan asma
- Strok
- Penyakit Alzheimer
- kencing manis
-
Pneumonia dan influenza
- Penyakit buah pinggang
- Bunuh diri
Tujuh daripada 10 punca utama kematian adalah penyakit kronik atau jangka panjang. Morbiditi ini meningkatkan risiko kematian anda.
Bilangan orang yang menghidap penyakit kronik atau jangka panjang kekal hampir sama. Walau bagaimanapun, dalam beberapa tahun kebelakangan ini, terdapat peningkatan dalam penyakit berjangkit. Lebih banyak penyakit berjangkit bermakna angka morbiditi meningkat.
Apabila kejadian atau penyakit menyebabkan lebih banyak kematian daripada yang dijangkakan, ia dipanggil “kematian berlebihan.” COVID-19 ialah contoh yang baik bagi penyakit yang menyebabkan lebihan kematian. Di sesetengah negara yang dilanda teruk, data menunjukkan bahawa COVID-19 menyebabkan 50% lebih banyak kematian daripada yang dijangkakan dalam tempoh masa tertentu.
Penyelidik juga mengatakan COVID-19 menyebabkan penurunan dalam jangka hayat di AS sepanjang 2020, terutamanya dalam kalangan orang Kulit Hitam dan bukan Hispanik.
Penyakit bawaan makanan, jangkitan berkaitan makanan, dan penyakit kelamin juga meningkatkan morbiditi di Amerika.
Mencegah Morbiditi
Kadar morbiditi mungkin menurun jika lebih ramai orang menjalani pemeriksaan kesihatan awal. Diagnosis awal boleh membawa kepada kualiti hidup yang lebih baik. Rawatan awal mungkin bermakna orang pulih lebih cepat.
Jika orang didiagnosis dan dirawat lebih awal, mereka mungkin mengalami komplikasi yang lebih sedikit. Risiko mereka untuk mati akibat penyakit juga mungkin berkurangan.
Morbiditi juga menurun apabila orang berpendidikan dan mempunyai akses kepada penjagaan yang baik. Sebagai contoh, satu cara untuk menurunkan morbiditi wanita hamil adalah dengan menyediakan akses kepada pendidikan perancangan keluarga. Pengguguran yang selamat, penjagaan pranatal semasa kehamilan, dan penjagaan selepas bersalin selepas bersalin juga membantu.
Rekap
Kebanyakan kematian di Amerika disebabkan oleh segelintir penyakit jangka panjang. Jika orang ramai mengetahui tentang keadaan ini, mereka mungkin dapat mencegahnya. Pemeriksaan kesihatan awal juga boleh memastikan orang lebih sihat.
Ringkasan
Morbiditi dan kematian tidak bermakna perkara yang sama. Morbiditi merujuk kepada sebarang keadaan yang tidak sihat. Kematian merujuk kepada kematian.
Anda boleh mempunyai lebih daripada satu morbiditi, dan mereka mungkin tidak meningkatkan risiko kematian anda melainkan ia bertambah teruk dari semasa ke semasa. Anda boleh mencegah beberapa morbiditi dengan mempelajari tabiat sihat dan menjalani pemeriksaan kesihatan secara berkala.
Rakyat hidup lebih lama. Untuk memastikan mereka kekal sihat lebih lama, adalah penting untuk meningkatkan pendidikan kesihatan dan akses kepada penjagaan pencegahan. Apabila orang ramai mempunyai maklumat kesihatan yang baik dan pemeriksaan berkala, mereka boleh membina tabiat yang sihat sebelum sebarang tanda penyakit muncul.