Demam dan sakit dada: punca dan rawatan

Demam dan sakit dada adalah dua simptom yang sering membimbangkan pesakit dan doktor kerana potensi mereka dikaitkan dengan keadaan yang serius. Apabila gejala-gejala ini muncul bersama-sama, mereka boleh menunjukkan pelbagai isu perubatan daripada jangkitan kepada masalah kardiovaskular.

Penyebab biasa demam dan sakit dada

1. Pneumonia

Pneumonia adalah jangkitan pada tisu paru-paru yang disebabkan oleh bakteria, virus, atau kulat. Tindak balas imun terhadap jangkitan mencetuskan pembebasan pirogen, yang menjejaskan hipotalamus dan mengakibatkan suhu badan meningkat.

Keradangan pleura boleh berlaku dengan radang paru-paru, yang membawa kepada sakit dada yang bertambah teruk dengan pernafasan atau batuk.

Diagnosis:

• X-ray dada untuk mengenal pasti penyatuan paru-paru.
• Ujian darah menunjukkan bilangan sel darah putih yang tinggi.
• Kultur kahak untuk mengenal pasti organisma penyebab.

Rawatan radang paru-paru:

• Antibiotik (cth, amoxicillin atau azithromycin untuk merawat radang paru-paru bakteria).
• Ubat antiviral untuk merawat radang paru-paru virus jika ditunjukkan.
• Penjagaan sokongan termasuk terapi oksigen dan pengurusan demam dengan antipiretik.

2. Perikarditis

Perikarditis boleh disebabkan oleh jangkitan (virus, bakteria, atau kulat), penyakit autoimun, atau sindrom infarksi selepas miokardium. Tindak balas imun terhadap keradangan menyebabkan demam.

Lapisan perikardial yang meradang bergesel antara satu sama lain, menyebabkan sakit dada yang tajam yang mungkin bertambah baik apabila duduk ke hadapan dan bertambah teruk apabila berbaring.

Diagnosis:

• Elektrokardiogram (ECG) menunjukkan ketinggian segmen ST meresap.
• Ekokardiogram untuk menilai efusi perikardial.
• Ujian darah untuk mencari penanda keradangan, seperti CRP dan ESR yang tinggi.

Rawatan perikarditis:

• Ubat anti-radang bukan steroid (NSAIDs) seperti ibuprofen.
• Colchicine untuk mengurangkan berulang.
• Kortikosteroid untuk kes refraktori atau teruk.

3. Embolisme pulmonari

Dalam sesetengah kes, embolisme pulmonari boleh mencetuskan tindak balas keradangan, menyebabkan demam gred rendah.

Embolisme pulmonari menyekat aliran darah dalam arteri pulmonari, menyebabkan iskemia dan sakit dada yang tajam. Embolisme yang besar boleh membawa kepada tekanan yang ketara pada jantung.

Diagnosis:

• Ujian darah D-dimer untuk mencari kehadiran bekuan.
• Angiografi pulmonari CT untuk menggambarkan bekuan dalam arteri pulmonari.
• Analisis gas darah arteri menunjukkan hipoksemia.

Rawatan embolisme pulmonari:

• Antikoagulan dengan heparin atau antikoagulan oral langsung (DOAC).
• Trombolisis dalam kes yang mengancam nyawa.
• Penjagaan sokongan dengan oksigen atau pengudaraan mengikut keperluan.

4. Endokarditis

Endokarditis infektif ialah jangkitan mikrob pada injap jantung, selalunya menyebabkan demam berterusan akibat bakteremia yang berterusan dan pengaktifan imun.

Sakit dada mungkin timbul daripada komplikasi seperti infarksi miokardium yang disebabkan oleh emboli septik.

Diagnosis:

• Kultur darah menunjukkan pertumbuhan bakteria atau kulat.
• Ekokardiogram (terutamanya transesophageal) untuk mengesan jisim abnormal platelet, fibrin, mikroorganisma, dan sel radang yang terbentuk pada injap jantung atau endokardium (biasanya akibat endokarditis infektif).
• Kriteria Duke untuk diagnosis endokarditis.

Rawatan endokarditis:

• Antibiotik intravena yang disesuaikan dengan organisma penyebab.
• Campur tangan pembedahan untuk pembaikan atau penggantian injap jika komplikasi timbul.

5. Miokarditis

Miokarditis sering berlaku selepas jangkitan virus. Tindak balas keradangan sistemik termasuk demam.

Keradangan merosakkan tisu miokardium, menyebabkan sakit dada yang meresap atau setempat. Sesetengah kes meniru sindrom koronari akut.

Diagnosis:

• MRI jantung menunjukkan keradangan dan edema.
• Enzim jantung yang tinggi seperti troponin.
• Biopsi endomyokardium untuk diagnosis definitif dalam kes terpilih.

Rawatan miokarditis:

• Penjagaan sokongan termasuk rehat dan mengelakkan aktiviti berat.
• Ubat-ubatan seperti perencat enzim penukar angiotensin dan penyekat beta jika kegagalan jantung berlaku.
• Terapi imunosupresif untuk sebab tertentu (cth, miokarditis autoimun).

6. Pleurisy

Pleurisy boleh disebabkan oleh jangkitan, keadaan autoimun, atau embolisme pulmonari. Demam timbul daripada tindak balas keradangan sistemik.

Lapisan pleura yang meradang bergesel, menyebabkan sakit yang tajam yang bertambah teruk dengan pernafasan dalam atau batuk.

Diagnosis:

• X-ray dada atau ultrasound untuk mengenal pasti cecair pleura.
• Ujian darah untuk mencari jangkitan atau penanda autoimun.
• Thoracentesis untuk menganalisis cecair pleura jika perlu.

Rawatan pleurisy:

• Rawat punca asas (cth, antibiotik untuk jangkitan bakteria).
• Pengurusan kesakitan dengan NSAID atau acetaminophen.
• Kortikosteroid untuk pleurisy autoimun.

Penyebab lain demam dan sakit dada pada masa yang sama

– Sepsis: Jangkitan teruk yang menyebabkan keradangan sistemik mungkin disertai dengan demam dan sakit dada, selalunya disebabkan oleh ketegangan miokardium atau keadaan yang wujud bersama seperti radang paru-paru.

– Kanser: Kanser lanjutan (cth, kanser paru-paru atau mesothelioma) boleh menyebabkan demam melalui pelepasan sitokin dan sakit dada melalui pencerobohan langsung pada struktur dada.

– Herpes zoster: Kayap yang melibatkan dermatom toraks boleh menyebabkan demam dan sakit dada yang tajam dan membakar sebelum ruam muncul.

Kesimpulan

Demam dan sakit dada adalah simptom dengan punca yang berpotensi bertindih, selalunya melibatkan keradangan, jangkitan, atau iskemia. Diagnosis yang tepat bergantung pada penilaian klinikal yang menyeluruh, kajian pengimejan, dan ujian makmal. Rawatan yang segera dan khusus adalah penting untuk menangani punca asas dan mengurangkan gejala ini.