Gamma-glutamyl transferase (GGT) adalah enzim yang terutama ditemui di hati, dengan jumlah yang lebih kecil yang terdapat di buah pinggang, pankreas, dan saluran hempedu. Enzim ini memainkan peranan utama dalam pengangkutan asid amino dan metabolisme glutathione. Tahap GGT biasa biasanya berkisar antara 5 hingga 55 U/L (unit seliter) pada orang dewasa, bergantung kepada piawaian makmal. Walau bagaimanapun, tahap melebihi 500 U/L menunjukkan disfungsi hati yang teruk atau penyakit sistemik yang memerlukan rawatan perubatan segera.
Memahami enzim GGT dan kepentingannya
GGT (gamma-glutamyl transferase) adalah biomarker penting untuk menilai kesihatan hati dan kesihatan biliary. Tahap GGT yang tinggi mencadangkan kecederaan hepatik, kolestasis, atau penggunaan alkohol yang berlebihan. Apabila GGT melebihi 500 U/L, ia sering menandakan keadaan perubatan yang serius, yang memerlukan penilaian diagnostik selanjutnya.
Punca tahap enzim GGT melebihi 500 u/l
Tahap GGT yang sangat tinggi mungkin disebabkan oleh salah satu keadaan hepatik dan extrahepatic di bawah.
1. Penyakit hati
Penyakit hati kolestatik:
– Cholangitis biliary utama: Pemusnahan autoimun saluran empedu intrahepatic membawa kepada kolestasis dan pengumpulan asid hempedu, menyebabkan kerosakan hepatosit dan pelepasan enzim GGT yang berlebihan. Tahap GGT dalam pesakit cholangitis biliary utama berkisar antara 200 hingga lebih 1,000 U/L, bergantung kepada keparahan penyakit.
– Cholangitis sclerosing utama: keradangan kronik dan fibrosis saluran hempedu menyebabkan kolestasis obstruktif, yang membawa kepada tekanan hepatosit dan peningkatan pampasan dalam sintesis GGT. Tahap GGT dalam sclerosing cholangitis primer sering melebihi 500-1,500 U/L dalam kes lanjutan.
Hepatitis:
– Hepatitis virus (hepatitis B, C, atau D): Replikasi virus menginduksi apoptosis hepatosit dan nekrosis, mencetuskan tindak balas keradangan yang meningkatkan GGT. Kes -kes hepatitis yang teruk boleh menunjukkan tahap GGT antara 300 dan 800 U/L.
-Hepatitis Autoimun: Pemusnahan sel-sel hati yang dimediasi imun membawa kepada kebocoran enzim. Pesakit dengan hepatitis autoimun boleh mempamerkan tahap GGT dari 200 hingga lebih 600 U/L.
Tumor hati:
– Karsinoma hepatoselular: Transformasi malignan hepatosit membawa kepada peningkatan sintesis GGT disebabkan oleh pertumbuhan tumor pesat dan disfungsi hati. Tahap GGT dalam kes karsinoma hepatoselular boleh mencapai 500-2,000 U/L.
– Penyakit hati metastatik: Penyebaran kanser sekunder mengganggu seni bina hati, yang membawa kepada pengeluaran enzim yang tidak normal. Tahap GGT yang dilaporkan dalam kes tersebut berkisar antara 500 hingga lebih dari 2,500 U/L.
Penyakit hati beralkohol:
Pengambilan alkohol kronik meningkatkan tekanan oksidatif, menggalakkan apoptosis hepatosit, dan merosakkan rembesan hempedu, yang membawa kepada ketinggian GGT. Kes -kes penyakit hati alkohol yang teruk sering mempunyai tahap GGT antara 500 dan 2,000 U/L.
2. Gangguan saluran biliary
Batu empedu dan cholecystitis:
Halangan saluran hempedu menyebabkan pengumpulan hempedu, kecederaan hepatosit, dan kolestasis sekunder, yang membawa kepada pembebasan GGT yang tinggi. Pesakit dengan halangan yang berkaitan dengan batu empedu yang teruk boleh hadir dengan tahap GGT dari 400 hingga 1,200 U/L.
Malignancies Tract Biliary:
– Cholangiocarcinoma: Pertumbuhan tumor menghalang aliran hempedu, yang membawa kepada tekanan hepatosit dan enzim overproduction. Tahap GGT dalam kes cholangiocarcinoma sering 800 hingga 2,500 U/L.
– Kanser pankreas: pemampatan saluran hempedu biasa merosakkan rembesan hempedu, yang membawa kepada kolestasis. Ketinggian GGT dalam kanser pankreas biasanya berkisar antara 500 hingga 1,500 U/L.
3. Penyakit sistemik
Sepsis yang teruk dan kegagalan multiorgan:
Keradangan sistemik dan hipoksia membawa kepada disfungsi hepatosit, mengakibatkan kebocoran enzim yang meningkat. Tahap GGT dalam kecederaan hati yang berkaitan dengan sepsis boleh menjadi 400-1,000 U/L.
Penyakit buah pinggang kronik:
Toksin uremik menjejaskan fungsi hepatik, menyebabkan tekanan oksidatif dan enzim overproduction. Pesakit dengan penyakit buah pinggang kronik yang maju mungkin menunjukkan tahap GGT 300-800 U/L.
4. Ketinggian GGT yang disebabkan oleh ubat
Ubat yang mendorong ketinggian enzim hati:
– Antiepileptik (phenytoin, carbamazepine): mendorong pengeluaran enzim hepatik dengan mengaktifkan laluan cytochrome P450, yang membawa kepada tahap GGT antara 500 dan 1,500 U/L.
-Statin (ubat penurun kolesterol): Boleh menyebabkan tekanan hepatoselular, meningkatkan GGT ke tahap 200-600 U/L.
-NSAIDs (ubat anti-radang nonsteroid): Sesetengah pesakit mengembangkan hepatotoxicity dengan tahap GGT mencapai 400-900 U/L.
– Antibiotik (rifampin, erythromycin): Boleh mendorong overexpression enzim hepatik, yang membawa kepada tahap GGT 300-1,000 U/L.
– Antidepresan (tricyclics, inhibitor serotonin reuptake selektif): Boleh menyebabkan ketinggian enzim hati ringan hingga sederhana, dengan tahap GGT sering antara 200 dan 700 U/L.
Kaedah diagnostik
1. Ujian Makmal
Ujian Fungsi Hati:
– ALT (Alanine aminotransferase) dan AST (aspartate aminotransferase): Menilai kerosakan hepatoselular.
– Alkali fosfatase (ALP): Menilai halangan saluran hempedu.
– Tahap Bilirubin: Tunjukkan disfungsi jaundis dan hati.
– Ujian hepatitis virus: skrin untuk jangkitan virus.
– Penanda Autoimun (ANA, AMA, SMA, Tahap IgG): Mengesan penyakit hati autoimun.
-Penanda Tumor (AFP, CA 19-9, CEA): Membantu mendiagnosis kanser hati atau kanser biliary.
2. Kajian pengimejan
– Ultrasound: Mengenal pasti batu empedu, peleburan saluran hempedu, atau hati berlemak.
– Cholangiopancreatography magnetik (MRCP): Mengesan halangan saluran hempedu dan tumor.
– CT Scan/MRI: Menilai massa hati dan keabnormalan struktur.
3. Biopsi hati
Biopsi hati akan dilakukan jika hepatitis autoimun atau fibrosis hati disyaki.
Rawatan tahap enzim GGT yang tinggi (> 500 u/l)
1. Merawat sebab -sebab yang mendasari
Penyakit kolestatik:
Asid ursodeoxycholic (UDCA) digunakan untuk merawat cholangitis biliary primer dan cholangitis sclerosing primer.
Hepatitis:
– Terapi antiviral untuk hepatitis B atau C.
– Rawatan imunosupresif untuk hepatitis autoimun.
Penyakit hati beralkohol:
Pemberhentian alkohol mutlak, sokongan pemakanan, dan kemungkinan terapi kortikosteroid.
Penghalang biliary:
– ERCP (endoskopik retrograde cholangiopancreatography) untuk penyingkiran batu empedu.
– Intervensi pembedahan untuk tumor biliary.
2. Pengubahsuaian gaya hidup
-Pinggir alkohol: Penting dalam penyakit hati yang disebabkan oleh alkohol.
– Perubahan diet:
- Diet protein tinggi dan rendah lemak untuk menyokong fungsi hati.
- Peningkatan pengambilan antioksidan (contohnya, vitamin E, selenium).
-Pengurusan Berat Badan: Penyakit hati yang berkaitan dengan obesiti memerlukan penurunan berat badan dan senaman yang kerap.
Prognosis dan pandangan
Prognosis untuk individu dengan tahap GGT lebih dari 500 U/L berbeza -beza berdasarkan penyakit yang mendasari:
- Keadaan akut (contohnya, batu empedu, hepatitis A): pemulihan yang baik dengan rawatan segera.
- Penyakit kronik (contohnya, sirosis, cholangitis sclerosing utama, penyakit hati alkohol): boleh menyebabkan kegagalan hati jika tidak diuruskan dengan betul.
- Ganas: Pengesanan awal meningkatkan kadar survival.
Ringkasnya, tahap enzim GGT melebihi 500 U/L adalah penanda penyakit hati yang teruk, halangan biliary, atau penyakit sistemik. Penilaian klinikal yang menyeluruh, ujian makmal, dan ujian pengimejan adalah penting untuk mengenal pasti punca dan memulakan rawatan tepat pada masanya. Menangani keadaan asas, pengubahsuaian gaya hidup, dan pemantauan tetap dapat meningkatkan hasil dan mencegah komplikasi.
