Gerontologi, kajian tentang penuaan, adalah sains yang agak baru yang telah mencapai kemajuan yang luar biasa sejak 30 tahun yang lalu. Pada masa lalu, saintis mencari satu teori yang menjelaskan penuaan, tetapi telah menyedari bahawa penuaan adalah interaksi kompleks genetik, kimia, fisiologi, dan tingkah laku. Kini terdapat berpuluh-puluh teori penuaan untuk menjelaskan hakikat manusia yang tidak dapat dielakkan ini.
Teori Penuaan Terprogram
Teori yang diprogramkan menegaskan bahawa tubuh manusia direka untuk usia dan terdapat garis masa biologi tertentu yang diikuti oleh badan. Kesemua teori ini berkongsi idea bahawa penuaan adalah semula jadi dan “diprogramkan” ke dalam badan.
Terdapat beberapa teori penuaan yang diprogramkan:
-
-
Teori umur panjang yang diprogramkan ialah idea bahawa penuaan disebabkan oleh gen tertentu yang menghidupkan dan mematikan dari semasa ke semasa.
-
Teori endokrin ialah idea bahawa perubahan biasa dalam hormon mengawal penuaan.
-
Teori imunologi menyatakan bahawa sistem imun diprogramkan untuk merosot dari semasa ke semasa, menjadikan orang lebih mudah terdedah kepada penyakit.
-
Teori Kesilapan Penuaan
Teori ralat menegaskan bahawa penuaan disebabkan oleh kerosakan persekitaran pada sistem badan, yang terkumpul dari semasa ke semasa.
Terdapat beberapa teori ralat penuaan:
-
-
Teori haus dan lusuh menegaskan bahawa sel dan tisu mudah haus.
-
Teori kadar hidup ialah idea bahawa lebih cepat organisma menggunakan oksigen, lebih pendek ia hidup.
-
Teori pautan silang menyatakan bahawa protein pautan silang terkumpul dan melambatkan proses badan.
-
Teori radikal bebas menegaskan bahawa radikal bebas dalam persekitaran menyebabkan kerosakan pada sel, yang akhirnya menjejaskan fungsinya.
-
Teori kerosakan DNA somatik ialah idea bahawa mutasi genetik menyebabkan sel tidak berfungsi.
-
Teori Genetik Penuaan
Kajian telah menunjukkan bahawa genetik boleh memainkan peranan utama dalam penuaan. Dalam satu kajian, apabila penyelidik mengeluarkan sel yang mengandungi gen tertentu daripada organ tikus, mereka dapat memanjangkan jangka hayat haiwan itu sebanyak 35%.Maksud eksperimen ini untuk manusia tidak diketahui, tetapi penyelidik berpendapat bahawa genetik menyumbang banyak variasi dalam penuaan di kalangan orang.
Beberapa konsep utama dalam genetik dan penuaan termasuk:
-
Gen panjang umur adalah gen khusus yang membantu seseorang hidup lebih lama.
-
Penuaan sel ialah proses di mana sel merosot dari semasa ke semasa.
-
Telomer ialah struktur pada hujung DNA yang akhirnya habis, mengakibatkan sel berhenti untuk mereplikasi.
-
Sel stem adalah sel yang boleh menjadi apa-apa jenis sel dalam badan dan berjanji untuk membaiki kerosakan yang disebabkan oleh penuaan.
Teori Penuaan Biokimia
Tidak kira apa gen yang anda warisi, badan anda terus mengalami tindak balas biokimia yang kompleks. Sebahagian daripada tindak balas ini menyebabkan kerosakan dan, akhirnya, penuaan dalam badan. Mempelajari tindak balas kompleks ini membantu penyelidik memahami bagaimana tubuh berubah apabila ia semakin tua.
Konsep penting dalam biokimia penuaan termasuk:
-
Radikal bebas ialah molekul oksigen yang tidak stabil yang boleh merosakkan sel.
-
Pautan silang protein bermakna bahawa gula yang berlebihan dalam aliran darah boleh menyebabkan molekul protein benar-benar melekat bersama.
-
Pembaikan DNA ialah konsep yang, atas sebab yang tidak diketahui, sistem dalam badan yang membaiki DNA nampaknya menjadi kurang berkesan pada orang yang lebih tua.
-
Protein kejutan haba ialah protein yang membantu sel bertahan dalam tekanan dan terdapat dalam jumlah yang lebih sedikit pada orang yang lebih tua.
-
Hormon berubah seiring dengan peningkatan usia, menyebabkan banyak perubahan dalam sistem organ dan fungsi lain.
Tingkah Laku Anti-Penuaan
Berita baiknya ialah banyak punca penuaan yang mungkin berlaku secara pramatang boleh diubah suai melalui tingkah laku anda.
Berikut adalah beberapa cara untuk memastikan badan anda berasa semuda mungkin:
- Makan makanan yang sarat dengan antioksidan untuk meminimumkan kerosakan yang disebabkan oleh radikal bebas.
- Bersenam dengan kerap untuk mengehadkan kehilangan tulang dan otot.
- Pastikan kolesterol anda rendah supaya anda boleh memperlahankan pengerasan arteri anda dan melindungi jantung anda.
- Amalkan kecergasan mental untuk memastikan otak anda tajam.
Pada akhirnya, penuaan tidak dapat dielakkan. Jaga badan dan minda anda dan terima perubahan yang berlaku.