Gambaran keseluruhan
Apakah lichen sclerosus?
Lichen sclerosus adalah gangguan yang boleh menjejaskan kulit pada vulva anda (kawasan di luar faraj anda), dubur atau zakar. Ia menyebabkan kulit anda berubah warna, nipis, jengkel dan gatal. Lepuh dan luka (biasanya dari kegatalan yang berterusan) juga mungkin terbentuk pada alat kelamin anda. Jarang sekali simptom ini muncul pada bahagian badan yang lain.
Jika tidak dirawat, lichen sclerosus boleh menyebabkan parut, menjadikannya sukar atau menyakitkan untuk melakukan hubungan seks, membuang air kecil atau membuang air besar. Tiada ubat untuk lichen sclerosus, tetapi gejala boleh dikawal. Penyedia penjagaan kesihatan boleh merawat gejala, tetapi mereka mungkin kembali selepas rawatan. Menghidapi lichen sclerosus meningkatkan peluang anda untuk menghidapi sejenis kanser kulit yang dipanggil karsinoma sel skuamosa jika tidak dirawat.
Seberapa biasa lichen sclerosus?
Lichen sclerosus jarang berlaku. Kira-kira 200,000 orang di Amerika Syarikat mempunyai keadaan ini. Ia memberi kesan kepada semua jantina. Orang yang ditugaskan sebagai wanita semasa lahir lebih berkemungkinan menghidap penyakit ini, tetapi orang yang ditugaskan sebagai lelaki semasa lahir mungkin terjejas juga.
Lichen sclerosus (juga dipanggil penyakit bintik putih) adalah yang paling biasa pada orang yang telah melalui menopaus. Ia berkemungkinan besar berkembang antara umur 40 dan 60. Kanak-kanak perempuan yang belum mula akil baligh juga mempunyai risiko yang lebih tinggi. Kurang biasa, lichen sclerosus menjejaskan lelaki yang belum berkhatan.
Gejala dan Punca
Apakah gejala lichen sclerosus?
Gejala lichen sclerosus boleh berkisar dari ringan hingga teruk. Jika anda mempunyai kes ringan lichen sclerosus, anda mungkin tidak mengalami sebarang gejala. Pada wanita, gejala biasanya menjejaskan vulva, dubur dan perineum (kawasan antara dubur dan vulva). Keadaan ini juga boleh menjejaskan kulit pada bahagian badan yang lain, seperti leher, payudara, batang tubuh, bahagian atas belakang, pergelangan tangan dan mulut anda.
Pada lelaki yang tidak berkhatan, lichen sclerosus menyebabkan kulup zakar menjadi jengkel dan gatal. Pembukaan di bahagian atas kulup anda boleh menjadi parut dan menyempit, menyebabkan ereksi yang menyakitkan.
Gejala termasuk:
- Gatal-gatal dan kerengsaan: Kegatalan dan ketidakselesaan vulva dan faraj boleh menjadi teruk. Menunggang basikal atau memakai pakaian ketat boleh memburukkan gejala. Selain vulva yang gatal, anda mungkin berasa terbakar di dalam faraj anda.
- Perubahan kulit: Tompok putih kecil mungkin muncul pada alat kelamin anda. Apabila tompok putih tumbuh, kulit menjadi putih, licin, berkilat, nipis atau lutsinar. Kadangkala kawasan itu mungkin kelihatan “berkerut”. Perubahan ini biasanya menjejaskan kulit sekitar vulva dan dubur pada wanita, menjadikan corak angka lapan meliputi kawasan tersebut. Pada lelaki, kulup pada zakar kelihatan putih dan berkilat.
- Ulser dan luka: Lepuh, rekahan (rekahan) dan luka kemaluan boleh berkembang, terutamanya jika anda telah menggaru kawasan tersebut untuk melegakan kegatalan. Kulit mungkin lebam, retak dan berdarah dengan sedikit sentuhan.
- parut: Lichen sclerosus yang tidak dirawat boleh menyebabkan parut di sekitar vulva anda, dan hud klitoris anda mungkin kelihatan rata – supaya anatomi anda kelihatan berbeza. Mungkin terdapat parut pada dubur atau zakar anda. Parut boleh menyebabkan masalah kencing atau buang air besar (sembelit), dan ia boleh menyebabkan seks yang menyakitkan (dispareunia).
Apakah yang menyebabkan lichen sclerosus?
Penyedia penjagaan kesihatan tidak pasti apa yang menyebabkan lichen sclerosus. Pakar percaya bahawa lichen sclerosus berkelakuan seperti penyakit autoimun. Gangguan autoimun menyebabkan sistem imun badan menyerang sel yang sihat.
Perubahan genetik dan hormon juga boleh menentukan siapa yang mendapat gangguan. Dalam sesetengah kes, lichen sclerosus berkembang selepas seseorang mengalami trauma, seperti kecederaan atau penderaan seksual. Lichen sclerosus bukan penyakit menular seksual (STD), dan ia tidak berjangkit.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah lichen sclerosus didiagnosis?
Penyedia penjagaan kesihatan anda akan memeriksa anda dan bertanya tentang gejala anda. Dalam sesetengah kes, pembekal anda mungkin memesan biopsi. Semasa prosedur ini, pembekal anda mengambil sampel kulit dan menghantarnya ke makmal untuk ujian.
Pengurusan dan Rawatan
Pembekal merawat lichen sclerosus dengan:
- Perubatan topikal: Salap dan krim kortikosteroid yang kuat boleh melegakan kegatalan dan keradangan. Ikut arahan pembekal anda tentang masa dan cara menggunakan ubat pada kulit anda.
- Fototerapi (terapi cahaya): Pembekal menggunakan cahaya ultraviolet B (NB-UVB) jalur sempit untuk merawat lichen sclerosus. Menggunakan lampu khas, pembekal anda menyinari kulit anda melalui beberapa siri rawatan.
- Ubat imunosupresif: Ubat-ubatan ini melemahkan sistem imun anda supaya ia tidak lagi menyerang sel-sel yang sihat.
- berkhatan: Anda mungkin memerlukan pembedahan untuk membuang kulup di hujung zakar anda jika anda tidak berkhatan. Berkhatan boleh melegakan kesakitan dan tekanan.
Bahagian penting rawatan untuk lichen sclerosus termasuk pemeriksaan biasa dengan pembekal anda. Pembekal anda akan memantau tanda-tanda kanser kulit dan membantu anda mencegah parut di sekitar alat kelamin anda.
Pencegahan
Bolehkah saya menghalang lichen sclerosus?
Tiada cara untuk menghalang lichen sclerosus. Anda mungkin boleh melegakan gejala dengan perubahan gaya hidup.
Untuk mengurangkan geseran dan kerengsaan, anda harus:
- Elakkan menunggang kuda dan menunggang basikal panjang.
- Pakai seluar dalam dan pakaian yang longgar.
- Gunakan sabun tanpa pewangi dan detergen pakaian. Elakkan mandi buih – buih boleh menyebabkan kerengsaan yang menjadikan kegatalan lebih teruk.
- Tukar pakaian renang dan pakaian basah dengan segera.
Tinjauan / Prognosis
Apakah prospek bagi penghidap lichen sclerosis?
Lichen sclerosus adalah keadaan kronik (seumur hidup). Rawatan untuk lichen sclerosus boleh melegakan gejala, tetapi ia mungkin kembali. Bagi sesetengah orang, parut alat kelamin boleh menyebabkan masalah pergi ke bilik mandi atau melakukan hubungan seks. Sesetengah masalah ini mungkin teruk.
Adakah lichen sclerosus adalah keadaan yang serius?
Lichen sclerosus tidak mengancam nyawa, tetapi ia boleh menyebabkan ketidakselesaan yang melampau tanpa rawatan. Orang yang mempunyai lichen sclerosus mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk menghidap sejenis kanser kulit yang dipanggil karsinoma sel skuamosa. Jika anda mempunyai lichen sclerosus, adalah penting untuk berjumpa pembekal anda untuk pemeriksaan biasa. Penyedia penjagaan kesihatan anda akan memantau lichen sclerosus anda dengan teliti untuk mengesan tanda-tanda kanser kulit.
Tinggal bersama
Bilakah saya harus berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan saya tentang lichen sclerosis?
Jika anda mengalami kerengsaan, gatal-gatal atau ketidakselesaan di kawasan kemaluan atau dubur, berjumpa dengan pembekal anda. Adalah penting untuk menentukan apa yang menyebabkan gejala anda supaya anda boleh menerima rawatan. Banyak keadaan menyebabkan simptom yang serupa dengan lichen sclerosus, termasuk penyakit kelamin (STD).
Jika anda menghidapi lichen sclerosus dan gejala anda kembali selepas rawatan, berjumpa dengan pembekal anda dengan segera. Dengan merawat gejala dengan segera, anda mungkin dapat mengelakkan parut. Pembekal anda juga akan memantau anda untuk tanda-tanda kanser kulit.
Apakah makanan yang harus saya elakkan dengan lichen sclerosus?
Tiada diet lichen sclerosus yang disyorkan. Tetapi beberapa kajian menunjukkan bahawa perubahan diet boleh melegakan gejala. Bercakap dengan pembekal anda tentang makanan yang harus anda elakkan dan cara membuat pilihan yang sihat.
Soalan Lazim
Adakah sklerosis lichen adalah penyakit autoimun?
Tidak ada data yang mencukupi untuk mengklasifikasikan sklerosis lichen sebagai penyakit autoimun. Tetapi orang yang menghidap lichen sclerosus biasanya mempunyai gangguan autoimun – seperti alopecia areata, vitiligo, anemia pernisiosa, diabetes Jenis 1 dan beberapa gangguan tiroid. Perkaitan rapat antara keadaan ini dan sklerosis liken menunjukkan bahawa keadaan itu mungkin timbul daripada tindak balas autoimun dalam badan anda.
Apakah yang menyebabkan lichen sclerosus menyala?
Lichen sclerosus mungkin disebabkan oleh pelbagai sebab: tindak balas autoimun dalam badan anda, genetik, perubahan hormon, atau kecederaan. Penyelidikan sedang dijalankan untuk mengenal pasti punca sebenar.
Bagaimanakah anda menenangkan lichen sclerosus?
Pembekal anda mungkin mengesyorkan krim anti-gatal, ubat imunosupresif dan fototerapi. Anda boleh menjaga kulit anda dengan mengelakkan produk yang mengandungi bahan kimia yang keras, dan memakai fabrik lembut dan bernafas yang tidak merengsakan kulit anda.
Bolehkah anda membalikkan lichen sclerosus?
Tidak. Tetapi rawatan tersedia untuk meringankan gejala anda dan mencegah perkembangan penyakit.
Jika anda mempunyai lichen sclerosus, bersikap terbuka dan jujur dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang gejala anda. Pastikan anda memberitahu pembekal anda dengan segera jika gejala menjadi lebih teruk atau kembali selepas rawatan. Melalui pemeriksaan biasa, pembekal anda akan menjejaki kesihatan anda, merawat gejala anda dan membantu anda mencegah parut dan masalah jangka panjang. Oleh kerana orang yang menghidap lichen sclerosus mempunyai risiko karsinoma sel skuamosa yang lebih tinggi, anda perlu kerap berjumpa pembekal anda untuk memeriksa tanda-tanda kanser kulit.
