Gambaran keseluruhan
Apa itu keletihan?
Setiap orang berasa letih dari semasa ke semasa. Keletihan berasa sangat penat. Keletihan menyebabkan sukar untuk bangun pada waktu pagi, pergi bekerja, melakukan aktiviti biasa anda dan menjalani hari anda. Anda mungkin mempunyai keinginan yang kuat untuk tidur, dan anda mungkin tidak berasa segar selepas anda berehat atau tidur.
Keletihan sering berlaku bersama-sama dengan gejala lain, seperti:
-
Kemurungan dan kurang keinginan untuk melakukan aktiviti yang pernah anda gemari.
- Masalah menumpukan atau fokus.
- Tenaga dan motivasi yang sangat rendah.
- Kegelisahan, kebimbangan, dan kerengsaan.
- Kelemahan otot dan kesakitan.
Tanda-tanda keletihan lain termasuk:
- Mata penat
- kaki penat
- Keletihan seluruh badan
- Bahu kaku
- Malaise (ketidakselesaan/kegelisahan)
- Kebosanan atau kekurangan motivasi
- Mengantuk
- Ketidaksabaran
Punca Kemungkinan
Apa yang menyebabkan keletihan?
Banyak keadaan, gangguan, ubat-ubatan dan faktor gaya hidup boleh menyebabkan keletihan. Keletihan boleh bersifat sementara, atau ia boleh menjadi keadaan kronik (berlangsung enam bulan atau lebih). Anda mungkin boleh melegakan simptom anda dengan menukar diet, ubat-ubatan, senaman atau tabiat tidur anda. Jika keadaan perubatan yang mendasari menyebabkan keletihan, doktor biasanya boleh merawat keadaan atau membantu anda menguruskannya.
Punca keletihan termasuk:
- Tabiat gaya hidup: Pemakanan yang tidak betul, alkohol yang berlebihan, penggunaan dadah, terlalu banyak tekanan dan gaya hidup yang tidak aktif semuanya boleh menyumbang kepada keletihan. Jet lag biasanya menyebabkan keletihan sementara (gejala biasanya bertambah baik dalam beberapa hari).
- Keadaan perubatan: Keletihan adalah gejala pelbagai jenis penyakit, gangguan dan kekurangan yang menjejaskan pelbagai bahagian badan.
- Gangguan tidur: Insomnia, apnea tidur, dan narkolepsi boleh menyebabkan keletihan yang melampau dan keletihan jangka panjang.
- Ubat dan rawatan: Beberapa ubat preskripsi dan over-the-counter, termasuk antihistamin dan ubat tekanan darah, boleh menyebabkan keletihan. Keletihan adalah kesan sampingan biasa pemindahan sumsum tulang, kemoterapi dan rawatan untuk pelbagai keadaan.
Apakah keadaan perubatan yang menyebabkan keletihan?
Beratus-ratus keadaan dan gangguan membawa kepada keletihan. Beberapa punca keletihan yang paling biasa termasuk:
- Penyakit dan jangkitan: Kanser, penyakit buah pinggang dan multiple sclerosis hanyalah beberapa penyakit yang menyebabkan keletihan. Keletihan juga boleh menjadi tanda jangkitan seperti mononukleosis, HIV dan selesema.
- Keadaan kesihatan mental: Keletihan akibat kemurungan atau kebimbangan mungkin menyukarkan atau mustahil untuk melakukan aktiviti harian.
- Gangguan autoimun: Keletihan adalah simptom banyak penyakit autoimun, termasuk diabetes, lupus dan arthritis rheumatoid.
- Ketidakseimbangan hormon: Masalah dengan sistem endokrin anda (kelenjar dalam badan anda yang menghasilkan hormon) boleh menyebabkan keletihan. Hypothyroidism adalah punca biasa keletihan.
- Keadaan kronik: Sindrom keletihan kronik (juga dipanggil CFS atau myalgic encephalomyelitis) dan fibromyalgia menyebabkan keletihan yang teruk dan berpanjangan.
- Masalah jantung dan paru-paru: Keletihan adalah simptom biasa keadaan kardiovaskular seperti penyakit jantung, sindrom takikardia ortostatik postural (POTS), penyakit paru-paru obstruktif kronik (COPD), emfisema dan kegagalan jantung kongestif.
- Kekurangan: Anemia dan kekurangan vitamin lain (seperti vitamin D atau vitamin B12) selalunya bertanggungjawab untuk keletihan. Dehidrasi boleh menyebabkan keletihan kerana badan memerlukan banyak cecair untuk berfungsi.
- Masalah berat badan dan gangguan makan: Anoreksia, bulimia, obesiti atau kurang berat badan boleh menyebabkan keletihan dan pelbagai gejala lain.
Penjagaan dan Rawatan
Bagaimanakah doktor saya boleh menguruskan keletihan?
Untuk mengetahui apa yang menyebabkan keletihan anda, pembekal penjagaan kesihatan anda akan bertanya soalan tentang gaya hidup dan ubat-ubatan anda dan akan menjalankan pemeriksaan fizikal. Mereka mungkin memerintahkan beberapa ujian makmal untuk menguji darah dan air kencing. Jika anda seorang wanita dalam usia mengandung, pembekal anda mungkin akan memesan ujian kehamilan.
Untuk melegakan keletihan, pembekal anda akan merawat (atau membantu anda mengurus) keadaan atau gangguan yang menyebabkannya. Bergantung pada kesihatan anda, pelan rawatan anda mungkin termasuk gabungan ubat, senaman atau terapi. Jika anda mengambil ubat yang membuat anda berasa letih, berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang risiko dan faedah menghentikan ubat atau mencuba ubat lain.
Bagaimanakah saya boleh meredakan atau menghilangkan keletihan?
Jika keadaan perubatan tidak menyebabkan keletihan anda, perubahan gaya hidup boleh memperbaiki gejala anda. Untuk mengurangkan keletihan, anda boleh:
- Amalkan tabiat tidur yang baik: Sasarkan tujuh hingga sembilan jam tidur setiap malam. Jangan minum kafein, gunakan elektronik, atau bersenam sebelum tidur. Cuba tidur dan bangun pada waktu yang sama setiap hari.
- Elakkan toksin: Jangan gunakan dadah haram, dan minum alkohol secara sederhana, jika ada.
- Makan diet yang sihat: Pemakanan yang seimbang dan air yang banyak akan memastikan badan anda sentiasa sihat dan terhidrat.
- Menguruskan tekanan: Yoga, kesedaran, meditasi dan senaman yang kerap boleh membantu anda melegakan tekanan dan mendapatkan lebih banyak tenaga.
- Lihat pembekal penjagaan kesihatan anda: Buat temu janji untuk menolak jangkitan, penyakit, penyakit, kekurangan vitamin dan keadaan kesihatan lain. Anda juga harus berbincang dengan pembekal anda tentang ubat yang anda ambil untuk mengetahui sama ada ia menyebabkan gejala anda.
- Selalu bersenam: Senaman yang kerap adalah penting untuk gaya hidup sihat. Walaupun ia mungkin kelihatan kontra-intuitif, senaman yang kuat boleh membantu anda berasa lebih bertenaga sebaik sahaja anda membiasakannya. Tetapi terlalu banyak bersenam boleh menyebabkan keletihan, jadi berbincang dengan pembekal anda tentang perkara yang terbaik untuk anda.
- Mengekalkan berat badan yang sihat: Bercakap dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang berat ideal anda, dan cuba kekal dalam julat itu.
Bila Perlu Hubungi Doktor
Bilakah saya perlu menghubungi doktor saya tentang keletihan?
Ia adalah perkara biasa untuk berasa letih sekarang dan kemudian. Setiap orang mengalami sekali-sekala, keletihan yang singkat disebabkan oleh penyakit, gangguan tidur, perjalanan atau perubahan dalam diet atau ubat. Tetapi anda harus bercakap dengan pembekal penjagaan kesihatan anda jika anda letih sepanjang masa. Hubungi pembekal anda jika:
- Keletihan anda bertahan lebih lama daripada beberapa hari
- Anda mengalami kesukaran untuk pergi bekerja atau melakukan aktiviti harian.
- Tiada sebab yang jelas (seperti penyakit baru-baru ini) untuk keletihan anda.
- Ia datang secara tiba-tiba.
- Anda lebih tua (umur 65 ke atas).
- Anda juga telah menurunkan berat badan.
Keletihan boleh menjadi tanda keadaan kesihatan yang serius. Anda harus mendapatkan rawatan perubatan segera jika anda mengalami keletihan bersama dengan gejala lain, seperti:
-
Sesak nafas atau sakit di dada, lengan atau bahagian atas belakang anda.
- Degupan jantung yang laju, berdebar-debar, berdebar-debar atau tidak teratur.
- Sakit kepala atau masalah penglihatan (terutamanya jika anda telah memukul kepala anda baru-baru ini).
- Loya, muntah atau sakit perut.
- Kelemahan otot.
- Fikiran untuk membahayakan diri sendiri atau orang lain.
