Gambaran keseluruhan
Tumor saraf periferi ialah tumor di dalam atau berhampiran helai tisu yang menghantar isyarat dari otak anda ke seluruh badan anda (saraf). Saraf ini mengawal otot anda supaya anda boleh berjalan, berkedip, menelan, mengambil sesuatu dan melakukan aktiviti lain.
Tumor saraf periferal boleh berlaku di mana-mana bahagian badan. Kebanyakan tumor ini bukan kanser, tetapi ia boleh menyebabkan kesakitan, kerosakan saraf dan kehilangan fungsi di kawasan yang terjejas.
Rawatan tumor saraf periferi biasanya pembedahan untuk membuang tumor. Kadangkala tumor tidak boleh dikeluarkan tanpa merosakkan tisu dan saraf yang sihat berdekatan. Dalam kes ini, kaedah rawatan lain mungkin disyorkan.
Beberapa jenis tumor saraf periferal berlaku. Tumor ini menjejaskan saraf dengan tumbuh di dalamnya (tumor intraneural) atau dengan menekannya (tumor ekstraneural).
Gejala tumor saraf periferi
Gejala dan tanda tumor saraf periferi berkembang daripada kesan langsung pada saraf utama atau daripada tumor yang menekan pada saraf, saluran darah atau tisu berdekatan. Apabila tumor membesar, ia mungkin lebih cenderung menyebabkan tanda dan gejala, walaupun saiz tumor tidak selalu menentukan kesan.
Tanda dan gejala tumor saraf periferi berbeza-beza bergantung pada lokasi tumor dan tisu mana yang terjejas. Gejala termasuk:
- Bengkak atau benjolan di bawah kulit anda
- Sakit, rasa kesemutan atau kebas
- Kelemahan atau kehilangan fungsi di kawasan yang terjejas
- Pening atau kehilangan keseimbangan
Bilakah anda perlu berjumpa doktor?
Pergi berjumpa doktor apabila anda mempunyai mana-mana simptom yang disenaraikan, terutamanya jika anda mempunyai benjolan yang tumbuh dengan cepat.
Punca tumor saraf periferal
Doktor tidak tahu dengan jelas mengapa kebanyakan tumor saraf periferal berkembang. Sesetengah tumor dikaitkan dengan sindrom warisan yang diketahui, seperti neurofibromatosis (jenis 1 dan 2) dan schwannomatosis. Tumor lain mungkin disebabkan oleh gen yang tidak berfungsi atau dicetuskan oleh kecederaan atau pembedahan.
Faktor-faktor risiko
Tumor saraf periferi lebih kerap berlaku pada orang yang mempunyai penyakit berikut:
- Neurofibromatosis (jenis 1 dan 2) dan schwannomatosis. Dalam gangguan ini, tumor berkembang pada atau berhampiran saraf di seluruh badan. Tumor ini, yang kerap berbilang, boleh membawa kepada pelbagai gejala dan tanda bergantung pada lokasinya. Tumor ini biasanya bukan kanser.
- Sejarah rawatan radiasi. Jika anda terdedah kepada radiasi, anda menghadapi peningkatan risiko tumor saraf periferi beberapa tahun kemudian.
Komplikasi tumor saraf periferi
Kedua-dua tumor saraf periferal bukan kanser dan kanser boleh memampatkan saraf, membawa kepada komplikasi, beberapa daripadanya mungkin kekal:
- Kebas dan kelemahan di kawasan yang terjejas
- Kehilangan fungsi di kawasan yang terjejas
- Kesukaran dengan keseimbangan
- sakit
Diagnosis tumor saraf periferal
Untuk mendiagnosis tumor saraf periferi, doktor mungkin bertanya kepada anda tentang tanda dan gejala, membincangkan sejarah perubatan anda, dan melakukan kedua-dua pemeriksaan fizikal dan neurologi am. Doktor mungkin memerintahkan beberapa ujian untuk membantu menentukan punca tanda dan gejala anda.
- Pengimejan resonans magnetik (MRI). Imbasan ini menggunakan magnet dan gelombang radio untuk menghasilkan pandangan 3-D yang terperinci bagi saraf dan tisu sekeliling anda.
- Tomografi berkomputer (CT). Pengimbas CT berputar di sekeliling badan anda untuk merakam satu siri imej. Komputer menggunakan imej untuk membuat pandangan terperinci tentang tumor saraf periferi anda supaya doktor anda boleh menilai bagaimana ia boleh menjejaskan anda.
- Elektromiogram (EMG). Dalam ujian ini, doktor memasukkan jarum kecil ke dalam otot anda supaya instrumen elektromiografi boleh merekodkan aktiviti elektrik dalam otot anda semasa anda cuba menggerakkannya.
- Kajian pengaliran saraf. Anda mungkin menjalani ujian ini bersama-sama dengan EMG. Ujian ini mengukur seberapa cepat saraf anda membawa isyarat elektrik ke otot anda.
- Biopsi tumor. Jika ujian pengimejan mengenal pasti tumor saraf, doktor mungkin mengumpul dan menganalisis sampel kecil sel (biopsi) daripada tumor anda. Bergantung pada saiz dan lokasi tumor, anda mungkin memerlukan anestesia tempatan atau am semasa biopsi. Kadang-kadang ini adalah satu-satunya cara untuk menentukan sama ada tumor adalah kanser atau tidak.
- Biopsi saraf. Jika anda mempunyai keadaan seperti neuropati periferal progresif atau saraf yang membesar yang meniru tumor saraf, doktor mungkin mengambil biopsi saraf.
Tumor saraf periferi jarang berlaku. Anda harus bertanya untuk mengetahui sama ada doktor anda berpengalaman dalam mendiagnosis dan merawat tumor saraf periferi atau tidak. Jika perlu, dapatkan pendapat kedua.
Rawatan tumor saraf periferi
Rawatan tumor saraf periferal bergantung pada jenis tumor yang anda miliki, saraf dan tisu lain yang terjejas dan gejala anda. Pilihan rawatan untuk tumor saraf periferal termasuk:
Pemantauan
Menunggu dan memerhati untuk melihat sama ada tumor tumbuh atau tidak mungkin menjadi pilihan jika ia berada di tempat yang menyukarkan pembuangan atau jika tumor kecil, perlahan membesar dan menyebabkan sedikit atau tiada tanda dan gejala. Anda akan menjalani pemeriksaan biasa dan mungkin menjalani imbasan CT atau MRI setiap beberapa bulan untuk melihat sama ada tumor anda membesar atau tidak.
Pembedahan
Anda mungkin memerlukan pembedahan untuk membuang tumor saraf periferi. Matlamat pembedahan adalah untuk memotong keseluruhan tumor tanpa merosakkan tisu dan saraf yang sihat berdekatan. Apabila itu tidak mungkin, pakar bedah membuang seberapa banyak tumor yang mereka boleh.
Teknik dan instrumen baharu membolehkan pakar bedah saraf mencapai tumor yang pernah dianggap tidak boleh diakses. Mikroskop berkuasa tinggi yang digunakan dalam pembedahan mikro memudahkan untuk membezakan tumor daripada tisu yang sihat. Doktor juga boleh memantau fungsi saraf semasa pembedahan, yang membantu memelihara tisu yang sihat.
Bergantung pada lokasi dan saiz tumor saraf periferi anda, pembedahan boleh menyebabkan kerosakan dan ketidakupayaan saraf. Risiko ini selalunya berdasarkan saiz dan lokasi tumor dan pendekatan pembedahan yang digunakan. Sesetengah tumor tumbuh semula.
Pembedahan radio stereotaktik
Doktor anda mungkin mengesyorkan pembedahan radio stereotaktik untuk merawat beberapa tumor saraf periferi di dalam atau di sekeliling otak. Dalam radiosurgeri stereotaktik, seperti radiosurgeri Gamma Knife, doktor menghantar sinaran tepat kepada tumor tanpa membuat hirisan.
Risiko pembedahan radio termasuk kelemahan atau kebas di kawasan yang dirawat dan kegagalan rawatan (pertumbuhan tumor yang berterusan). Dalam kes yang jarang berlaku, sinaran boleh menyebabkan kanser di kawasan yang dirawat pada masa hadapan.
Rawatan kanser
Tumor ganas dirawat dengan terapi kanser standard, seperti pembedahan, kemoterapi dan terapi sinaran. Diagnosis dan rawatan awal adalah faktor terpenting yang menghasilkan hasil yang baik. Tumor mungkin berulang selepas rawatan.
Pemulihan fizikal
Selepas pembedahan, anda mungkin memerlukan pemulihan fizikal. Doktor anda mungkin menggunakan pendakap atau splint untuk mengekalkan lengan atau kaki anda dalam kedudukan yang membantu anda sembuh. Pakar terapi fizikal dan ahli terapi cara kerja boleh membantu anda memulihkan fungsi dan mobiliti yang hilang akibat kerosakan saraf atau amputasi anggota.
Mengatasi dan menyokong
Menghadapi tumor saraf periferal boleh mencabar untuk pesakit dan keluarga mereka. Berikut adalah beberapa petua untuk membantu menguruskan aspek fizikal dan emosi pesakit:
- Ketahui tentang keadaan anda: Memahami sifat tumor saraf periferi, pilihan rawatan dan hasil yang berpotensi boleh membantu anda berasa lebih mengawal keadaan anda. Rujuk pasukan penjagaan kesihatan anda, hadiri kumpulan sokongan dan lawati tapak web bereputasi untuk mengumpulkan maklumat.
- Berkomunikasi secara terbuka: Bercakap dengan keluarga, rakan dan penyedia penjagaan kesihatan anda tentang perasaan, kebimbangan dan pengalaman anda. Komunikasi yang jujur boleh memupuk hubungan yang lebih kukuh dan membantu anda menerima sokongan emosi yang anda perlukan.
- Dapatkan sokongan: Berhubung dengan pesakit lain yang mengalami pengalaman serupa. Kumpulan sokongan, dalam talian dan secara peribadi, boleh menawarkan galakan, pemahaman dan nasihat praktikal daripada orang yang pernah menghadapi cabaran yang sama.
- Kekalkan gaya hidup sihat: Fokus pada diet seimbang, senaman yang kerap dan tidur yang cukup. Tabiat ini boleh membantu anda berasa lebih baik dari segi fizikal dan emosi, dan boleh meningkatkan kesejahteraan keseluruhan anda semasa rawatan dan pemulihan.
- Urus tekanan: Libatkan diri dalam aktiviti pengurangan tekanan seperti meditasi, senaman pernafasan dalam, yoga atau relaksasi otot progresif. Teknik ini boleh membantu anda menguruskan kebimbangan dan mengekalkan pandangan yang positif.
- Kekal teratur: Jejaki janji temu perubatan anda, keputusan ujian dan rancangan rawatan. Gunakan buku nota atau alatan digital untuk kekal teratur, yang boleh membantu mengurangkan tekanan dan memudahkan anda berkomunikasi dengan pasukan penjagaan kesihatan anda.
- Utamakan penjagaan diri: Luangkan masa untuk diri sendiri menikmati hobi dan aktiviti yang membawa anda kegembiraan dan kelonggaran. Ini boleh membantu anda mengekalkan rasa normal dan menghadapi cabaran diagnosis anda dengan lebih baik.
- Rancang untuk masa hadapan: Bincangkan matlamat dan keutamaan jangka panjang anda dengan pasukan penjagaan kesihatan anda, dan pastikan keluarga dan rakan anda menyedari kehendak anda. Perancangan awal boleh membantu anda berasa lebih terkawal dan bersedia untuk masa hadapan.
- Tetap berharap: Fokus pada aspek positif dalam hidup anda dan raikan kemenangan kecil. Mengekalkan sikap penuh harapan boleh membantu anda mengharungi cabaran hidup dengan tumor saraf periferi.
Ingat, pengalaman setiap individu dengan tumor saraf periferi adalah unik, jadi bersabarlah dengan diri sendiri. Hubungi pasukan penjagaan kesihatan anda dan orang tersayang untuk sokongan dan bimbingan.
Bersedia untuk temu janji dengan doktor
Jika doktor penjagaan utama anda berpendapat anda mempunyai tumor saraf periferi, doktor anda mungkin merujuk anda kepada doktor yang pakar dalam gangguan sistem saraf atau doktor yang terlatih dalam pembedahan otak dan sistem saraf.
Sebelum pelantikan, anda perlu menyediakan senarai jawapan kepada soalan berikut:
- Bilakah anda mula-mula perasan masalah ini?
- Adakah masalah bertambah buruk dengan masa?
- Adakah ibu bapa atau adik-beradik anda pernah mengalami simptom yang sama?
- Adakah anda mempunyai masalah perubatan lain?
- Apakah ubat-ubatan atau makanan tambahan yang anda ambil dengan kerap?
- Apakah pembedahan yang pernah anda lakukan?
Perkara yang mungkin ditanya oleh doktor anda
Doktor akan bertanya kepada anda soalan berikut:
- Adakah anda mengalami kesakitan? Di manakah anda merasa sakit?
- Adakah anda mempunyai sebarang kelemahan, kebas atau rasa kesemutan?
- Adakah gejala anda berterusan atau sekali-sekala?
- Apakah kaedah rawatan yang telah anda cuba untuk masalah ini?