Gambaran keseluruhan
Apakah pankreatitis?
Pankreatitis adalah keradangan (bengkak) pankreas. Apabila pankreas meradang, enzim pencernaan yang kuat yang dihasilkannya boleh merosakkan tisunya. Pankreas yang meradang boleh menyebabkan pembebasan sel radang dan toksin yang boleh membahayakan paru-paru, buah pinggang dan jantung anda.
Terdapat dua bentuk pankreatitis:
- Pankreatitis akut adalah serangan keradangan yang tiba-tiba dan singkat.
- Pankreatitis kronik adalah keradangan yang berterusan.
Di manakah terletaknya pankreas?
Pankreas adalah organ di bahagian atas abdomen (perut). Ia bersambung dengan permulaan usus kecil (duodenum). Ia mengandungi saluran pankreas (tiub), yang mengalirkan enzim pencernaan (bahan kimia) ke dalam usus kecil (duodenum).
Apakah fungsi pankreas?
Pankreas anda mempunyai dua fungsi utama. Pertama, ia membuat enzim pencernaan (bahan kimia) dan melepaskannya ke dalam usus kecil. Enzim ini memecahkan karbohidrat, protein dan lemak daripada makanan.
Pankreas anda juga menghasilkan beberapa hormon dan melepaskannya ke dalam darah. Antara hormon ini ialah insulin yang mengawal jumlah gula dalam darah anda (glukosa). Insulin juga membantu membekalkan tenaga sekarang dan menyimpan beberapa untuk kemudian.
Siapa yang mendapat pankreatitis?
Anda lebih berkemungkinan menghidap pankreatitis jika anda:
- Adakah lelaki.
- Adakah Afrika-Amerika.
- Mempunyai orang lain dalam keluarga anda yang mengalami pankreatitis.
- Mempunyai batu karang atau mempunyai ahli keluarga dengan batu karang.
- Mempunyai obesiti, trigliserida tinggi (lemak dalam darah) atau kencing manis.
- Adalah seorang perokok.
- Adalah peminum berat (tiga atau lebih minuman sehari).
Gejala dan Punca
Apa yang menyebabkan pankreatitis?
Batu karang atau minum alkohol yang banyak biasanya menjadi punca pankreatitis. Jarang, anda juga boleh mendapat pankreatitis daripada:
- Ubat-ubatan (banyak yang boleh merengsakan pankreas).
- Tahap trigliserida tinggi (lemak dalam darah).
- Jangkitan.
- Kecederaan perut.
- Gangguan metabolik seperti diabetes.
- Gangguan genetik seperti cystic fibrosis.
Apakah simptom pankreatitis?
Gejala pankreatitis berbeza-beza, bergantung pada jenis keadaan:
Gejala pankreatitis akut
Jika anda mempunyai pankreatitis akut, anda mungkin mengalami:
- Sakit perut bahagian atas yang sederhana hingga teruk yang mungkin merebak ke belakang anda.
- Sakit yang datang secara tiba-tiba atau timbul dalam beberapa hari.
- Sakit yang bertambah teruk apabila makan.
- Perut bengkak dan lembut.
-
Pening dan muntah.
-
Demam.
- Kadar jantung lebih laju daripada biasa.
Gejala pankreatitis kronik
Pankreatitis kronik boleh menyebabkan beberapa gejala yang sama seperti pankreatitis akut. Anda juga boleh membangunkan:
- Sakit yang berterusan, kadangkala melumpuhkan yang merebak ke belakang anda.
- Penurunan berat badan yang tidak dapat dijelaskan.
- Cirit-birit berbuih dengan titisan minyak yang kelihatan (steatorrhea).
- Diabetes (gula darah tinggi), jika sel pankreas yang menghasilkan insulin rosak.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah pankreatitis didiagnosis?
Pembekal anda mungkin mengesyaki pankreatitis berdasarkan gejala atau faktor risiko anda, seperti penggunaan alkohol berat atau penyakit batu karang. Untuk mengesahkan diagnosis, anda boleh melalui ujian tambahan.
Mendiagnosis pankreatitis akut
Untuk pankreatitis akut, pembekal anda boleh memesan ujian darah yang mengukur tahap dua enzim pencernaan (amilase dan lipase) yang dihasilkan oleh pankreas. Tahap tinggi enzim ini menunjukkan pankreatitis akut. Ultrasound atau tomografi berkomputer (imbasan CT) memberikan imej pankreas, pundi hempedu dan saluran hempedu anda yang boleh menunjukkan kelainan.
Mendiagnosis pankreatitis kronik
Mendiagnosis pankreatitis kronik lebih terlibat. Anda juga mungkin memerlukan:
- Secretin ujian fungsi pankreas: Ujian ini memeriksa tindak balas pankreas anda terhadap hormon (secretin) yang dikeluarkan oleh usus kecil. Secretin biasanya mencetuskan pankreas untuk mengeluarkan jus pencernaan. Seorang profesional perubatan menghantar tiub dari kerongkong anda, melalui perut anda, ke bahagian atas usus kecil untuk memasukkan secretin dan mengukur tindak balas.
- Ujian toleransi glukosa oral: Anda mungkin memerlukan ujian ini jika pembekal anda mengesyaki bahawa pankreatitis telah merosakkan sel pankreas yang menghasilkan insulin anda. Ia mengukur cara badan anda mengendalikan gula dengan ujian darah sebelum dan selepas anda minum cecair manis.
- Ujian najis: Pembekal anda boleh memesan ujian najis menggunakan sampel najis anda untuk melihat sama ada badan anda mengalami kesukaran memecahkan lemak.
- Ultrasound endoskopik (endosonografi): Ultrasound dalaman (endoskopik) mengambil gambar yang lebih jelas tentang pankreas anda dan saluran penghubung (tiub). Seorang profesional penjagaan kesihatan memasukkan tiub nipis dengan lampiran ultrabunyi kecil ke dalam tekak anda, melalui perut anda dan ke dalam usus kecil anda. Ultrasound endoskopik mengambil gambar terperinci organ dalaman anda termasuk pankreas, bahagian hati, pundi hempedu dan saluran hempedu.
- ERCP (cholangiopancreatography retrograde endoskopik): Tiub dengan kamera kecil disalurkan dari kerongkong anda ke perut anda dan ke dalam usus kecil anda sehingga ke kawasan yang dipanggil ampula, tempat pankreas dan saluran hempedu terbuka. Pewarna disuntik ke dalam saluran pankreas dan / atau saluran hempedu. Ujian ini membolehkan pembekal anda melihat bahagian dalam pankreas dan saluran hempedu. Apa-apa sahaja yang menghalang pankreas atau saluran hempedu, seperti batu karang atau batu pankreas, boleh dikeluarkan.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimana pankreatitis dirawat?
Jika anda menghidap pankreatitis, pembekal penjagaan utama anda mungkin akan merujuk anda kepada pakar. Doktor yang pakar dalam sistem pencernaan (pakar gastroenterologi) harus mengawasi penjagaan anda.
Doktor menggunakan satu atau lebih kaedah ini untuk merawat pankreatitis akut:
- Kemasukan ke hospital dengan penjagaan dan pemantauan sokongan.
- Ubat sakit untuk memberi keselesaan.
- Prosedur endoskopik atau pembedahan untuk membuang batu karang, penyumbatan lain atau bahagian pankreas yang rosak.
- Enzim pankreas tambahan dan insulin, jika pankreas anda tidak berfungsi dengan baik.
Prosedur yang digunakan untuk merawat pankreatitis
Kebanyakan komplikasi pankreatitis seperti pseudocyst pankreas (jenis sista radang) atau tisu pankreas yang dijangkiti diuruskan melalui prosedur endoskopik (memasukkan tiub ke dalam kerongkong anda sehingga ia mencapai usus kecil anda, yang terletak di sebelah pankreas anda). Batu karang dan batu pankreas dikeluarkan dengan prosedur endoskopik.
Jika pembedahan disyorkan, pakar bedah selalunya boleh melakukan prosedur laparoskopi. Teknik pembedahan ini melibatkan luka yang lebih kecil yang mengambil sedikit masa untuk sembuh.
Semasa pembedahan laparoskopi, pakar bedah anda memasukkan laparoskop (alat dengan kamera kecil dan cahaya) ke dalam luka bersaiz lubang kunci di perut anda. Laparoskop menghantar imej organ anda ke monitor untuk membantu membimbing pakar bedah semasa prosedur.
Pencegahan
Bolehkah pankreatitis dicegah?
Cara terbaik untuk mencegah pankreatitis adalah dengan menjalani gaya hidup sihat. Matlamat untuk:
- Kekalkan berat badan yang sihat.
- Dapatkan senaman yang kerap.
- Berhenti merokok.
- Elakkan alkohol.
Pilihan gaya hidup sihat ini juga akan membantu anda mengelakkan batu karang, yang menyebabkan 40% kes pankreatitis akut. Pembekal anda mungkin mengesyorkan membuang pundi hempedu anda jika anda mengalami batu karang yang menyakitkan beberapa kali.
Tinjauan / Prognosis
Berapa lama pankreatitis bertahan?
Biasanya, pankreatitis akut berlangsung hanya beberapa hari. Tetapi jika anda mempunyai kes yang lebih teruk, ia mungkin mengambil masa beberapa minggu hingga beberapa bulan untuk pulih. Pankreatitis kronik memerlukan pengurusan sepanjang hayat.
Adakah pankreatitis akan hilang?
Dengan rawatan, kebanyakan orang dengan pankreatitis akut pulih sepenuhnya.
Pankreatitis kronik adalah keadaan yang berpanjangan. Sebaik sahaja ia rosak teruk, pankreas anda tidak berfungsi dengan baik. Anda memerlukan sokongan berterusan untuk mencerna makanan dan menguruskan gula dalam darah.
Bolehkah pankreatitis kembali?
Dengan pankreatitis kronik, episod yang menyakitkan boleh datang dan pergi atau berterusan (bertahan lama).
Anda juga boleh mengalami satu lagi serangan pankreatitis akut, terutamanya jika anda belum menyelesaikan masalah yang mendasarinya. Sebagai contoh, jika anda mempunyai batu karang lain yang menghalang pembukaan pankreas, anda boleh mendapat pankreatitis akut sekali lagi.
Adakah pankreatitis membawa maut?
Kebanyakan orang dengan kes pankreatitis akut yang ringan pulih sepenuhnya. Walau bagaimanapun, mereka yang mengalami pankreatitis teruk lebih berkemungkinan mengalami komplikasi yang mengancam nyawa seperti:
- Jangkitan pankreas.
- Pendarahan dalam pseudocyst atau pankreas yang rosak.
- Kegagalan jantung, paru-paru atau buah pinggang daripada penyebaran jangkitan atau jika pankreas membocorkan toksin ke dalam darah.
Tinggal bersama
Bagaimanakah saya perlu menjaga diri saya selepas mengalami pankreatitis?
Anda boleh mengambil beberapa langkah untuk mencegah serangan pankreatitis yang lain:
- Makan diet rendah lemak.
- Berhenti minum minuman beralkohol.
- Berhenti merokok.
- Ikut cadangan pemakanan doktor dan pakar pemakanan anda.
- Ambil ubat seperti yang ditetapkan.
Apa yang perlu saya tanya doktor saya?
Jika anda mempunyai pankreatitis, anda mungkin ingin bertanya kepada doktor anda:
- Adakah saya mempunyai batu karang?
- Adakah pankreas saya rosak?
- Adakah terdapat sebarang komplikasi?
- Adakah saya masih menghasilkan insulin?
- Apakah makanan yang perlu saya makan?
- Apakah suplemen yang perlu saya ambil?
Pankreatitis menyakitkan, tetapi kebanyakannya, rawatan ditambah dengan perubahan gaya hidup boleh membantu anda pulih sepenuhnya dan mencegah episod pankreatitis akut yang lebih lanjut. Walaupun pankreatitis kronik tidak hilang, anda boleh menguruskan gejala dan mengelakkan komplikasi dengan bantuan daripada doktor anda.
Sumber
Di manakah saya boleh mendapatkan maklumat lanjut tentang pankreatitis?
Untuk maklumat lanjut tentang pankreatitis:
- Lawati Yayasan Pankreas Kebangsaan.
-
Muat turun Panduan Rawatan Penyakit Pankreas Percuma.
