Gambaran keseluruhan
Apakah kanser?
Kanser adalah penyakit yang berkembang apabila sel-sel dalam badan anda membahagi pada kadar yang lebih cepat daripada biasa. Sel-sel abnormal ini tumbuh menjadi ketulan – atau tumor.
Bagaimanakah tahap kanser ditentukan?
Penyedia penjagaan kesihatan anda akan melakukan ujian untuk menentukan tahap dan keterukan kanser anda. Nombor kemudian akan diberikan kepada diagnosis anda. Semakin tinggi bilangannya, semakin banyak kanser telah merebak.
Apakah empat peringkat kanser?
Kebanyakan kanser mempunyai empat peringkat. Peringkat tertentu ditentukan oleh beberapa faktor berbeza, termasuk saiz dan lokasi tumor:
- Peringkat I: Cancer disetempat di kawasan kecil dan tidak merebak ke nodus limfa atau tisu lain.
- Peringkat II: Kanser telah berkembang, tetapi ia tidak merebak.
- Peringkat III: Kanser telah menjadi lebih besar dan mungkin telah merebak ke nodus limfa atau tisu lain.
- Peringkat IV: Kanser telah merebak ke organ atau kawasan lain badan anda. Tahap ini juga dirujuk sebagai kanser metastatik atau lanjutan.
Walaupun peringkat I hingga IV adalah yang paling biasa, terdapat juga peringkat sifar. Fasa terawal ini menerangkan kanser yang masih disetempat di kawasan di mana ia bermula. Kanser yang masih dalam tahap sifar biasanya mudah dirawat dan dianggap pra-kanser oleh kebanyakan penyedia penjagaan kesihatan.
Apakah 5 jenis kanser?
Terdapat lima jenis utama kanser. Ini termasuk:
- Karsinoma. Kanser jenis ini menjejaskan organ dan kelenjar, seperti paru-paru, payudara, pankreas dan kulit. Karsinoma adalah jenis kanser yang paling biasa.
- Sarcoma. Kanser ini menjejaskan tisu lembut atau penghubung, seperti otot, lemak, tulang, rawan atau saluran darah.
- Melanoma. Kadang-kadang kanser boleh berkembang dalam sel-sel yang mewarnai kulit anda. Kanser ini dipanggil melanoma.
- Limfoma. Kanser ini menjejaskan limfosit atau sel darah putih anda.
- Leukemia. Kanser jenis ini menjejaskan darah.
Seberapa biasa kanser?
Kanser adalah penyakit biasa yang boleh menjejaskan hampir setiap bahagian badan anda. Kira-kira 39.5% daripada semua orang akan didiagnosis dengan kanser pada satu ketika dalam hidup mereka.
Bagaimanakah kanser bermula di dalam badan anda?
Kanser berlaku apabila gen anda berhenti mengawal cara sel anda membahagi. Sebagai contoh, bukannya sel lama mati, ia tumbuh dan membentuk sel abnormal.
Betapa bahayanya kanser?
Kanser berpotensi membawa maut. Pada masa ini, ia adalah punca utama kematian di seluruh dunia. Walau bagaimanapun, kadar kematian sebahagian besarnya bergantung pada jenis kanser dan sejauh mana ia telah merebak. Banyak jenis kanser berjaya dirawat dengan penjagaan segera.
Mengapa kanser sangat mematikan?
Apabila sel kanser berkembang, mereka boleh mengganggu fungsi organ yang betul. Ini boleh mengakibatkan bekalan oksigen berkurangan dan pengumpulan bahan buangan. Jika fungsi organ penting terjejas, ia boleh menyebabkan kematian.
Gejala dan Punca
Apakah punca kanser?
Beberapa faktor menyumbang kepada perkembangan kanser dalam badan anda. Merokok dan menggunakan produk tembakau adalah salah satu punca utama:
-
Kanser paru-paru.
-
Kanser mulut.
-
Kanser laring.
-
Kanser esofagus.
Penyebab kanser lain termasuk:
- Gaya hidup yang tidak sihat. Makan makanan tinggi lemak atau tinggi gula boleh meningkatkan risiko anda untuk pelbagai jenis kanser. Anda juga lebih terdedah kepada penyakit jika anda tidak melakukan senaman yang mencukupi.
- Persekitaran toksik. Pendedahan kepada toksin dalam persekitaran anda, seperti asbestos, racun perosak dan radon, akhirnya boleh menyebabkan kanser.
- Pendedahan sinaran. Sinaran ultraungu dari matahari meningkatkan risiko anda untuk kanser kulit dengan ketara. Terlalu terdedah kepada rawatan sinaran juga boleh menjadi faktor risiko.
- Terapi hormon. Wanita yang mengambil terapi penggantian hormon mungkin mempunyai peningkatan risiko untuk kanser payudara dan kanser endometrium.
Apakah tanda pertama kanser?
Gejala kanser boleh berbeza dengan ketara bagi setiap orang. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa perkara yang boleh menunjukkan tanda-tanda awal penyakit. Jadualkan temu janji dengan pembekal penjagaan kesihatan anda jika anda mengalami:
- Penurunan berat badan yang tidak dapat dijelaskan.
- Keletihan kronik.
- Kesakitan yang berterusan.
-
Demam yang berlaku kebanyakannya pada waktu malam.
- Perubahan kulit.
Apakah tanda-tanda biasa kanser?
Apabila masa berlalu, anda mungkin perasan simptom kanser lain muncul. Ini mungkin termasuk:
- Ketulan yang luar biasa.
- Sakit yang tidak hilang.
-
suara serak.
-
Disfagia (sukar menelan).
- Tahi lalat atau ketuat yang berubah rupa.
Sila ambil perhatian bahawa gejala ini tidak bermakna anda pasti menghidap kanser. Walau bagaimanapun, jika mana-mana gejala ini muncul, anda harus berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan anda dengan segera.
Bagaimanakah kanser merebak?
Apabila kanser merebak, sel-sel kanser akan berpisah daripada tumor asal, bergerak melalui badan melalui aliran darah atau sistem limfa anda, kemudian membentuk tumor baru di kawasan lain. Proses ini dipanggil metastasis.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah kanser didiagnosis?
Untuk merawat kanser anda, pembekal penjagaan kesihatan anda perlu mengetahui lokasi tumor, peringkat (sama ada ia telah merebak) dan sama ada anda cukup kuat untuk mengendalikan rawatan. Mereka akan melakukan pemeriksaan menyeluruh dan bertanya kepada anda tentang gejala anda. Mereka juga boleh memerintahkan ujian tertentu, termasuk:
- Ujian darah.
- Ujian air kencing.
- X-ray.
-
Imbasan CT (computed tomography).
-
Pengimejan resonans magnetik (MRI).
-
Ultrasonografi.
-
Biopsi.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimana kanser dirawat?
Setelah pasukan perubatan anda memberikan diagnosis kepada anda, mereka akan mereka bentuk pelan rawatan yang diperibadikan berdasarkan penemuan mereka. Rawatan kanser mungkin termasuk:
- Kemoterapi. Salah satu rawatan kanser yang paling biasa, kemoterapi menggunakan ubat kuat untuk memusnahkan sel kanser. Kemoterapi boleh diberikan melalui IV atau dalam bentuk pil.
- Terapi radiasi. Rawatan ini membunuh sel kanser dengan dos sinaran yang tinggi. Dalam sesetengah keadaan, sinaran boleh diberikan pada masa yang sama dengan kemoterapi.
- Pembedahan. Dalam sesetengah kes, pakar bedah anda boleh membuang tumor secara pembedahan.
- Terapi hormon. Kadangkala hormon boleh menyekat hormon lain yang menyebabkan kanser. Sebagai contoh, lelaki yang menghidap kanser prostat mungkin diberi hormon untuk mengelakkan testosteron (yang menyumbang kepada kanser prostat).
- Terapi pengubah suai tindak balas biologi. Rawatan ini merangsang sistem imun anda dan membantu ia berfungsi dengan lebih berkesan. Ia melakukan ini dengan mengubah proses semula jadi badan anda.
- Imunoterapi. Kadangkala dipanggil terapi biologi, imunoterapi merawat penyakit dengan menggunakan kuasa sistem imun badan anda. Ia boleh menyasarkan sel-sel kanser sambil meninggalkan sel-sel yang sihat utuh.
- Pemindahan sumsum tulang. Juga dipanggil pemindahan sel stem, rawatan ini menggantikan sel stem yang rosak dengan yang sihat. Sebelum pemindahan, anda akan menjalani kemoterapi untuk menyediakan badan anda untuk proses tersebut.
Apakah kesan sampingan rawatan kanser?
Orang yang menjalani rawatan kanser mungkin mengalami pelbagai kesan sampingan. Kesan sampingan yang tepat yang anda alami akan bergantung pada jenis rawatan kanser yang anda terima. Disenaraikan di bawah adalah kesan sampingan biasa untuk pelbagai jenis rawatan kanser:
Kemoterapi
- Keguguran rambut.
- Keletihan.
-
Pening dan muntah.
Sinaran
- Keletihan.
- Keguguran rambut.
- Masalah kulit.
Pembedahan
- sakit.
- Kelemahan.
- Jangkitan.
-
Darah beku.
- Alahan kepada anestesia.
Terapi hormon
- Keletihan.
- Pengekalan air (kembung).
- Panas kilat.
- Disfungsi erektil
- Darah beku.
Terapi pengubah suai tindak balas biologi/imunoterapi
- Demam.
-
menggigil.
- Sakit otot.
- Ruam.
- Bengkak.
- Peningkatan lebam atau pendarahan.
Pemindahan sel stem
- Loya.
- muntah-muntah.
- Gejala seperti selesema.
- Risiko jangkitan yang lebih besar.
Bagaimanakah saya boleh menguruskan kesan sampingan rawatan kanser?
Jika anda sedang menjalani rawatan kanser, berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda boleh membantu anda menguruskan kesan sampingan anda. Ramai orang mendapati bahawa mengekalkan diet yang sihat membantu mereka berasa lebih baik dan kekal lebih kuat. Anda juga boleh mendapat manfaat daripada memasukkan senaman ke dalam rutin harian anda. Pastikan anda mengosongkan sebarang perubahan diet dan aktiviti dengan pembekal penjagaan kesihatan anda terlebih dahulu.
Berapa lama masa yang diambil untuk pulih daripada rawatan kanser?
Oleh kerana rawatan kanser berbeza dengan ketara, jawapan kepada soalan ini adalah berbeza untuk setiap orang. Tanya pembekal penjagaan kesihatan anda apa yang diharapkan dari segi garis masa pemulihan anda.
Pencegahan
Bagaimanakah saya boleh mengurangkan risiko saya untuk kanser?
Walaupun kanser tidak boleh dicegah sama sekali, terdapat perkara tertentu yang boleh anda lakukan untuk mengurangkan risiko anda. Sebagai contoh:
- Jangan merokok atau menggunakan produk tembakau lain.
- Kekal aktif secara fizikal.
- Amalkan pemakanan yang sihat.
- Amalkan seks selamat.
- Gunakan perlindungan matahari harian yang betul.
- Dapatkan vaksin.
Tinjauan / Prognosis
Apa yang boleh saya harapkan jika saya menghidap kanser?
Mendengar bahawa anda menghidap kanser boleh menjadi menakutkan, menyedihkan dan juga mengecewakan. Adalah penting untuk berterus terang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang perasaan anda. Mencari kumpulan sokongan juga boleh membantu anda mengatasi semasa anda dalam perjalanan anda. Pilihan rawatan kanser berbeza-beza, jadi berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang perkara yang diharapkan.
Tinggal bersama
Bilakah saya harus berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan saya?
Jika anda sedang menjalani rawatan kanser, adalah penting untuk membawa sebarang isu kepada perhatian pembekal penjagaan kesihatan anda. Hubungi pasukan onkologi anda jika anda perasan:
- Demam 101° atau lebih tinggi.
- Sakit kepala yang teruk.
- menggigil.
- Batuk yang berterusan.
-
Sesak nafas (dispnea).
- Luka di bibir atau di mulut anda.
- Penurunan berat badan secara tiba-tiba melebihi lima paun.
- Muntah yang berlebihan (tiga kali sejam selama tiga jam atau lebih).
- Darah dalam kencing atau najis anda.
- Pendarahan atau lebam yang berlebihan.
Apakah soalan yang perlu saya tanyakan kepada pembekal penjagaan kesihatan saya?
Pengetahuan adalah kuasa. Jika anda telah didiagnosis dengan kanser, anda perlu mengumpul seberapa banyak maklumat yang anda boleh. Berikut ialah beberapa soalan untuk ditanya kepada pembekal penjagaan kesihatan anda:
- Apakah jenis kanser yang saya ada?
- Adakah kanser merebak ke bahagian lain badan saya?
- Apakah peluang saya untuk terus hidup?
- Apakah rawatan yang anda cadangkan?
- Apakah risiko dan faedah rawatan saya?
- Berapa lama rawatan akan diambil?
- Adakah saya boleh bekerja semasa rawatan kanser?
- Adakah rawatan kanser menjejaskan kesuburan saya?
- Adakah saya perlu dimasukkan ke hospital?
- Adakah percubaan klinikal menjadi pilihan yang baik untuk saya?
Jika anda telah didiagnosis dengan kanser, anda mungkin berasa sedih, takut atau marah. Berita baiknya ialah terdapat banyak sumber yang tersedia untuk membantu anda mengatasi, termasuk kumpulan sokongan untuk hampir setiap jenis kanser.
Di samping itu, pembekal penjagaan kesihatan anda boleh merujuk anda kepada kaunselor yang boleh membantu anda menangani aspek emosi diagnosis anda. Seorang pekerja sosial juga boleh membantu anda dengan isu praktikal dan kewangan yang berkaitan dengan penyakit ini.
Menjalani rawatan kanser boleh menjadi perjalanan yang tertekan. Tetapi pasukan penjagaan kesihatan anda boleh memberi anda sumber yang anda perlukan untuk memberi tumpuan kepada penyembuhan dan mengekalkan kualiti hidup anda.
