:max_bytes(150000):strip_icc()/period-pain-AdobeStock_343323786-b2c5c68cb0f84b2cb6fef6b56f26ee1b.jpg "Cara menurunkan tahap prostaglandin semasa haid")
Embolisme pulmonari (PE) disebabkan oleh bekuan darah yang bersarang di arteri pulmonari, saluran darah utama yang menuju ke paru-paru, atau salah satu cabangnya.
Segumpal darah akan bersarang di arteri pulmonari.
Biasanya, PE berlaku apabila bekuan darah yang terbentuk di kaki, keadaan yang dipanggil trombosis urat dalam (DVT), terkeluar dan bergerak ke saluran darah paru-paru. Gejala PE termasuk masalah bernafas, sakit dada, dan batuk darah.–
Gejala Embolisme Pulmonari
Arteri pulmonari mempunyai tugas kritikal untuk membawa darah ke paru-paru untuk diisi semula dengan oksigen, jadi halangan aliran darah dalam saluran darah ini menjejaskan paru-paru dan jantung, dan menghasilkan gejala oksigen rendah di seluruh badan.
Tanda Amaran yang Perlu Diperhatikan:
Gejala embolisme pulmonari yang paling biasa ialah:
- Sesak nafas, yang bermula secara tiba-tiba, biasanya dalam beberapa saat PE
- Sakit dada yang tiba-tiba dan teruk
- batuk
- Batuk darah
- Sakit dada pleuritik, iaitu sakit dada yang lebih teruk apabila anda menarik nafas
- berdehit
- Kadar denyutan jantung meningkat
- Pernafasan cepat
- Penampilan biru atau pucat pada bibir dan jari
- Sakit kepala atau hilang kesedaran
-
Tanda atau gejala DVT pada satu atau kedua-dua kaki
Keterukan PE biasanya ditentukan oleh saiz halangan. Jika embolisme pulmonari adalah besar, kes itu sering digambarkan sebagai PE besar. Ini boleh menyebabkan penyumbatan yang ketara pada arteri pulmonari, yang membawa kepada tekanan kardiovaskular yang teruk, penurunan tekanan darah yang berbahaya, dan penurunan teruk dalam kandungan oksigen darah atau kebuluran oksigen yang menjejaskan otak dan seluruh badan.–
Embolisme pulmonari yang lebih kecil menyebabkan gejala yang kurang ketara tetapi masih merupakan kecemasan perubatan yang boleh membawa maut jika tidak dirawat. Gumpalan darah yang lebih kecil biasanya menyekat salah satu cabang arteri pulmonari yang lebih kecil dan mungkin menyumbat sepenuhnya saluran pulmonari kecil, akhirnya membawa kepada infarksi paru-paru, iaitu kematian sebahagian daripada tisu paru-paru.–
:max_bytes(150000):strip_icc()/man-s-hands-on-his-chest-in-white-shirt-with-red-spot-as-suffering-on-chest-pain--male-suffer-from-heart-attack-lung-problems-myocarditis--heart-burn-pneumonia-or-lung-abscess--pulmonary-embolism-day-1137765727-2d414a4758804d91a51a4efcbae52d07.jpg)
punca
Gumpalan darah, dipanggil thromboemboli, yang menghasilkan PE biasanya disebabkan oleh DVT dalam urat dalam pangkal paha atau paha.
DVT dan Paru-paru
Dianggarkan bahawa kira-kira 50% orang dengan DVT yang tidak dirawat akan mengalami embolisme pulmonari.–
Anatomi badan distrukturkan dengan cara yang menjadikan DVT terdedah kepada tersangkut di dalam paru-paru. Vena di kaki, di mana DVT cenderung terbentuk, bergabung bersama apabila darah kembali ke sebelah kanan jantung melalui vena besar, vena kava inferior (IVC). Dari sebelah kanan jantung, darah kemudiannya bergerak ke paru-paru melalui arteri pulmonari untuk memperbaharui bekalan oksigennya.
Apabila bekuan darah bergerak melalui urat di kaki ke jantung, semua saluran darah, termasuk jantung, adalah lebih besar daripada urat di kaki. Walau bagaimanapun, apabila bekuan darah memasuki paru-paru, salur darah menjadi semakin kecil, dan di sinilah bekuan itu terperangkap dalam salah satu arteri pulmonari, yang membawa kepada PE.
Gumpalan darah ini mungkin terperangkap dalam mana-mana saluran darah paru-paru. Gumpalan darah kecil mungkin bersarang dalam saluran darah paru-paru yang lebih kecil. Gumpalan darah besar bersarang dalam saluran darah utama, mengganggu keupayaan paru-paru untuk mengoksidakan darah secukupnya untuk digunakan di seluruh badan, dengan akibat yang berpotensi membawa bencana.–
Faktor Risiko Gumpalan Darah
Kebanyakan orang yang mempunyai PE, dengan atau tanpa DVT sebelumnya, mempunyai keadaan atau keadaan perubatan yang berkaitan dengan keabnormalan pembekuan darah. Penyebab dan faktor risiko yang paling biasa untuk pembentukan bekuan darah adalah:
- Imobilitas akibat lumpuh fizikal, rehat tidur yang berpanjangan, atau kemasukan ke hospital
- Duduk untuk jangka masa yang lama semasa perjalanan panjang dengan kereta atau penerbangan kapal terbang
- Sejarah embolisme pulmonari sebelumnya
- Sejarah pembekuan darah sebelumnya, seperti DVT, strok, atau serangan jantung
- Gangguan pembekuan darah
- Merokok
- Sejarah kanser dan/atau penggunaan kemoterapi
- Sejarah pembedahan
- Patah tulang, terutamanya tulang femur (paha).
- Obesiti
- Terapi hormon (termasuk terapi penggantian hormon)
- Penggunaan pil perancang
- Kehamilan atau kehamilan baru-baru ini
Diagnosis
Diagnosis PE bermula dengan penilaian klinikal pembekal penjagaan kesihatan anda dan kemudian mungkin melibatkan ujian khusus yang boleh menyokong, mengesahkan atau mengecualikan diagnosis PE.
Penilaian Klinikal
Langkah pertama dalam mendiagnosis PE ialah anggaran penyedia penjagaan kesihatan anda sama ada peluang anda untuk mengalaminya adalah tinggi atau rendah. Penyedia penjagaan kesihatan anda membuat anggaran ini dengan melakukan sejarah perubatan yang teliti, menilai faktor risiko anda untuk DVT, melakukan pemeriksaan fizikal, mengukur kepekatan oksigen dalam darah anda dan mungkin melakukan ujian ultrasound untuk mencari DVT.
Ujian Noninvasif
Selepas penilaian klinikal pembekal penjagaan kesihatan anda, anda mungkin memerlukan ujian khusus, seperti ujian darah atau ujian pengimejan.
-
Ujian D-dimer: Jika kebarangkalian PE anda dianggap rendah, pembekal penjagaan kesihatan anda boleh memesan ujian D-dimer. Ujian D-dimer ialah ujian darah yang mengukur sama ada terdapat tahap aktiviti pembekuan yang tidak normal dalam aliran darah anda, yang dijangkakan jika anda mempunyai DVT atau PE. Jika kebarangkalian klinikal PE adalah rendah dan ujian D-dimer anda adalah negatif, PE boleh diketepikan dan pembekal penjagaan kesihatan anda akan meneruskan untuk mempertimbangkan kemungkinan punca gejala anda yang lain.
Jika kebarangkalian PE anda dinilai tinggi, atau jika ujian D-dimer anda positif, maka biasanya sama ada imbasan V/Q (imbasan pengudaraan/perfusi) atau imbasan CT dada dilakukan.
-
Imbasan V/Q: Imbasan AV/Q ialah imbasan paru-paru yang menggunakan pewarna radioaktif, disuntik ke dalam vena, untuk menilai aliran darah dalam tisu paru-paru anda. Jika arteri pulmonari anda disekat sebahagiannya oleh embolus, bahagian tisu paru-paru yang sepadan menerima kurang daripada jumlah biasa pewarna radioaktif.
-
Imbasan CT: Imbasan CT ialah teknik sinar-X berkomputer bukan invasif yang membolehkan pembekal penjagaan kesihatan anda memvisualisasikan arteri pulmonari anda untuk melihat sama ada anda mengalami halangan yang disebabkan oleh embolus.
Angiogram Pulmonari
Angiogram pulmonari telah lama dianggap sebagai standard emas untuk mengenal pasti PE, tetapi pada masa kini terdapat ujian bukan invasif yang boleh mengesahkan atau menolak diagnosis.Jika diagnosis anda tidak jelas, anda mungkin perlu menjalani angiografi pulmonari.
Angiogram pulmonari ialah ujian diagnostik di mana pewarna disuntik melalui tiub ke dalam arteri pulmonari supaya sebarang pembekuan darah boleh divisualisasikan pada X-ray. Oleh kerana angiografi pulmonari ialah ujian invasif yang membawa risiko komplikasi, pembekal penjagaan kesihatan anda akan menimbang risiko dan faedah dengan teliti sebelum mengesyorkan ujian ini untuk anda.
Rawatan
Sebaik sahaja diagnosis embolisme pulmonari disahkan, terapi dimulakan serta-merta. Jika anda mempunyai kebarangkalian embolisme pulmonari yang sangat tinggi, terapi perubatan boleh dimulakan walaupun sebelum diagnosis anda disahkan.
Antikoagulan
Rawatan utama untuk embolus pulmonari ialah penggunaan ubat antikoagulan (“pencair darah”) untuk mencegah pembekuan darah selanjutnya.
Pencair darah yang biasanya digunakan untuk rawatan PE adalah sama ada heparin IV (intravena) atau terbitan heparin yang boleh diberikan melalui suntikan subkutaneus (di bawah kulit), seperti Arixtra (fondaparinux).Keluarga ubat heparin memberikan kesan antikoagulan serta-merta dan membantu menghalang pembekuan darah selanjutnya daripada terbentuk.
Trombolytik
Apabila PE adalah besar atau menyebabkan ketidakstabilan kardiovaskular, terapi antikoagulasi selalunya tidak mencukupi. Dalam situasi ini, agen penghapus bekuan yang kuat, dipanggil trombolytik, boleh disuntik untuk melarutkan bekuan darah. Ubat-ubatan ini, termasuk agen fibrinolitik seperti streptokinase, bertujuan untuk membubarkan bekuan darah yang menghalang arteri pulmonari.–
Terapi trombolytik membawa lebih banyak risiko daripada terapi dengan antikoagulan, termasuk risiko tinggi komplikasi pendarahan yang serius. Jika embolus pulmonari cukup teruk untuk mengancam nyawa, risiko terapi ini mungkin lebih besar daripada manfaat yang berpotensi.
Garis panduan rawatan yang dikeluarkan oleh American Society of Hematology pada tahun 2020 mengesyorkan bahawa pesakit dengan PE kronik menerima ubat penghapus bekuan terlebih dahulu, dan kemudian mengambil ubat pencair darah selama-lamanya dan bukannya menghentikan antikoagulasi selepas rawatan utama. Penyedia penjagaan kesihatan anda akan menilai risiko dan faedah untuk anda secara berterusan.
Pembedahan
Pembedahan adalah kaedah yang boleh mengeluarkan PE secara langsung. Prosedur pembedahan yang paling biasa, dipanggil pembedahan embolektomi, agak berisiko dan tidak selalu berkesan, jadi ia dikhaskan untuk orang yang mempunyai peluang yang sangat rendah untuk bertahan tanpanya.–
Menghadapi
Selepas peringkat awal PE, anda mungkin memerlukan rancangan jangka panjang untuk menghalang PE selanjutnya daripada berlaku, dan anda mungkin perlu menyesuaikan diri dengan akibat PE anda jika ia menyebabkan kerosakan kekal.
Ubat
Selepas anda menerima rawatan segera dengan penipisan darah IV atau agen penghapus bekuan yang disuntik, anda mungkin perlu mengambil ubat antikoagulan oral (melalui mulut) selama berbulan-bulan, atau bahkan bertahun-tahun. Secara tradisinya Coumadin (warfarin) telah menjadi ubat pilihan, tetapi dalam beberapa tahun kebelakangan ini, ubat antikoagulasi yang lebih baru— Eliquis (apixaban), Xarelto (rivaroxaban), Savaysa (edoxaban) dan Pradaxa (dabigatran)—telah digunakan secara meluas untuk jangka panjang. pencegahan PE berulang.–
Penapis IVC
Jika anda mengalami PE berulang walaupun mengambil ubat pencair darah, anda mungkin memerlukan penapis untuk diletakkan di dalam vena kava inferior anda, iaitu vena perut besar yang menghubungkan bahagian bawah badan anda ke jantung anda. Penapis IVC boleh memintas bekuan selanjutnya yang mungkin terlepas dari urat di kaki anda sebelum ia pergi ke paru-paru.Perkara yang sama berlaku jika anda mengalami komplikasi seperti pendarahan yang ketara akibat pengambilan ubat pencair darah.
Susulan dan Pemulihan Pulmonari
Jika anda mengalami PE berulang, anda mungkin mengalami kesan jangka panjang seperti hipertensi pulmonari atau infarksi paru-paru (kematian) sebahagian daripada paru-paru.–
Jika anda mengalami komplikasi ini, anda mungkin perlu membuat susulan dengan pakar pulmonologi untuk memastikan fungsi pernafasan anda dipantau dan dirawat mengikut keperluan.
Embolisme pulmonari paling kerap dilihat pada orang yang mempunyai keadaan perubatan atau keadaan yang terdedah kepada DVT.
Jika anda mempunyai simptom yang menunjukkan embolisme pulmonari, seperti sesak nafas yang tidak dapat dijelaskan atau sakit dada secara tiba-tiba, adalah penting untuk anda mendapatkan pemeriksaan segera oleh pembekal penjagaan kesihatan.
Secara keseluruhan, PE adalah keadaan yang agak biasa yang mempunyai hasil yang lebih baik apabila ia diuruskan dengan rawatan yang tepat pada masanya.