Iskemia usus menerangkan pelbagai keadaan yang berlaku apabila aliran darah ke usus anda berkurangan disebabkan oleh saluran darah yang tersumbat, biasanya arteri. Iskemia usus boleh berlaku dalam usus kecil anda, usus besar anda (kolon) atau kedua-duanya.
Iskemia usus ialah keadaan serius yang boleh menyebabkan kesakitan dan menyukarkan usus anda berfungsi dengan baik. Dalam kes yang teruk, kehilangan aliran darah ke usus boleh merosakkan tisu usus dan mungkin membawa kepada kematian.
Terdapat beberapa kaedah untuk merawat iskemia usus. Untuk meningkatkan peluang pemulihan, adalah penting untuk mengenali gejala awal dan mendapatkan bantuan perubatan dengan segera.
Gejala iskemia usus
Gejala iskemia usus boleh berkembang secara tiba-tiba (akut) atau secara beransur-ansur (kronik). Tanda dan simptom mungkin berbeza antara satu orang dengan yang seterusnya, tetapi terdapat beberapa corak yang dikenali umum yang mencadangkan iskemia usus.
Gejala iskemia usus akut
Tanda dan gejala iskemia usus akut biasanya termasuk:
- Sakit perut secara tiba-tiba yang mungkin ringan, sederhana atau teruk
- Keperluan mendesak untuk membuang air besar
- Kerap membuang air besar dan perlu menggunakan kekerasan
- Sakit perut atau kembung
- Darah dalam najis
- Kekeliruan mental pada orang dewasa yang lebih tua
Gejala iskemia usus kronik
Tanda dan gejala iskemia usus kronik boleh termasuk:
- Kekejangan perut atau kenyang, biasanya dalam masa 30 minit selepas makan, dan berlarutan satu hingga tiga jam
- Sakit perut yang menjadi semakin teruk selama beberapa minggu atau bulan
- Takut makan kerana sakit seterusnya
- Penurunan berat badan yang tidak diingini
- Cirit-birit
- Loya
- Kembung perut
Bilakah anda perlu berjumpa doktor?
Dapatkan rawatan perubatan segera jika anda mengalami sakit perut yang mendadak dan teruk. Sakit yang membuat anda tidak selesa sehingga anda tidak boleh duduk diam atau mencari kedudukan yang selesa adalah kecemasan perubatan.
Jika anda mempunyai tanda atau gejala lain yang membimbangkan anda, buat temu janji dengan doktor.
Apakah punca iskemia usus?
Iskemia usus berlaku apabila aliran darah melalui arteri utama yang membekalkan darah ke usus anda menjadi perlahan atau terhenti. Keadaan ini mempunyai banyak punca yang berpotensi, termasuk penyumbatan pada arteri yang disebabkan oleh bekuan darah, atau penyempitan arteri akibat pengumpulan deposit, seperti kolesterol. Penyumbatan juga boleh berlaku pada urat, tetapi ia jarang berlaku.
Iskemia usus sering dibahagikan kepada kategori berikut:
Iskemia kolon (kolitis iskemia)
Iskemia usus jenis ini, yang merupakan jenis yang paling biasa, berlaku apabila aliran darah ke kolon menjadi perlahan. Punca aliran darah yang berkurangan ke kolon tidak selalu jelas, tetapi beberapa keadaan boleh menjadikan anda lebih terdedah kepada iskemia kolon:
- Tekanan darah rendah yang berbahaya (hipotensi) yang dikaitkan dengan kegagalan jantung, pembedahan besar, trauma atau kejutan
- Gumpalan darah dalam arteri yang membekalkan kolon
- Memusing usus (volvulus) atau memerangkap kandungan usus dalam hernia
- Pembesaran usus yang berlebihan daripada halangan usus yang disebabkan oleh tisu parut atau tumor
- Gangguan perubatan lain yang menjejaskan darah anda, seperti keradangan saluran darah anda (vaskulitis), lupus atau anemia sel sabit
- Ubat-ubatan yang menyempitkan saluran darah, seperti yang digunakan untuk merawat penyakit jantung dan migrain
- Ubat hormon, seperti pil perancang
- Penggunaan kokain atau methamphetamine
- Senaman fizikal yang kuat, seperti berlari jarak jauh
Iskemia mesenterik akut
Iskemia usus jenis ini biasanya berlaku di dalam usus kecil. Iskemia mesenterik akut mungkin disebabkan oleh:
- Gumpalan darah yang terkeluar dari jantung anda dan bergerak melalui aliran darah anda untuk menyekat arteri, biasanya arteri mesenterik unggul, yang membekalkan darah kaya oksigen ke usus anda. Ini adalah punca paling biasa iskemia arteri mesenterik akut dan boleh disebabkan oleh kegagalan jantung kongestif, degupan jantung yang tidak teratur atau serangan jantung.
- Sekatan yang berkembang dalam salah satu arteri usus utama dan melambatkan atau menghentikan aliran darah, selalunya akibat daripada deposit lemak yang terkumpul di dinding arteri. Jenis iskemia mengejut ini cenderung berlaku pada orang yang mempunyai iskemia usus kronik.
- Pengaliran darah terjejas akibat tekanan darah rendah akibat renjatan, kegagalan jantung, ubat-ubatan tertentu atau kegagalan buah pinggang kronik. Masalah ini lebih biasa pada orang yang mempunyai penyakit serius lain dan yang mempunyai tahap aterosklerosis. Jenis iskemia mesenterik akut ini sering dirujuk sebagai iskemia bukan oklusif, yang bermaksud ia bukan disebabkan oleh penyumbatan dalam arteri.
Iskemia mesenterik kronik
Iskemia mesenterik kronik, juga dikenali sebagai angina usus, terhasil daripada pengumpulan mendapan lemak pada dinding arteri. Proses penyakit ini biasanya beransur-ansur, dan anda mungkin tidak memerlukan rawatan sehingga sekurang-kurangnya dua daripada tiga arteri utama yang membekalkan usus anda menjadi sangat sempit atau tersumbat sepenuhnya.
Komplikasi iskemia mesenterik kronik yang berpotensi berbahaya ialah pembentukan bekuan darah dalam arteri yang berpenyakit, menyebabkan aliran darah tersumbat secara tiba-tiba (iskemia mesenterik akut).
Iskemia yang berlaku apabila darah tidak boleh keluar dari usus anda
Gumpalan darah boleh berkembang dalam vena yang mengalirkan darah terdeoksigen dari usus anda. Apabila urat tersumbat, darah kembali ke dalam usus, menyebabkan bengkak dan pendarahan. Keadaan ini dipanggil trombosis vena mesenterik, dan ia mungkin disebabkan oleh:
- Keradangan akut atau kronik pankreas anda
- Jangkitan perut
- Kanser sistem penghadaman
- Penyakit usus, seperti kolitis ulseratif, penyakit Crohn atau diverticulitis
- Gangguan yang menjadikan darah anda lebih terdedah kepada pembekuan (gangguan hiperkoagulasi), seperti gangguan pembekuan yang diwarisi
- Ubat-ubatan seperti estrogen yang boleh meningkatkan risiko pembekuan
- Kecederaan perut
Faktor-faktor risiko
Faktor-faktor yang boleh meningkatkan risiko iskemia usus anda termasuk:
- Pengumpulan deposit lemak dalam arteri anda (aterosklerosis). Jika anda mempunyai keadaan lain yang disebabkan oleh aterosklerosis, seperti penurunan aliran darah ke jantung anda (penyakit arteri koronari), kaki (penyakit vaskular periferal) atau arteri yang melayani otak anda (penyakit arteri karotid), anda mempunyai peningkatan risiko usus. iskemia.
- Umur. Orang yang berumur lebih daripada 50 tahun lebih berkemungkinan mengalami iskemia usus.
- Merokok. Rokok dan bentuk tembakau asap lain meningkatkan risiko iskemia usus anda.
- Penyakit pulmonari obstruktif kronik. Emfisema dan penyakit paru-paru yang berkaitan dengan merokok meningkatkan risiko iskemia usus anda.
- Masalah jantung. Risiko iskemia usus anda meningkat jika anda mengalami kegagalan jantung kongestif atau degupan jantung yang tidak teratur seperti fibrilasi atrium.
- Ubat-ubatan. Ubat-ubatan tertentu boleh meningkatkan risiko iskemia usus anda. Contohnya termasuk pil perancang dan ubat yang menyebabkan saluran darah anda mengembang atau mengecut, seperti ubat alahan dan ubat migrain tertentu.
- Masalah pembekuan darah. Penyakit dan keadaan yang meningkatkan risiko pembekuan darah boleh meningkatkan risiko iskemia usus. Contohnya termasuk anemia sel sabit dan mutasi Faktor V Leiden.
- Penggunaan dadah secara haram. Penggunaan kokain dan methamphetamine telah dikaitkan dengan iskemia usus.
Komplikasi iskemia usus
Komplikasi iskemia usus boleh termasuk:
- Kematian tisu usus. Jika aliran darah ke usus anda tersumbat sepenuhnya dan tiba-tiba, tisu usus boleh mati (gangren).
- Penembusan usus. Lubang melalui dinding usus boleh terbentuk. Masalah ini mengakibatkan kandungan usus bocor ke dalam rongga perut, menyebabkan jangkitan serius (peritonitis).
- Parut atau penyempitan kolon anda. Kadangkala usus boleh pulih daripada iskemia, tetapi sebagai sebahagian daripada proses penyembuhan badan membentuk tisu parut yang menyempitkan atau menyekat usus.
Dalam sesetengah kes, iskemia usus boleh membawa maut.
Diagnosis iskemia usus
Jika doktor anda mengesyaki iskemia usus, anda mungkin menjalani beberapa ujian diagnostik, berdasarkan tanda dan gejala anda, termasuk:
- Ujian darah. Walaupun tiada penanda darah khusus untuk menunjukkan iskemia usus, keputusan ujian darah am tertentu mungkin mencadangkan iskemia usus. Contoh keputusan sedemikian ialah peningkatan dalam bilangan sel putih.
- Ujian pengimejan. Ujian pengimejan boleh membantu doktor anda melihat organ dalaman anda dan menolak sebab lain untuk tanda dan gejala anda. Ujian pengimejan mungkin termasuk X-ray, ultrasound, imbasan CT dan MRI.
- Skop untuk melihat bahagian dalam saluran penghadaman anda. Teknik ini dilakukan dengan memasukkan tiub yang terang dan fleksibel dengan kamera di hujungnya ke dalam mulut atau rektum anda untuk melihat saluran penghadaman anda dari dalam. Apabila dimasukkan ke dalam mulut anda (endoskopi), skop memeriksa bahagian atas usus kecil anda. Apabila dimasukkan ke dalam rektum anda, skop memeriksa 2 kaki terakhir kolon anda (sigmoidoscopy) atau keseluruhan kolon anda (kolonoskopi).
- Pewarna yang menjejaki aliran darah melalui arteri. Semasa ujian ini (angiografi), tiub panjang dan nipis (kateter) dimasukkan ke dalam arteri di pangkal paha atau lengan anda, kemudian melalui arteri ke aorta. Pewarna yang disuntik melalui kateter mengalir terus ke arteri usus anda. Apabila pewarna bergerak melalui arteri anda, kawasan yang sempit atau tersumbat kelihatan pada imej X-ray. Angiografi juga membolehkan doktor merawat penyumbatan dalam arteri dengan menyuntik ubat atau menggunakan alat khas untuk melebarkan arteri.
- Pembedahan penerokaan. Dalam sesetengah kes, anda mungkin memerlukan pembedahan penerokaan untuk mencari dan mengeluarkan tisu yang rosak. Dengan membuka perut, doktor boleh mendiagnosis dan merawat semasa satu prosedur.
Rawatan iskemia usus
Rawatan iskemia usus dilakukan dengan memulihkan bekalan darah ke saluran penghadaman anda. Pilihan berbeza-beza bergantung pada punca dan keterukan keadaan anda.
Untuk iskemia kolon
Doktor anda mungkin mengesyorkan antibiotik untuk merawat atau mencegah jangkitan. Merawat sebarang keadaan perubatan yang mendasari, seperti kegagalan jantung kongestif atau degupan jantung yang tidak teratur, juga penting. Begitu juga, anda perlu menghentikan ubat yang menyempitkan saluran darah anda, seperti ubat migrain, ubat hormon dan beberapa ubat jantung. Kadangkala, iskemia kolon sembuh dengan sendirinya.
Jika kolon anda telah rosak, anda mungkin memerlukan pembedahan untuk membuang tisu mati. Atau anda mungkin memerlukan pembedahan untuk memintas penyumbatan pada salah satu arteri usus anda.
Untuk iskemia arteri mesenterik akut
Pembedahan mungkin diperlukan untuk mengeluarkan bekuan darah, untuk memintas penyumbatan arteri, atau untuk membaiki atau membuang bahagian usus yang rosak. Rawatan juga mungkin termasuk menggunakan antibiotik dan ubat-ubatan untuk mencegah pembekuan daripada terbentuk, melarutkan bekuan atau melebarkan saluran darah.
Jika angiografi dilakukan untuk mendiagnosis masalah, ia mungkin boleh membuang bekuan darah secara serentak atau membuka arteri yang menyempit dengan angioplasti. Angioplasti dilakukan dengan menggunakan belon yang ditiup pada hujung kateter untuk memampatkan deposit lemak dan meregangkan arteri, menjadikan laluan yang lebih luas untuk darah mengalir. Tiub logam (stent) seperti spring juga boleh diletakkan di dalam arteri anda untuk memastikan ia tetap terbuka.
Untuk iskemia arteri mesenterik kronik
Rawatan memerlukan memulihkan aliran darah ke usus anda. Pakar bedah anda boleh memintas arteri yang tersumbat atau meluaskan arteri yang sempit dengan terapi angioplasti atau dengan meletakkan stent dalam arteri.
Untuk iskemia akibat trombosis vena mesenterik
Jika usus anda tidak menunjukkan tanda-tanda kerosakan, anda mungkin perlu mengambil ubat antikoagulan selama kira-kira tiga hingga enam bulan. Antikoagulan membantu menghalang pembekuan darah daripada terbentuk.
Jika ujian menunjukkan anda mengalami gangguan pembekuan darah, anda mungkin perlu mengambil antikoagulan sepanjang hayat anda. Jika bahagian usus anda menunjukkan tanda-tanda kerosakan, anda mungkin memerlukan pembedahan untuk membuang bahagian yang rosak.