Histoplasmosis: punca, gejala dan rawatan

Gambaran keseluruhan

Histoplasmosis adalah jangkitan yang disebabkan oleh pernafasan dalam spora kulat yang sering ditemui dalam najis burung dan kelawar. Jangkitan paling kerap merebak apabila spora ini dihidu selepas dibawa ke udara, seperti semasa perobohan atau projek pembersihan.

Tanah yang dicemari oleh najis burung atau kelawar juga boleh merebakkan histoplasmosis, meletakkan petani dan landskap pada risiko yang lebih tinggi untuk penyakit ini.

Kebanyakan penghidap histoplasmosis tidak pernah mengalami simptom dan tidak menyedari mereka dijangkiti. Tetapi bagi sesetengah orang – terutamanya bayi dan mereka yang mempunyai sistem imun yang terjejas – histoplasmosis boleh menjadi serius. Rawatan tersedia untuk walaupun bentuk histoplasmosis yang paling teruk.

Gejala histoplasmosis

Bentuk histoplasmosis yang paling ringan tidak menyebabkan tanda atau gejala, tetapi jangkitan yang teruk boleh mengancam nyawa. Apabila tanda dan gejala berlaku, ia biasanya muncul 3 hingga 17 hari selepas pendedahan dan boleh termasuk:

• Demam
• menggigil
• Sakit kepala
• Sakit otot
• Batuk kering
• Ketidakselesaan dada
• Keletihan

Sesetengah orang dengan histoplasmosis juga mengalami sakit sendi dan ruam kulit. Orang yang mempunyai penyakit paru-paru, seperti emfisema, boleh mengalami bentuk histoplasmosis kronik.

Tanda-tanda histoplasmosis kronik boleh termasuk penurunan berat badan dan batuk berdarah. Gejala histoplasmosis kronik kadangkala meniru simptom tuberkulosis.

Histoplasmosis yang teruk

Pelbagai histoplasmosis yang paling teruk berlaku terutamanya pada bayi dan pada orang yang mempunyai sistem imun yang terjejas. Dipanggil histoplasmosis tersebar, ia boleh menjejaskan hampir mana-mana bahagian badan, termasuk mulut, hati, sistem saraf pusat, kulit dan kelenjar adrenal. Jika tidak dirawat, histoplasmosis disebarkan biasanya membawa maut.

Bilakah anda perlu berjumpa doktor?

Hubungi doktor jika anda mengalami simptom seperti selesema selepas terdedah kepada najis burung atau kelawar — terutamanya jika anda mempunyai sistem imun yang lemah.

Punca histoplasmosis

Histoplasmosis disebabkan oleh sel pembiakan (spora) kulat Histoplasma capsulatum. Spora ini terapung ke udara apabila kotoran atau bahan lain terganggu.

Kulat ini hidup subur di tanah lembap yang kaya dengan bahan organik, terutamanya najis burung dan kelawar. Ia adalah perkara biasa di reban ayam dan merpati, bangsal lama, gua dan taman.

Histoplasmosis tidak berjangkit, jadi ia tidak boleh disebarkan dari orang ke orang. Jika anda mempunyai histoplasmosis, anda boleh mendapatkannya semula. Walau bagaimanapun, jika anda mendapat histoplasmosis sekali lagi, penyakit itu mungkin akan menjadi lebih ringan untuk kali kedua.

Faktor-faktor risiko

Peluang untuk mengalami gejala histoplasmosis meningkat dengan bilangan spora yang anda sedut. Orang yang lebih cenderung terdedah kepada spora kulat termasuk:

• Petani
• Pekerja kawalan perosak
• Penjaga ayam
• Pekerja pembinaan
• Tukang bumbung
• Landskap dan tukang kebun
• Penjelajah gua
• Pekerja perobohan

Orang yang paling berisiko mendapat jangkitan teruk

Kanak-kanak di bawah umur 2 tahun dan orang dewasa berumur 55 tahun ke atas mempunyai sistem imun yang lebih lemah, jadi mereka lebih berkemungkinan untuk mengembangkan histoplasmosis tersebar — bentuk penyakit yang paling serius. Faktor lain yang boleh melemahkan sistem imun anda termasuk:

• HIV atau AIDS
• Kemoterapi kanser
• Ubat kortikosteroid, seperti prednison
• Perencat faktor nekrosis tumor, sering digunakan untuk mengawal artritis reumatoid
• Ubat-ubatan yang menghalang penolakan pemindahan organ

Komplikasi histoplasmosis

Histoplasmosis boleh menyebabkan beberapa komplikasi serius, walaupun pada orang yang sihat. Bagi bayi, orang dewasa yang lebih tua dan orang yang mempunyai sistem imun yang terjejas, masalah yang berpotensi selalunya mengancam nyawa.

Komplikasi histoplasmosis boleh termasuk:

• Sindrom kecemasan respiratori akut. Histoplasmosis boleh merosakkan paru-paru sehingga kantung udara mula diisi dengan cecair. Keadaan ini menghalang pertukaran udara yang baik dan boleh menghabiskan oksigen dalam darah anda.
• Masalah jantung. Keradangan kantung yang mengelilingi jantung anda (perikardium). Apabila cecair dalam kantung ini bertambah, ia boleh mengganggu keupayaan jantung untuk mengepam darah.
• Kekurangan adrenal. Histoplasmosis boleh membahayakan kelenjar adrenal anda, yang menghasilkan hormon yang memberi arahan kepada hampir setiap organ dan tisu dalam badan anda.
• Meningitis. Dalam sesetengah kes, histoplasmosis boleh menyebabkan keradangan pada membran yang mengelilingi otak dan saraf tunjang anda.

Pencegahan histoplasmosis

Sukar untuk mengelakkan pendedahan kepada kulat yang menyebabkan histoplasmosis, terutamanya di kawasan di mana penyakit itu merebak secara meluas. Tetapi mengambil langkah berikut mungkin membantu mengurangkan risiko jangkitan:

• Elakkan pendedahan kepada kulat. Elakkan projek dan aktiviti yang mungkin mendedahkan anda kepada kulat, seperti meneroka gua dan menternak burung, seperti merpati atau ayam.
• Sembur permukaan yang tercemar. Sebelum anda menggali tanah atau bekerja di kawasan yang boleh menampung kulat yang menyebabkan histoplasmosis, rendam dengan air. Tindakan ini boleh membantu menghalang spora daripada dilepaskan ke udara. Menyembur reban dan kandang ayam sebelum membersihkannya juga boleh mengurangkan risiko anda.
• Pakai topeng pernafasan.

Diagnosis histoplasmosis

Mendiagnosis histoplasmosis boleh menjadi rumit, bergantung pada bahagian badan anda yang terjejas. Walaupun ujian mungkin tidak diperlukan untuk kes histoplasmosis ringan, ia boleh menjadi penting dalam merawat kes yang mengancam nyawa.

Doktor anda mungkin mencadangkan mencari bukti penyakit dalam sampel:

• Rembesan paru-paru
• Darah atau air kencing
• Tisu paru-paru yang dibiopsi
• Sumsum tulang

Rawatan histoplasmosis

Rawatan biasanya tidak diperlukan jika anda mempunyai kes histoplasmosis yang ringan. Tetapi jika gejala anda teruk atau jika anda mempunyai bentuk penyakit ini yang kronik atau tersebar, anda mungkin memerlukan rawatan dengan satu atau lebih ubat antikulat. Jika anda mempunyai bentuk penyakit yang teruk, anda mungkin perlu terus mengambil ubat selama tiga bulan hingga setahun.

Bersedia untuk temu janji dengan doktor

Anda mungkin bermula dengan berjumpa doktor utama anda, yang mungkin merujuk anda kepada pakar penyakit berjangkit. Bergantung pada simptom anda dan tahap keterukan jangkitan anda, anda mungkin juga berjumpa doktor lain, seperti pakar pulmonologi atau pakar kardiologi.

Apa yang anda boleh lakukan untuk menyediakan

Tulis senarai yang merangkumi:

• Gejala anda, termasuk sebarang gejala yang kelihatan tidak berkaitan dengan sebab anda menjadualkan temu janji, dan apabila gejala bermula
• Maklumat peribadi utama, termasuk kemungkinan pendedahan kepada kawasan yang mempunyai banyak burung atau kelawar
• Semua ubat, vitamin atau makanan tambahan lain yang anda ambil, termasuk dos
• Soalan untuk ditanya kepada doktor anda.

Untuk histoplasmosis, soalan untuk ditanya kepada doktor termasuk:

• Apakah punca simptom saya yang paling mungkin?
• Bagaimanakah saya boleh mendapat jangkitan ini?
• Apakah ujian yang saya perlukan?
• Adakah saya memerlukan rawatan dan kaedah rawatan manakah yang anda cadangkan?
• Apakah kesan sampingan rawatan?
• Saya mempunyai keadaan kesihatan lain, bagaimana saya boleh menguruskan keadaan ini bersama-sama?

Apa yang doktor akan tanyakan kepada anda

Doktor anda mungkin bertanya soalan berikut:

• Adakah gejala anda berterusan atau sekali-sekala?
• Seberapa teruk gejala anda?
• Adakah anda bekerja di luar rumah?
• Pernahkah anda menghabiskan masa di kawasan yang terdapat banyak burung?
• Pernahkah anda meluangkan masa di dalam gua atau kawasan lain di mana kelawar mungkin hidup?