Gambaran keseluruhan
Apakah glioblastoma (GBM)?
Glioblastoma multiforme (GBM) adalah jenis tumor otak malignan (kanser) yang paling biasa di kalangan orang dewasa. Sel-sel kanser dalam tumor GBM membiak dengan cepat. Kanser boleh merebak ke bahagian lain otak juga. Jarang sekali, kanser merebak di luar otak ke bahagian lain badan.
Tumor glioma seperti GBM bermula dalam sel glial. Sel glial adalah penting untuk fungsi sel saraf. GBM secara khusus terbentuk dalam sel glial yang dipanggil astrocytes. GBM ialah astrocytoma yang paling cepat berkembang (tumor yang terbentuk dalam astrosit).
Seberapa biasa glioblastoma?
Lebih daripada 13,000 rakyat Amerika didiagnosis dengan GBM setiap tahun. GBM menyumbang hampir separuh daripada semua tumor otak kanser.
Siapa yang berisiko untuk glioblastoma?
GBM biasanya memberi kesan kepada orang berumur 45 hingga 70 tahun. Purata umur semasa diagnosis ialah 64. Lelaki mempunyai risiko yang lebih tinggi sedikit, tetapi penyakit ini memberi kesan kepada semua peringkat umur dan jantina.
Faktor-faktor ini boleh meningkatkan risiko anda:
- Pendedahan kepada bahan kimia, seperti racun perosak, petroleum, getah sintetik dan vinil klorida.
- Keadaan genetik, penyebab tumor, seperti neurofibromatosis, sindrom Li-Fraumeni dan sindrom Turcot.
- Terapi sinaran sebelumnya ke kepala.
Gejala dan Punca
Apa yang menyebabkan glioblastoma?
Pakar tidak tahu mengapa sesetengah orang mengalami tumor otak kanser, termasuk GBM.
Apakah gejala glioblastoma?
Gejala GBM cenderung datang dengan cepat. Tumor yang semakin meningkat memberi tekanan pada otak, menyebabkan:
- Penglihatan kabur atau berganda.
-
Sakit kepala.
- Hilang selera makan.
-
Masalah ingatan.
- Perubahan mood atau personaliti.
- Masalah kelemahan otot atau keseimbangan.
-
Pening dan muntah.
- sawan.
- Masalah pertuturan.
- Perubahan dalam sensasi, kebas atau kesemutan.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah glioblastoma didiagnosis?
Jika pembekal penjagaan kesihatan anda mengesyaki tumor otak, anda mungkin mendapat ujian berikut:
- MRI atau imbasan CT untuk mencari tumor otak.
- Biopsi untuk mendapatkan sampel daripada tumor dan memeriksa tisu untuk sel-sel kanser.
Apakah jenis dan gred glioblastoma?
Penyedia penjagaan kesihatan menggunakan sistem penggredan dari 1 hingga 4 untuk menunjukkan pertumbuhan tumor otak. Tumor otak gred 1 tumbuh dengan perlahan dan paling tidak agresif. Tumor gred 4 tumbuh dengan cepat dan lebih agresif.
GBM adalah gred 4 mengikut definisi. GBM boleh sama ada primer atau sekunder. GBM utama berkembang secara langsung daripada sel glial. Sebaliknya, kadangkala tumor glial gred 1 boleh berkembang menjadi GBM; ini dipanggil GBM sekunder.
Pengurusan dan Rawatan
Apakah komplikasi glioblastoma?
GBM dan rawatannya boleh menjejaskan fungsi otak. Anda mungkin mengalami perubahan mood dan masalah ingatan. Kebanyakan orang yang mempunyai GBM akhirnya terpaksa berhenti bekerja dan memandu. Anda mungkin memerlukan penjagaan sepenuh masa. Perubahan ini mungkin membuatkan anda berasa cemas atau tertekan.
Bagaimanakah glioblastoma diuruskan atau dirawat?
Malangnya, tiada ubat untuk GBM. Rawatan memberi tumpuan kepada membuang atau mengecutkan tumor untuk mengurangkan gejala.
Langkah pertama ialah pembedahan untuk membuang tumor (craniotomy), diikuti dengan radiasi dan kemoterapi. Jika pembedahan bukan pilihan kerana kesihatan anda atau lokasi tumor, radiasi dan kemoterapi boleh mengawal tumor.
Rawatan GBM termasuk:
- Terapi radiasi: Terapi sinaran menggunakan sinar-S untuk merosakkan sel-sel kanser supaya ia tidak boleh membesar. Anda mungkin memerlukan sebanyak 30 rawatan sinaran harian selama enam minggu.
- Terapi sinaran termodulat intensiti (IMRT): IMRT membenarkan penghantaran sinaran ke tumor sambil meminimumkan dos sinaran ke tisu otak yang sihat di sekelilingnya.
- Pembedahan radio stereotaktik: Radiosurgeri pisau gamma ialah sejenis terapi sinaran lanjutan. (Walaupun namanya, ia bukan prosedur pembedahan.) Rasuk X-ray yang sangat fokus menyasarkan tumor dengan tepat, mengehadkan kerosakan pada tisu yang sihat. Penyedia kadangkala menggunakan teknik ini apabila GBM berkembang selepas menerima IMRT awal.
- Kemoterapi: Ubat kemoterapi beredar dalam darah anda untuk membunuh sel-sel kanser. Anda mungkin menerima kemoterapi pada masa yang sama dengan terapi sinaran dan juga selepas terapi sinaran selesai.
- Terapi yang disasarkan: Daripada kemoterapi, anda mungkin menerima terapi yang disasarkan. Rawatan ini mensasarkan perubahan sel tertentu yang mendorong pertumbuhan kanser.
- Medan rawatan tumor (TTF): Peranti boleh pakai menghantar medan elektrik intensiti rendah (TTF) ke tumor melalui elektrod pada kulit kepala. TTF mengganggu sel kanser, menghalangnya daripada membiak dan membesar. Penyedia boleh mempertimbangkan rawatan ini selepas kemoradiasi selesai.
Tinjauan / Prognosis
Apakah prognosis (pandangan) bagi mereka yang mempunyai glioblastoma?
GBM adalah kanser agresif yang sukar dirawat. Tiada penawar. Rawatan meredakan gejala dan membantu anda kekal selesa dan memanjangkan hayat anda. Terdapat banyak ujian klinikal sedang dijalankan untuk mencari rawatan GBM baharu.
Terapi yang menyasarkan gen sel kanser tertentu menunjukkan janji. Penyelidik juga sedang mencari cara untuk menyampaikan kemoterapi terus ke tumor otak. Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh menentukan sama ada percubaan klinikal sesuai untuk anda.
Malangnya, kebanyakan orang hidup secara purata 12 hingga 18 bulan selepas diagnosis. Hanya kira-kira 7% orang masih hidup dalam tempoh lima tahun.
Tinggal bersama
Bilakah saya perlu menghubungi doktor?
Anda harus menghubungi pembekal penjagaan kesihatan anda jika anda mengalami:
- Masalah ingatan.
- sawan.
- Sakit kepala yang teruk atau masalah penglihatan.
- Penurunan berat badan yang tidak dapat dijelaskan atau loya dan muntah.
Apakah soalan yang perlu saya tanyakan kepada doktor saya?
Anda mungkin ingin bertanya kepada pembekal penjagaan kesihatan anda:
- Mengapa saya mendapat glioblastoma?
- Apakah rawatan terbaik untuk saya?
- Apakah risiko rawatan dan kesan sampingan?
- Apakah jenis penjagaan susulan yang saya perlukan selepas rawatan?
- Apakah kemungkinan kanser akan kembali atau merebak selepas rawatan?
- Perlukah saya melihat tanda-tanda komplikasi?
Mengetahui anda mempunyai GBM boleh menjadi sukar. Penyakit ini berkembang dengan cepat dan rawatan adalah mencabar. Penyelidik terus mencari cara baru untuk merawat GBM. Buat masa ini, rawatan boleh meminimumkan gejala dan meningkatkan kualiti hidup anda. Bercakap dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang pilihan rawatan, termasuk ujian klinikal.
