Panas kilat dan kesukaran tidur pada lelaki yang lebih tua

Hot flashes dan kesukaran tidur selalunya dianggap masalah wanita sahaja, terutamanya semasa menopaus. Walau bagaimanapun, ramai lelaki yang lebih tua juga mengalami masalah ini, yang boleh menjejaskan kualiti hidup mereka dengan ketara. Punca demam panas dan kesukaran tidur pada lelaki yang lebih tua biasanya perubahan hormon, tekanan atau kebimbangan, tetapi boleh juga disebabkan oleh keadaan perubatan lain.

Apakah hot flashes pada lelaki?

Hot flashes pada lelaki adalah episod kehangatan secara tiba-tiba, biasanya dirasai di bahagian atas badan, leher, dan muka, disertai dengan berpeluh dan kadang kala kulit memerah. Episod ini boleh berlaku pada waktu siang atau malam dan amat mengganggu apabila ia mengganggu tidur. Hot flashes biasanya dikaitkan dengan perubahan hormon pada wanita, tetapi ia boleh berlaku pada lelaki tua disebabkan oleh pelbagai keadaan kesihatan yang mendasari.

Mekanisme di sebalik kilat panas pada lelaki

Hot flashes pada lelaki terutamanya dikaitkan dengan perubahan dalam tahap hormon, terutamanya testosteron. Kekurangan atau turun naik testosteron boleh mengganggu operasi hipotalamus—bahagian otak yang bertanggungjawab untuk mengawal suhu badan. Gangguan ini membawa kepada pengaktifan mekanisme pelesapan haba yang tidak sesuai, seperti peningkatan aliran darah ke kulit dan berpeluh.

Penyebab biasa hot flashes pada lelaki

1. Andropause (menopaus lelaki):

Dengan usia, paras testosteron secara semula jadi menurun kira-kira 1% setahun selepas umur 30 tahun. Penurunan ini berlaku disebabkan oleh gabungan faktor, termasuk pengurangan aktiviti sel Leydig dalam testis, yang bertanggungjawab untuk menghasilkan testosteron, dan perubahan dalam hormon pengawalseliaan daripada hipotalamus dan kelenjar pituitari. Selain itu, peningkatan tahap globulin pengikat hormon seks (SHBG) mengikat testosteron bebas, mengurangkan bioavailabilitinya.

Tahap testosteron yang lebih rendah menjejaskan keupayaan hipotalamus untuk mengekalkan suhu badan yang stabil. Ketidakstabilan ini boleh mengakibatkan otak salah tafsir suhu badan normal sebagai terlalu tinggi, mencetuskan mekanisme seperti vasodilatasi (pelebaran saluran darah) dan berpeluh untuk menyejukkan badan, membawa kepada kilat panas.

2. Rawatan kanser prostat:

Terapi hormon, seperti terapi kekurangan androgen, yang digunakan untuk merawat kanser prostat sering menyekat pengeluaran testosteron. Kira-kira 70-80% lelaki yang menjalani terapi kekurangan androgen mengalami hot flashes.

3. Keadaan perubatan:

• Obesiti: Tisu adipos yang berlebihan menukarkan testosteron kepada estrogen melalui tindakan enzim aromatase, mengurangkan tahap testosteron keseluruhan. Selain itu, obesiti dikaitkan dengan keradangan kronik, yang boleh mengganggu lagi fungsi endokrin.
• Sindrom metabolik: Kumpulan keadaan ini, termasuk rintangan insulin, tekanan darah tinggi, dan dislipidemia, dikaitkan dengan tahap testosteron yang lebih rendah. Rintangan insulin boleh menjejaskan fungsi sel Leydig, manakala keradangan sistemik yang dikaitkan dengan sindrom metabolik boleh memburukkan lagi ketidakseimbangan hormon.
• Gangguan endokrin: Keadaan seperti hipotiroidisme atau hiperprolaktinemia boleh mengganggu paksi hipotalamus-pituitari-gonadal (HPG), yang membawa kepada pengeluaran testosteron terganggu dan ketidakstabilan termoregulasi.

4. Tekanan dan kesihatan mental:

Tekanan kronik meningkatkan tahap kortisol melalui pengaktifan paksi hipotalamus-pituitari-adrenal (HPA). Kortisol menghalang pembebasan hormon pelepas gonadotropin (GnRH) daripada hipotalamus, mengurangkan rangsangan hormon luteinizing dan hormon perangsang folikel daripada kelenjar pituitari dan, akibatnya, pengeluaran testosteron daripada testis. Paras testosteron yang lebih rendah, seterusnya, memburukkan lagi ketidakstabilan termoregulasi, meningkatkan kemungkinan kilat panas.

Mendiagnosis hot flashes pada lelaki

Diagnosis dilakukan dengan:

• Menyemak sejarah perubatan: Sejarah terperinci simptom, gaya hidup dan rawatan perubatan.
• Ujian hormon: Mengukur testosteron, hormon lutein dan tahap hormon perangsang folikel.
• Pemeriksaan fizikal: Untuk mengenal pasti sebarang keadaan asas, seperti obesiti atau masalah kardiovaskular.

Pilihan rawatan untuk hot flashes pada lelaki

1. Terapi penggantian testosteron:

• Ditunjukkan untuk lelaki dengan tahap testosteron rendah secara klinikal.
• Tersedia dalam bentuk suntikan, gel atau tampalan.
• Nota: Terapi ini tidak sesuai untuk lelaki yang menghidap kanser prostat.

2. Menggunakan ubat-ubatan:

• Antidepresan (cth, venlafaxine, paroxetine) boleh mengurangkan hot flashes pada lelaki yang menjalani terapi hormon.
• Gabapentin, yang biasa digunakan untuk mengurangkan sakit saraf, juga boleh mengurangkan rasa panas.

3. Perubahan gaya hidup:

• Mengekalkan berat badan dan diet yang sihat.
• Elakkan pencetus seperti kafein, alkohol, dan makanan pedas.
• Melakukan teknik pengurangan tekanan, seperti kesedaran dan yoga.

Sukar tidur pada lelaki yang lebih tua

Ramai lelaki tua sukar untuk tidur, dan masalah ini sering diburukkan lagi oleh kilat panas pada waktu malam. Masalah tidur sering nyata sebagai insomnia, kerap terjaga, atau tidur tidak memulihkan.

Penyebab umum kesukaran tidur pada lelaki yang lebih tua adalah di bawah.

1. Perubahan hormon:

Penurunan tahap testosteron dikaitkan dengan pengurangan tidur gelombang perlahan – fasa tidur yang mendalam dan pemulihan. Testosteron memainkan peranan penting dalam peraturan seni bina tidur. Hormon ini paling aktif semasa tidur gelombang perlahan, menggalakkan kedalaman dan tempoh tidur. Dengan penurunan tahap testosteron, keupayaan untuk mengekalkan tidur gelombang perlahan berkurangan, membawa kepada tidur berpecah-belah dan mengurangkan kesan pemulihan.

2. Gangguan tidur:

Apnea tidur obstruktif adalah perkara biasa pada lelaki yang lebih tua dan boleh menyebabkan tidur berpecah-belah.

Sindrom kaki resah atau gangguan pergerakan anggota berkala juga boleh mengganggu tidur.

3. Penyakit kronik:

Keadaan seperti arthritis, penyakit jantung atau diabetes sering menyebabkan ketidakselesaan atau gejala malam yang mengganggu tidur.

4. Ubat-ubatan:

Ubat-ubatan tertentu, seperti beta-blocker atau kortikosteroid, mungkin mengganggu kualiti tidur.

5. Faktor psikologi:

Kebimbangan, kemurungan, atau tekanan sering membawa kepada insomnia.

Pilihan rawatan untuk masalah tidur pada lelaki yang lebih tua

1. Terapi tingkah laku kognitif untuk insomnia (CBT-I):

Ini adalah terapi berasaskan bukti yang menangani corak pemikiran dan tingkah laku yang menyumbang kepada insomnia.

2. Ubat-ubatan:

• Penggunaan jangka pendek ubat bantuan tidur, seperti zolpidem atau suplemen melatonin.
• Merawat keadaan asas dengan ubat yang sesuai.

3. Pelarasan gaya hidup:

• Mengekalkan jadual tidur yang konsisten.
• Mewujudkan rutin waktu tidur yang santai.
• Elakkan skrin dan lampu terang sebelum tidur.

Dengan menangani ketidakseimbangan hormon, mengurus keadaan asas dan mengamalkan perubahan gaya hidup, ramai lelaki yang lebih tua boleh meningkatkan kualiti hidup mereka dengan ketara. Jika anda mengalami hot flashes dan sukar tidur, dapatkan nasihat profesional penjagaan kesihatan untuk mengetahui penyelesaian khusus untuk anda.