Bagaimanakah penuaan mempengaruhi mata anda?
Umur kadangkala membawa perubahan yang melemahkan penglihatan dan mata anda, tetapi anda boleh melakukan perkara tertentu untuk mengekalkan mata sepanjang hayat dan kesihatan keseluruhan. Penyelesaiannya mungkin semudah menggunakan lampu yang lebih terang di sekeliling rumah untuk membantu mencegah kemalangan yang disebabkan oleh penglihatan yang lemah atau berjumpa doktor anda dengan lebih kerap untuk menyaring penyakit berkaitan usia.
Bagaimanakah anda boleh membantu mencegah masalah mata yang berkaitan dengan usia?
Walaupun masalah mata dan penyakit mata semakin berleluasa dengan usia, banyak yang boleh dicegah atau diperbetulkan jika anda:
- Rujuk doktor keluarga anda dengan kerap untuk memeriksa penyakit yang boleh menyebabkan masalah mata, seperti diabetes.
- Lawati pakar oftalmologi atau optometris anda setiap tahun. Pemeriksaan mata lengkap dengan doktor mata adalah penting kerana kebanyakan penyakit mata boleh dirawat jika dikesan lebih awal. Doktor mata mungkin melebarkan atau membesarkan anak mata anda dengan meletakkan titisan di mata anda. Doktor juga akan menguji penglihatan anda dan memeriksa glaukoma.
- Lakukan pemeriksaan mata dengan pelebaran pupil sekurang-kurangnya sekali setiap tahun jika anda menghidap diabetes atau jika anda atau keluarga mempunyai sejarah penyakit mata. Lihat doktor mata dengan segera jika anda mengalami kehilangan penglihatan secara tiba-tiba, penglihatan kabur, sakit mata, penglihatan berganda, kemerahan, bengkak mata atau kelopak mata anda, atau lelehan yang keluar dari mata.
Apakah beberapa masalah mata biasa yang boleh dikaitkan dengan peningkatan usia?
Ini adalah beberapa masalah mata yang lebih biasa apabila seseorang meningkat usia, tetapi ia boleh menjejaskan sesiapa sahaja pada sebarang umur. Anda boleh melakukan beberapa perkara mudah untuk mengurangkan ketidakselesaan dan meningkatkan penglihatan tidak kira berapa umur (atau muda) anda.
Presbiopia
Presbiopia merujuk kepada kehilangan keupayaan untuk melihat objek dekat atau cetakan kecil. Perkembangan presbiopia adalah proses biasa yang berlaku perlahan-lahan sepanjang hayat. Anda mungkin tidak perasan apa-apa perubahan sehingga selepas umur 35 atau 40. Penghidap presbiopia selalunya memegang bahan bacaan sepanjang lengan. Sesetengah orang mengalami sakit kepala atau “mata letih” semasa membaca atau melakukan kerja rapat lain. Anda boleh meningkatkan penglihatan anda dengan cermin mata membaca atau kanta multifokal (bifokal) jika anda mempunyai presbiopia.
Floaters dan flasher
Floaters ialah bintik-bintik kecil atau bintik-bintik yang terapung merentasi bidang penglihatan. Kebanyakan orang melihatnya di dalam bilik yang terang atau di luar rumah pada hari yang cerah. Floaters selalunya adalah perkara biasa, tetapi kadangkala boleh menunjukkan masalah mata seperti detasmen retina, terutamanya jika ia disertai dengan kilatan cahaya. Jika anda melihat perubahan mendadak dalam jenis atau bilangan bintik atau kilat, berjumpa doktor mata anda secepat mungkin.
Mata kering (juga dipanggil keratoconjunctivitis sicca)
Mata kering berlaku apabila kelenjar air mata tidak dapat mengeluarkan air mata yang mencukupi atau menghasilkan air mata yang tidak berkualiti. Mata kering boleh menjadi tidak selesa, menyebabkan gatal-gatal, terbakar atau bahkan kehilangan penglihatan. Penyedia penjagaan kesihatan anda mungkin mencadangkan menggunakan pelembap di rumah anda atau ubat titis mata khas yang menyerupai air mata sebenar. Pembedahan mungkin diperlukan dalam kes mata kering yang lebih serius.
Koyak (mata berair, juga dipanggil epifora)
Koyak, atau terlalu banyak koyakan, boleh disebabkan oleh kepekaan terhadap cahaya, angin atau perubahan suhu. Melindungi mata anda dengan melindunginya atau memakai cermin mata hitam kadangkala boleh menyelesaikan masalah. Koyak juga mungkin bermakna anda mempunyai masalah yang lebih serius, seperti jangkitan mata atau saluran air mata tersumbat. Di samping itu, orang yang mempunyai mata kering mungkin koyak secara berlebihan kerana mata kering mudah merengsa. Doktor mata anda boleh merawat atau membetulkan kedua-dua keadaan ini.
Penyakit dan gangguan mata yang biasa berlaku pada orang dewasa yang semakin tua
Apakah katarak?
Katarak adalah kawasan keruh yang berkembang di dalam kanta di hadapan mata. Kebiasaannya, kanta mata adalah jelas seperti lensa kamera. Katarak menghalang cahaya daripada mudah melalui kanta ke bahagian belakang mata (retina), menyebabkan penglihatan kabur. Katarak biasanya terbentuk dengan perlahan, tidak menyebabkan rasa sakit, kemerahan, atau koyak di mata. Ada yang kekal kecil dan tidak mengubah penglihatan. Jika ia menjadi besar atau tebal dan mempunyai kesan ketara pada penglihatan, ia hampir selalu boleh dikeluarkan dengan pembedahan.
Pembedahan katarak adalah sangat selamat dan merupakan salah satu pembedahan yang paling biasa dilakukan di Amerika Syarikat dan di seluruh dunia. Semasa pembedahan, doktor mengeluarkan kanta keruh dan, dalam kebanyakan kes, meletakkan kanta plastik jernih, memulihkan penglihatan normal jika mata sihat.
Apakah glaukoma?
Glaukoma biasanya berkaitan dengan peningkatan tekanan di dalam mata. Jika ia tidak dirawat, keadaan ini boleh menyebabkan kehilangan penglihatan kekal dan buta, selalunya tanpa gejala. Faktor risiko glaukoma termasuk keturunan, umur, bangsa, diabetes dan beberapa ubat. Glaukoma kurang kerap disebabkan oleh faktor-faktor lain seperti objek tumpul atau kecederaan kimia pada mata, jangkitan mata yang teruk, saluran darah tersumbat, gangguan keradangan mata, dan kadang-kadang melalui pembedahan mata pembetulan. Kebanyakan penghidap glaukoma tidak mempunyai gejala awal atau kesakitan akibat peningkatan tekanan.
Untuk mengesan glaukoma, pembekal anda akan memeriksa mata anda untuk menilai penampilan saraf optik, mengukur tekanan mata dan menguji medan visual. Sesetengah orang boleh mengalami kerosakan pada mata akibat glaukoma, walaupun dengan tekanan normal pada mata. Rawatan mungkin termasuk ubat titis mata preskripsi, ubat oral, rawatan laser atau pembedahan.
Apakah gangguan retina yang biasa?
Gangguan retina adalah punca utama kebutaan di Amerika Syarikat dan di negara maju yang lain. Retina ialah lapisan nipis di bahagian belakang mata yang terdiri daripada sel-sel yang mengesan imej visual dan meneruskannya ke otak. Gangguan retina mengganggu pemindahan imej ini. Yang biasa termasuk degenerasi makula yang berkaitan dengan usia, retinopati diabetik, dan detasmen retina.
Degenerasi makula berkaitan usia (AMD)
Makula adalah bahagian tengah kecil retina yang mengandungi berjuta-juta sel saraf (kon) yang sensitif kepada cahaya. Kawasan retina ini bertanggungjawab untuk penglihatan terperinci, seperti pengecaman muka dan membaca. AMD dicirikan oleh kehilangan sel di kawasan ini menyebabkan penglihatan pusat kabur atau herot. Ia menyumbang kepada kehilangan penglihatan tetapi tidak menyebabkan buta total. Jika maju, tiada penawar tetapi pada peringkat awal ada manfaat daripada suplemen pemakanan. Orang yang mempunyai jenis AMD yang lebih teruk mungkin mendapat manfaat daripada laser atau suntikan ubat.
Retinopati diabetik
Gangguan ini adalah komplikasi diabetes. Ia berlaku apabila saluran darah kecil berhenti memberi makan kepada retina dengan betul. Pada peringkat awal retinopati diabetik, saluran darah mungkin bocor cecair, menyebabkan penglihatan kabur atau tiada gejala langsung. Apabila penyakit itu berkembang, anda mungkin melihat terapung, bintik buta atau penglihatan kabur. Salur darah baru mungkin tumbuh dan berdarah ke bahagian tengah mata, menyebabkan kehilangan penglihatan atau buta yang serius.
Untuk pembengkakan retina diabetes, suntikan ubat dan laser boleh memperbaiki atau memelihara penglihatan. Dalam kebanyakan kes lanjut, rawatan laser boleh mencegah kebutaan. Adalah sangat penting bagi mereka yang menghidap diabetes menjalani pemeriksaan mata dengan pembesaran murid setiap tahun. Sangat penting, kemungkinan retinopati diabetik berkurangan dengan ketara dengan kawalan gula darah yang baik.
Detasmen retina
Detasmen retina berlaku apabila lapisan dalam dan luar retina terpisah. Tanpa retina, mata tidak dapat berkomunikasi dengan otak, menjadikan penglihatan mustahil. Gejala detasmen retina termasuk:
- Kemunculan bintik-bintik atau pancaran cahaya secara tiba-tiba.
- Penglihatan yang kelihatan beralun, seolah-olah anda berada di bawah air.
- Bayang-bayang gelap di mana-mana dalam bidang penglihatan anda.
Dengan pembedahan atau rawatan laser, doktor selalunya boleh memasang semula retina dan mengembalikan semua atau sebahagian daripada penglihatan anda.
konjunktivitis
Konjunktivitis kadang-kadang dipanggil “mata merah jambu” atau “mata merah.” Ia berlaku apabila tisu yang melapisi kelopak mata dan menutupi sklera menjadi meradang. Ia boleh menyebabkan kemerahan, gatal-gatal, terbakar, koyak, atau rasa sesuatu di mata. Konjunktivitis berlaku pada semua peringkat umur dan boleh disebabkan oleh jangkitan, pendedahan kepada bahan kimia dan perengsa, atau alahan. Mata merah jambu yang disebabkan oleh jangkitan bakteria atau virus sangat menular.
Penyakit kornea
Penyakit dan keadaan kornea boleh menyebabkan kemerahan, mata berair, sakit, penglihatan berkurangan atau kesan halo. Kornea ialah “tingkap” yang jelas dan berbentuk kubah di bahagian hadapan mata. Ia membantu memfokuskan cahaya yang masuk ke dalam mata. Penyakit, jangkitan, kecederaan, agen toksik dan unsur lain boleh merosakkan kornea. Penyedia penjagaan kesihatan anda mungkin menetapkan ubat titis mata. Sesetengah penyakit kornea mungkin memerlukan pembedahan.
Masalah kelopak mata
Masalah dengan kelopak mata anda boleh berlaku dengan pelbagai penyakit atau keadaan. Kelopak mata melindungi mata, mengedarkan air mata dan mengehadkan jumlah cahaya yang memasuki mata. Sakit, gatal-gatal, koyakan dan kepekaan terhadap cahaya adalah gejala biasa masalah kelopak mata. Masalah lain mungkin termasuk kelopak mata terkulai (ptosis), kekejangan berkedip (blepharospasm) atau kelopak mata meradang berhampiran bulu mata (blepharitis). Masalah kelopak mata selalunya boleh dirawat dengan ubat atau pembedahan.
Arteritis temporal
Arteritis temporal menyebabkan arteri di kawasan kuil dahi, serta kawasan lain badan, menjadi meradang dan mungkin tersumbat. Ia boleh bermula dengan sakit kepala yang teruk, sakit ketika mengunyah, dan kelembutan di kawasan kuil. Anda mungkin mengalami demam kronik, kelemahan bahu atau pinggul, dan kelembutan kulit kepala. Ia mungkin diikuti dengan kehilangan penglihatan secara tiba-tiba, yang biasanya kekal. Ia lebih kerap didiagnosis pada wanita tua. Jika anda mempunyai mana-mana simptom ini, berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan anda dengan segera.
Apakah alat bantuan yang tersedia untuk membantu kehilangan penglihatan?
Jika anda menghadapi masalah melihat walaupun memakai cermin mata, anda mungkin mendapati alat bantuan penglihatan rendah membantu. Ini adalah peranti khas yang lebih kuat daripada cermin mata biasa. Sesetengah orang yang hanya mempunyai penglihatan separa dapat meningkatkan penglihatan mereka dengan ketara dengan menggunakan peranti ini.
Alat bantu penglihatan rendah termasuk:
- Cermin mata teleskopik.
- Kanta yang menapis cahaya.
- Cermin mata pembesar.
- Peranti elektronik yang boleh anda pegang di tangan atau letak terus pada bahan bacaan anda. E-Books, iPads® dan peranti elektronik yang serupa selalunya boleh dilaraskan untuk menyediakan fon gelap yang besar dan membantu ramai pesakit yang mengalami kecacatan sederhana.
Sama ada anda mempunyai masalah penglihatan yang berkaitan dengan usia atau tidak, terdapat perkara mudah yang boleh anda lakukan untuk meningkatkan penglihatan anda dan mengekalkan kesihatan mata yang baik. Berjumpa dengan doktor mata anda dengan kerap untuk pemeriksaan mata yang komprehensif dan ambil langkah berjaga-jaga khas jika anda menghidap diabetes atau sejarah keluarga penyakit mata.
