Gambaran keseluruhan
Apakah dispareunia?
Sakit semasa hubungan seks, atau dispareunia, adalah sakit yang berterusan atau berulang sejurus sebelum, semasa atau selepas hubungan seks. Kesakitan dirasai di kawasan kemaluan. Wanita boleh mengalami kesakitan secara luaran di kawasan vulva — ke labia (bibir faraj) atau pada pembukaan faraj. Ada yang merasakan sakit secara dalaman-di serviks, rahim atau bahagian bawah abdomen.
Ia adalah keadaan biasa yang boleh memberi kesan emosi dan psikologi yang negatif. Selain kesakitan fizikal, pasangan mungkin mengalami kehilangan keintiman atau mengalami ketegangan dalam hubungan mereka.
Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh mengesyorkan rawatan yang sesuai berdasarkan gejala anda dan menentukan punca kesakitan anda.
Siapa yang paling berkemungkinan menghidap dispareunia?
Sakit semasa hubungan seks adalah lebih biasa pada wanita. Ia boleh menjejaskan kedua-dua lelaki (dispareunia lelaki) dan wanita (dispareunia wanita) dari semua peringkat umur. Kesakitan selalunya disebabkan oleh faktor fizikal atau keadaan perubatan, tetapi ia juga boleh menjadi psikologi.
Seberapa biasa dispareunia?
Sakit semasa hubungan seks adalah salah satu masalah ginekologi yang lebih biasa yang dirawat oleh penyedia penjagaan kesihatan. Ia menjejaskan 10% hingga 20% orang di Amerika Syarikat pada satu ketika dalam hidup mereka.
Adakah terdapat pelbagai jenis dispareunia?
Lokasi kesakitan boleh membantu menentukan jenis dispareunia yang anda alami:
- Sakit masuk (intraorbital atau dispareunia dangkal): Sakit ini dirasai pada pintu masuk faraj semasa penembusan awal. Beberapa faktor yang berkaitan dengan sakit masuk boleh disebabkan oleh kekurangan pelinciran, kecederaan atau jangkitan.
- Sakit yang mendalam (dispareunia perlanggaran): Ini adalah kesakitan yang berlaku dalam penembusan dalam dan boleh berasa lebih teruk dalam kedudukan seksual tertentu. Anda akan merasakan sakit ini pada serviks atau bahagian bawah abdomen. Keadaan perubatan atau pembedahan terdahulu biasanya menyebabkan kesakitan seksual yang berlaku lebih dalam.
Sakit semasa persetubuhan juga boleh digambarkan sebagai primer, sekunder, lengkap atau situasional:
- Kesakitan primer ialah kesakitan yang anda alami sejak menjadi aktif secara seksual.
- Kesakitan sekunder berkembang selepas mengalami seks tanpa rasa sakit.
- Kesakitan sepenuhnya bermakna anda berasa sakit setiap kali anda melakukan hubungan seks.
- Kesakitan situasi adalah apabila kesakitan hanya berlaku pada masa tertentu.
Gejala dan Punca
Apa yang menyebabkan dispareunia?
Dalam kebanyakan kes, anda boleh mengalami kesakitan semasa hubungan seks jika pelinciran faraj tidak mencukupi. Dalam kes ini, kesakitan boleh diselesaikan jika anda menjadi lebih santai, meningkatkan foreplay atau jika anda menggunakan pelincir seksual.
Dalam sesetengah kes, anda mengalami persetubuhan yang menyakitkan jika salah satu daripada keadaan berikut hadir:
- Atrofi faraj: Lapisan faraj boleh kehilangan lembapan dan ketebalan biasa dan menjadi kering, nipis dan meradang. Ini boleh disebabkan oleh ubat, menopaus atau perubahan hormon lain.
- Vaginismus: Ketakutan untuk cedera atau trauma sebelumnya menyebabkan kekejangan otot faraj.
- Jangkitan faraj: Keadaan ini adalah perkara biasa dan termasuk jangkitan yis.
- Masalah dengan serviks (membuka ke rahim): Zakar boleh mencapai serviks pada penembusan maksimum. Oleh itu, masalah dengan serviks (seperti jangkitan) boleh menyebabkan kesakitan semasa penembusan dalam.
- Masalah rahim: Ini mungkin termasuk fibroid yang boleh menyebabkan sakit dalam hubungan intim.
- Endometriosis: Keadaan di mana endometrium (tisu yang melapisi rahim) tumbuh di luar rahim.
- Masalah dengan ovari: Masalah sedemikian mungkin termasuk sista ovari.
- Penyakit radang pelvis: Tisu di bahagian dalam menjadi meradang teruk, dan tekanan hubungan seks menyebabkan kesakitan yang mendalam.
- Kehamilan ektopik: Kehamilan di mana telur yang disenyawakan berkembang di luar rahim.
- Persetubuhan terlalu awal selepas pembedahan atau bersalin.
- Jangkitan kelamin (STI): Ini mungkin termasuk ketuat alat kelamin, kudis herpes atau STI lain.
-
Vulvodynia: Menyebabkan sakit kronik di kawasan vulvar.
- Kecederaan pada vulva atau faraj: Kecederaan ini mungkin termasuk koyakan semasa bersalin atau akibat luka (episiotomi) pada perineum (kawasan kulit antara faraj dan dubur) yang dibuat semasa bersalin.
- Gangguan kulit yang menjejaskan alat kelamin.
- Isu psikologi: Kebimbangan, kemurungan dan harga diri yang rendah boleh menghalang rangsangan seksual. Jika anda pernah menjadi mangsa penderaan seksual, ia juga boleh menyumbang kepada kesakitan anda semasa hubungan seks.
Seperti wanita, lelaki juga boleh merasa sakit jika tidak cukup pelinciran faraj semasa hubungan seks. Ini boleh diselesaikan dengan menggunakan pelincir seksual. Pada lelaki, seks yang menyakitkan boleh disebabkan oleh gangguan zakar tertentu:
- Kerosakan kulup: Kerosakan pada kulup (kulit yang menutup kepala zakar) disebabkan oleh gosokan atau koyakan boleh menyebabkan kesakitan.
- Jangkitan kelamin (STI): Jangkitan yis atau jangkitan di bawah kulup, serta STI biasa seperti herpes genital atau gonorea, boleh menyebabkan seks menyakitkan.
- Kecacatan zakar: Penyakit Peyronie atau kecacatan lain pada zakar boleh menyebabkan persetubuhan yang menyakitkan.
- Ereksi yang menyakitkan: Keadaan seperti priapisme boleh menyebabkan ereksi yang berterusan dan menyakitkan.
Apakah gejala dispareunia?
Jika anda mengalami kesakitan semasa hubungan seks, anda mungkin merasakan:
- Sakit tajam semasa penembusan atau semasa masuk.
- Sakit yang mendalam semasa menujah.
- Denyutan atau sakit selepas hubungan intim.
- Sakit terbakar.
- Kekejangan pelvis.
- Kekejangan atau kekejangan otot.
Apakah perasaan dispareunia?
Gejala yang paling biasa adalah sakit semasa persetubuhan yang berlaku pada pembukaan faraj atau jauh di dalam pelvis. Ia boleh menjadi sakit yang berbeza di satu kawasan atau ia boleh menjejaskan seluruh kawasan alat kelamin. Mungkin ada perasaan tidak selesa, terbakar atau berdenyut.
Adakah dispareunia menyebabkan pendarahan?
Dispareunia tidak semestinya menyebabkan pendarahan. Sebarang pendarahan yang berlaku semasa hubungan seksual berkemungkinan disebabkan oleh isu perubatan yang mendasari. Pendarahan mungkin disebabkan oleh isu yang sama yang menyebabkan seks yang menyakitkan.
Bagaimanakah saya bercakap dengan doktor saya tentang seks yang menyakitkan?
Bercakap secara terbuka dengan pembekal penjagaan kesihatan anda tentang sebarang kesakitan semasa hubungan seksual. Beberapa soalan yang mungkin ditanya oleh pembekal penjagaan kesihatan anda ialah:
- Di manakah kesakitan berlaku?
- Berapa kerapkah kesakitan berlaku?
- Sudah berapa lama anda melakukan persetubuhan yang menyakitkan?
- Apakah rasa sakit itu?
- Apakah ubat yang anda ambil?
- Adakah anda pernah menjalani pembedahan sebelum ini di kawasan tersebut?
- Adakah anda pernah dirawat untuk sebarang keadaan faraj?
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah dispareunia didiagnosis?
Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh mendiagnosis punca kesakitan semasa hubungan seks dengan sejarah kesihatan dan pemeriksaan fizikal yang menyeluruh. Peperiksaan fizikal boleh termasuk memeriksa pelvis, perut, faraj dan rahim anda.
Apakah ujian yang dilakukan untuk mendiagnosis dispareunia?
Untuk mencari punca kesakitan dan mendiagnosis sebarang keadaan perubatan, penyedia penjagaan kesihatan boleh melakukan perkara berikut:
- Ujian fizikal: Peperiksaan ini boleh termasuk pemeriksaan pelvis, pemeriksaan rektum dan ujian Pap. Penyedia penjagaan kesihatan anda juga mungkin mengumpul sampel cecair faraj dan air kencing untuk menguji tanda-tanda jangkitan.
- Ultrasound: Ultrasound transvaginal boleh mendapatkan pandangan yang lebih baik tentang sistem pembiakan wanita.
- Laparoskopi: Dalam kes yang jarang berlaku, laparoskopi digunakan jika ujian lain tidak dapat disimpulkan.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimanakah dispareunia dirawat?
Sesetengah rawatan untuk sakit seksual tidak memerlukan campur tangan perubatan. Sebagai contoh, dalam kes persetubuhan yang menyakitkan selepas mengandung, tunggu sekurang-kurangnya enam minggu selepas bersalin sebelum mencuba persetubuhan. Pastikan mengamalkan sifat lemah lembut dan sabar. Dalam kes di mana terdapat kekeringan faraj atau kekurangan pelinciran, cuba pelincir berasaskan air.
Sesetengah rawatan untuk sakit seksual memerlukan ubat preskripsi. Jika kekeringan faraj disebabkan oleh menopaus, tanya pembekal penjagaan kesihatan anda tentang krim estrogen, tablet, cincin atau ubat lain. Punca-punca lain bagi persetubuhan yang menyakitkan juga mungkin memerlukan ubat preskripsi.
Untuk kes sakit seksual yang tiada sebab perubatan asas, terapi seksual mungkin membantu. Sesetengah individu mungkin perlu menyelesaikan rasa bersalah, konflik dalaman mengenai seks atau perasaan mengenai penderaan masa lalu.
Bagaimanakah anda boleh merawat dispareunia secara semulajadi?
Sapukan pelincir berasaskan air pada faraj, vulva dan labia anda membantu sesetengah wanita apabila kekeringan adalah punca utama. Mereka yang mengalami kesakitan semasa hubungan seks selalunya berhenti menggunakan minyak wangi faraj, mandian buih atau tuala wanita wangi atau kertas tandas.
Adakah terdapat ubat untuk diambil untuk dispareunia?
Ya, terdapat ubat yang tersedia untuk merawat kesakitan semasa hubungan seks. Jika kekeringan faraj disebabkan oleh estrogen yang rendah adalah punca seks anda yang menyakitkan, estrogen topikal boleh digunakan pada faraj. Pentadbiran Makanan dan Dadah (FDA) meluluskan ubat yang dipanggil ospemifene untuk dispareunia akibat menopaus. Ia boleh diambil secara lisan. Ubat juga boleh ditetapkan untuk merawat kesakitan akibat jangkitan atau keadaan perubatan yang mendasari.
Bagaimanakah saya menguruskan gejala dispareunia?
Terdapat beberapa perkara yang boleh anda lakukan sendiri untuk menguruskan kesakitan yang anda rasa semasa atau selepas hubungan seks:
- Gunakan pelincir berasaskan air atau silikon untuk membantu kekeringan faraj.
- Cuba aktiviti seksual atau kedudukan yang tidak menyebabkan kesakitan.
- Ambil ubat penahan sakit di kaunter sebelum hubungan seks.
- Cari masa untuk berehat dan menghilangkan tekanan sebelum melakukan hubungan seks.
- Sapukan pek ais pada vulva selepas hubungan seksual.
Berapa lama masa yang diambil untuk pulih daripada dispareunia?
Masa pemulihan untuk dispareunia berbeza-beza bergantung kepada punca kesakitan yang anda rasa semasa hubungan seks. Berita baiknya ialah anda boleh mendapatkan kelegaan dan pulih daripada seks yang menyakitkan. Sama ada ubat, kaunseling, pembedahan atau menggunakan pelinciran—penyedia penjagaan kesihatan anda boleh mencari rawatan yang boleh memperbaiki atau menghapuskan dispareunia.
Pencegahan
Adakah terdapat apa-apa yang boleh saya lakukan untuk mengurangkan risiko dispareunia saya?
Biasanya tidak banyak yang boleh anda lakukan untuk mengurangkan risiko dispareunia anda. Ia selalunya sesuatu yang anda tiada kawalan. Beberapa faktor dalam kawalan anda ialah melakukan hubungan seks yang selamat dan terlindung serta mengekalkan kebersihan yang baik.
Tinggal bersama
Bilakah saya perlu menghubungi doktor saya?
Hubungi pembekal penjagaan kesihatan anda jika terdapat simptom seperti sakit baru atau semakin teruk semasa hubungan seks, pendarahan, luka kemaluan, haid tidak teratur, keputihan atau pengecutan otot faraj tanpa disengajakan. Untuk kesakitan tanpa sebab perubatan asas, minta rujukan kepada kaunselor seks bertauliah atau ahli terapi.
Apakah soalan yang perlu saya tanyakan kepada doktor saya?
Hubungan seksual yang menyakitkan boleh menjadi sukar dari segi fizikal dan emosi. Beberapa soalan yang mungkin anda ajukan kepada pembekal penjagaan kesihatan anda ialah:
- Apakah yang menyebabkan kesakitan saya?
- Apakah rawatan yang ada?
- Adakah terdapat apa-apa yang boleh saya lakukan untuk mengurangkan kesakitan saya?
- Berapa lama masa yang diperlukan untuk berasa lebih baik?
Nota dari Klinik Cleveland:
Kesakitan semasa hubungan seks boleh menyebabkan ketidakselesaan fizikal, tekanan emosi dan kehilangan keintiman. Jika melakukan hubungan seks menyakitkan anda, hubungi pembekal penjagaan kesihatan anda. Jangan berasa malu untuk membincangkan gejala anda. Merawat masalah boleh membantu kehidupan seks anda, keintiman dan keyakinan.
