Ujian & Penilaian Neuropsikologi

Gambaran keseluruhan

Apakah neuropsikologi?

Neuropsikologi ialah bidang khusus yang menyertai bidang perubatan neurologi, psikologi dan psikiatri. Neuropsikologi melibatkan penentuan sejauh mana otak berfungsi apabila ia terganggu oleh kecederaan otak atau gangguan psikologi. Penilaian neuropsikologi ialah ujian komprehensif ke atas pelbagai fungsi mental termasuk tingkah laku.

Apakah fungsi mental yang dinilai dalam peperiksaan neuropsikologi?

Jika anda sedang menjalani penilaian neuropsikologi, fungsi mental yang diuji termasuk:

• Akal am.
• Membaca/membaca pemahaman.
• Penggunaan bahasa dan pemahaman tentang apa yang orang lain katakan.
• Perhatian/tumpuan.
• Kelajuan pemprosesan.
• Pembelajaran dan ingatan.
• Penaakulan.
• Fungsi eksekutif, iaitu kemahiran peringkat lebih tinggi yang anda gunakan untuk mengatur dan merancang, mengurus masa anda, menyelesaikan masalah, berbilang tugas, membuat pertimbangan dan mengekalkan kawalan diri.
• Kemahiran visuospatial.
• Kepantasan dan ketangkasan motor.
• Mood dan personaliti.

Mengapakah penilaian neuropsikologi telah diminta?

Penilaian neuropsikologi boleh diminta atas beberapa sebab termasuk:

• Untuk membantu dengan diagnosis: Keputusan ujian kadangkala digunakan untuk membantu memahami punca masalah dengan pemikiran dan pemahaman anda. Sebagai contoh, keputusan ujian mungkin digunakan untuk menentukan sama ada perubahan kognitif (mental) anda disebabkan oleh penuaan normal, penyakit saraf, kemurungan, kebimbangan atau sebab lain. Penyedia penjagaan kesihatan anda kemudiannya boleh menggunakan keputusan pemeriksaan neuropsikologi anda bersama-sama dengan keputusan ujian lain, seperti imbasan otak, EEG dan ujian darah, untuk mendapatkan diagnosis yang akan membantu membimbing penjagaan kesihatan anda.
• Untuk menentukan kekuatan dan kelemahan kognitif: Dalam sesetengah kes, pembekal penjagaan kesihatan boleh memerintahkan ujian jika anda pernah mengalami kejadian atau kecederaan neurologi yang diketahui, seperti strok atau kecederaan otak traumatik, untuk mengetahui fungsi kognitif yang telah berubah dan sejauh mana ia telah berubah.
• Untuk mewujudkan garis dasar: Dalam sesetengah keadaan, peperiksaan dijalankan sebelum dan selepas rawatan perubatan atau pembedahan untuk menentukan sama ada kebolehan kognitif terjejas oleh campur tangan. Pemeriksaan semula pada satu ketika selepas garis dasar juga boleh menunjukkan sejauh mana anda pulih daripada strok atau kecederaan otak traumatik dan sama ada anda bersedia atau tidak untuk kembali bekerja, menyambung semula pemanduan atau menjalankan tugas lain.
• Untuk membantu merancang rawatan atau intervensi lain: Keputusan ujian boleh digunakan untuk mengenal pasti kebolehan kognitif yang harus menjadi tumpuan pemulihan jika anda mengalami kecederaan otak. Keputusan juga membantu ahli terapi menentukan kekuatan yang mungkin dapat mengimbangi kelemahan. Penilaian boleh menyediakan asas untuk membuat keputusan dan/atau pelarasan pada jadual sekolah atau kerja dan menentukan kemahiran untuk bekerja yang paling penting kepada anda.

Bagaimanakah saya akan tahu jika kebolehan kognitif saya telah berubah jika saya tidak mempunyai peperiksaan pada masa lalu?

Sesetengah kebolehan kognitif cenderung sangat stabil walaupun mengalami penyakit atau kecederaan neurologi. Kebolehan tersebut selalunya memberikan anggaran tahap kebolehan kognitif anda yang lain jika tiada kecederaan atau penyakit berlaku. Keputusan anda akan dibandingkan dengan corak keputusan yang dikaitkan dengan pelbagai penyakit atau kecederaan untuk membantu menentukan sama ada perubahan telah berlaku.

Apakah aduan biasa yang mungkin menandakan keperluan untuk ujian neuropsikologi?

Lihat profesional penjagaan kesihatan anda untuk mendapatkan rujukan untuk penilaian neuropsikologi jika anda atau orang tersayang menunjukkan mana-mana tanda berikut:

• Perubahan dalam ingatan jangka pendek, bertanya soalan yang sama berulang kali.
• Kerap kehilangan barang, mudah hilang.
• Kekeliruan.
• Kurang perhatian dan tumpuan. Nampak tak dengar. Menjadi keliru dalam perbualan.
• Kesukaran bahasa. Mengalami kesukaran bercakap atau mencari perkataan atau tidak memahami apa yang orang lain katakan.
• Tidak dapat mengenali sesuatu.
• Kesukaran visuospatial termasuk kesukaran melukis atau menggunakan peta.
• Penghakiman/pembuat keputusan yang lemah.
• Perubahan yang tidak dapat dijelaskan dalam personaliti, peningkatan dalam kebimbangan atau kemurungan, perkembangan khayalan atau halusinasi.
• Kesukaran baru memahami atau mengurus bil atau kewangan.
• Tidak dapat mengenali orang yang dikenali.