Gambaran keseluruhan
Hepatitis autoimun adalah keradangan hati yang berlaku apabila sistem imun badan menyerang sel-sel hati. Punca sebenar hepatitis autoimun tidak jelas, tetapi faktor genetik dan persekitaran kelihatan berinteraksi dari semasa ke semasa dalam mencetuskan penyakit ini.
Hepatitis autoimun yang tidak dirawat boleh menyebabkan parut pada hati (sirosis) dan akhirnya kepada kegagalan hati. Walau bagaimanapun, apabila didiagnosis dan dirawat lebih awal, hepatitis autoimun selalunya boleh dikawal dengan ubat-ubatan yang menekan sistem imun.
Pemindahan hati mungkin menjadi pilihan apabila hepatitis autoimun tidak bertindak balas terhadap rawatan ubat atau dalam kes penyakit hati lanjutan.
Gejala hepatitis autoimun
Tanda dan simptom hepatitis autoimun berbeza-beza bagi setiap orang dan mungkin timbul secara tiba-tiba. Sesetengah orang mempunyai sedikit masalah pada peringkat awal penyakit ini, manakala yang lain mengalami tanda dan gejala yang mungkin termasuk:
- Keletihan
- Ketidakselesaan perut
- Kekuningan kulit dan putih mata
- Hati yang diperbesarkan
- Salur darah yang tidak normal pada kulit (spider angioma)
- Ruam kulit
- Sakit sendi
- Kehilangan haid
Bilakah anda perlu berjumpa doktor?
Jika anda mempunyai sebarang tanda atau gejala yang membimbangkan anda, pergi berjumpa doktor.
Punca hepatitis autoimun
Hepatitis autoimun berlaku apabila sistem imun badan, yang biasanya menyerang virus, bakteria dan patogen lain, menyasarkan hati. Serangan pada hati ini boleh menyebabkan keradangan kronik dan kerosakan serius pada sel hati. Sebab mengapa badan menyerang sendiri tidak jelas, tetapi penyelidik berpendapat hepatitis autoimun boleh disebabkan oleh interaksi gen yang mengawal fungsi sistem imun dan pendedahan kepada virus atau ubat tertentu.
Jenis hepatitis autoimun
Doktor telah mengenal pasti dua bentuk utama hepatitis autoimun.
- Hepatitis autoimun jenis 1. Ini adalah jenis penyakit yang paling biasa. Jenis ini boleh berlaku pada mana-mana umur. Kira-kira separuh orang dengan hepatitis autoimun jenis 1 mempunyai gangguan autoimun lain, seperti penyakit seliak, arthritis rheumatoid atau kolitis ulseratif.
- Hepatitis autoimun jenis 2. Walaupun orang dewasa boleh menghidap hepatitis autoimun jenis 2, ia paling biasa berlaku pada kanak-kanak dan orang muda. Penyakit autoimun lain mungkin mengiringi jenis hepatitis autoimun ini.
Faktor-faktor risiko
Faktor-faktor yang boleh meningkatkan risiko mengembangkan hepatitis autoimun termasuk:
- Menjadi perempuan. Walaupun kedua-dua lelaki dan perempuan boleh mengembangkan hepatitis autoimun, penyakit ini lebih biasa pada wanita.
- Sejarah jangkitan tertentu. Hepatitis autoimun mungkin berkembang selepas anda dijangkiti campak, herpes simplex atau virus Epstein-Barr. Penyakit ini juga dikaitkan dengan jangkitan hepatitis A, B atau C.
- Keturunan. Bukti menunjukkan bahawa kecenderungan untuk hepatitis autoimun mungkin berlaku dalam keluarga.
- Mempunyai penyakit autoimun. Orang yang sudah mempunyai penyakit autoimun, seperti penyakit seliak, arthritis rheumatoid atau hipertiroidisme (penyakit Graves atau tiroiditis Hashimoto), lebih berkemungkinan menghidap hepatitis autoimun.
Komplikasi hepatitis autoimun
Hepatitis autoimun yang tidak dirawat boleh menyebabkan parut kekal pada tisu hati (sirosis). Komplikasi sirosis termasuk:
- Pembesaran urat dalam esofagus (esophageal varices). Apabila peredaran melalui vena portal disekat, darah mungkin kembali ke saluran darah lain – terutamanya saluran darah dalam perut dan esofagus. Salur darah berdinding nipis, dan kerana ia dipenuhi dengan lebih banyak darah daripada yang sepatutnya dibawa, ia mungkin berdarah. Pendarahan besar-besaran dalam esofagus atau perut dari saluran darah ini adalah kecemasan yang mengancam nyawa yang memerlukan rawatan perubatan segera.
- Cecair dalam perut (ascites). Penyakit hati boleh menyebabkan sejumlah besar cecair terkumpul di dalam perut anda. Ascites boleh menjadi tidak selesa dan mungkin mengganggu pernafasan dan biasanya merupakan tanda sirosis lanjut.
- Kegagalan hati. Keadaan ini berlaku apabila kerosakan yang meluas pada sel hati menyebabkan hati tidak dapat berfungsi dengan secukupnya. Pada ketika ini, pemindahan hati diperlukan.
- Kanser hati. Orang yang mempunyai sirosis mempunyai peningkatan risiko kanser hati.
Diagnosis hepatitis autoimun
Ujian dan prosedur yang digunakan untuk mendiagnosis hepatitis autoimun termasuk:
- Ujian darah. Menguji sampel darah anda untuk antibodi boleh membezakan hepatitis autoimun daripada hepatitis virus dan keadaan lain dengan gejala yang serupa. Ujian antibodi juga membantu menentukan jenis hepatitis autoimun yang anda ada.
- Biopsi hati. Doktor melakukan biopsi hati untuk mengesahkan diagnosis dan untuk menentukan tahap dan jenis kerosakan hati. Semasa prosedur ini, sejumlah kecil tisu hati dikumpulkan, menggunakan jarum nipis yang disalurkan ke dalam hati anda melalui hirisan kecil pada kulit anda. Sampel kemudian dihantar ke makmal untuk dianalisis.
Rawatan hepatitis autoimun
Tidak kira jenis hepatitis autoimun yang anda miliki, matlamat rawatan adalah untuk melambatkan atau menghentikan serangan sistem imun pada hati anda. Rawatan membantu melambatkan perkembangan penyakit. Untuk mencapai matlamat ini, anda memerlukan ubat yang merendahkan aktiviti sistem imun. Rawatan awal biasanya prednison. Ubat kedua, azathioprine (Azasan, Imuran), mungkin disyorkan sebagai tambahan kepada prednison.
Prednison, terutamanya apabila diambil dalam jangka masa panjang, boleh menyebabkan pelbagai kesan sampingan yang serius, termasuk diabetes, penipisan tulang (osteoporosis), patah tulang (osteonecrosis), tekanan darah tinggi, katarak, glaukoma dan penambahan berat badan.
Doktor biasanya menetapkan prednison pada dos yang tinggi untuk kira-kira bulan pertama rawatan. Kemudian, untuk mengurangkan risiko kesan sampingan, mereka mengurangkan dos secara beransur-ansur dalam beberapa bulan akan datang sehingga mencapai dos terendah yang mungkin mengawal penyakit. Menambah azathioprine juga membantu anda mengelakkan kesan sampingan prednison.
Walaupun anda mungkin mengalami remisi beberapa tahun selepas memulakan rawatan, penyakit ini sering kembali jika ubat dihentikan. Bergantung pada keadaan anda, anda mungkin memerlukan rawatan sepanjang hayat.
Pemindahan hati
Apabila ubat-ubatan tidak menghentikan perkembangan penyakit atau anda mengalami parut yang tidak dapat dipulihkan (sirosis) atau kegagalan hati, pilihan yang tinggal ialah pemindahan hati.
Semasa pemindahan hati, hati anda yang berpenyakit dikeluarkan dan digantikan dengan hati yang sihat daripada penderma. Pemindahan hati paling kerap menggunakan hati daripada penderma organ yang telah meninggal dunia. Dalam sesetengah kes, pemindahan hati penderma hidup boleh digunakan. Semasa pemindahan hati penderma hidup, anda hanya menerima sebahagian daripada hati yang sihat daripada penderma yang masih hidup. Kedua-dua hati mula menjana semula sel-sel baru dengan serta-merta.