Gambaran keseluruhan
Apakah gigitan nyamuk?
Gigitan nyamuk adalah benjolan kecil yang timbul pada kulit akibat nyamuk betina memakan darah manusia.
Nyamuk kecil, serangga terbang. Mereka mempunyai enam kaki dan mulut yang panjang — digunakan untuk memakan darah dan nektar. Hanya nyamuk betina yang memakan darah. Tiga jenis nyamuk yang berbeza wujud di pelbagai bahagian dunia: Aedes, Culex dan Anopheles.
Selalunya, gigitan nyamuk tidak menyebabkan sebarang kemudaratan yang berpanjangan. Mereka menyebabkan kegusaran dan kerengsaan ringan untuk tempoh yang singkat. Bagaimanapun, nyamuk berbahaya kerana ia menyebarkan penyakit yang boleh membawa maut.
Di manakah nyamuk ditemui?
Nyamuk sering berada berhampiran air. Mereka bertelur di dalam air yang cetek dan bertakung. Telur biasanya berada di paya, kolam, tasik, kolam kanak-kanak, bahagian dalam tayar, tempat mandi burung dan bekas lain dengan air cetek.
Mengapa nyamuk menggigit?
Nyamuk menggigit dan menghisap darah untuk pembiakan. Walaupun nyamuk jantan hanya memakan nektar bunga, nyamuk betina memakan nektar bunga dan darah. Betina memerlukan protein dalam darah untuk menghasilkan telur.
Apa yang berlaku apabila nyamuk menggigit anda?
Nyamuk mempunyai mulut yang panjang (proboscis) yang menjangkau jauh melebihi kepala mereka. Ia kelihatan seperti jarum kecil. Apabila nyamuk menggigit anda, ia menggunakan mulut ini untuk menembusi kulit anda, menghisap darah anda dan merembeskan air liur ke dalam aliran darah anda.
Mengapa gigitan nyamuk gatal?
Apabila nyamuk merembeskan air liur ke dalam aliran darah anda, badan anda mencatatkan air liur sebagai alergen. Sistem imun anda kemudian menghantar histamin kimia ke kawasan di mana nyamuk menggigit anda untuk mengeluarkan alergen daripada badan anda. Histamin inilah yang menyebabkan gigitan nyamuk anda gatal dan membengkak. Kebanyakan orang mempunyai alahan gigitan nyamuk.
Bagaimanakah nyamuk menyebarkan penyakit?
Nyamuk menyebarkan penyakit melalui gigitannya. Nyamuk adalah vektor (benda hidup yang membawa penyakit antara haiwan dan manusia). Vektor sering membawa jangkitan melalui darah. Kebanyakan makhluk yang diklasifikasikan sebagai vektor adalah penghisap darah. Vektor lain termasuk kutu, kutu dan lalat pasir.
Apabila nyamuk menggigit, ia bukan sahaja menghisap darah tetapi merembeskan air liur. Air liur ini memasuki darah anda. Terdapat pertukaran cecair antara nyamuk dan aliran darah anda. Nyamuk yang dijangkiti telah memberi makan seseorang atau haiwan dengan penyakit itu. Ia kemudian menyebarkan jangkitan apabila ia menggigit. Nyamuk selalunya memberi makan dengan kaedah yang dipanggil sip feeding. Suapan seteguk bermakna nyamuk bukan sahaja menghisap semua darah yang diperlukan daripada satu sumber — ia mengambil beberapa hidangan daripada pelbagai sumber. Malangnya, ini mendedahkan lebih ramai orang kepada jangkitan.
Apakah jenis penyakit yang boleh disebarkan melalui gigitan nyamuk?
- Chikungunya: Ditemui di Afrika, Amerika Utara dan Selatan, Asia, Eropah dan benua kecil India, chikungunya ialah virus yang disebarkan oleh nyamuk Aedes aegypti. Gejala virus ini termasuk demam, sakit sendi dan otot, sakit kepala, loya, letih dan ruam.
- Zika: Ditemui di Afrika, Amerika Utara dan Selatan, Asia dan rantau Pasifik, Zika ialah virus yang disebarkan oleh nyamuk Aedes aegypti dan Aedes albopictus. Sebaik sahaja seseorang dijangkiti, virus itu boleh dihantar dari orang ke orang melalui seks. Gejala Zika termasuk demam ringan, sakit kepala, sakit sendi dan otot, ruam kulit dan mata yang merengsa. Zika juga boleh memberi kesan kepada anak dalam kandungan jika ibu dijangkiti semasa hamil.
- Denggi: Ditemui di Afrika, Amerika Utara dan Selatan, Asia dan Eropah, denggi ialah virus yang disebarkan oleh nyamuk Aedes aegypti. Gejala denggi adalah serupa dengan selesema. Gejala lain termasuk demam, sakit kepala, sakit sendi dan otot serta loya.
- virus West Nile: Ditemui di Afrika, Amerika Utara, Asia Barat, Eropah dan Timur Tengah, virus West Nile disebarkan oleh nyamuk Culex. Virus West Nile boleh membawa maut. Gejala versi virus yang paling teruk boleh termasuk sakit kepala, demam, leher kaku, kekeliruan, koma, sawan dan kelemahan otot.
- Malaria: Ditemui di sub-Sahara Afrika, malaria ialah virus yang disebarkan oleh nyamuk anopheles. Gejala malaria boleh termasuk demam, sakit kepala dan muntah. Malaria boleh membawa maut.
- Demam kuning: Ditemui di Afrika dan Amerika Latin, demam kuning ialah virus yang disebarkan oleh nyamuk Aedes aegypti. Gejala demam kuning boleh termasuk demam, sakit kepala, sakit otot dan belakang, kurang selera makan dan muntah. Demam kuning boleh membawa maut.
Siapa yang berisiko digigit nyamuk?
Nyamuk menggigit sesiapa sahaja. Walau bagaimanapun, beberapa faktor mungkin mendorong gigitan nyamuk. Ini termasuk:
- Memakai pakaian berwarna gelap.
- Memakai minyak wangi.
- Jenis darah.
- Suhu badan.
- Melawat kawasan yang mempunyai penyakit berjangkit nyamuk aktif.
- Menghabiskan masa berhampiran air bertakung.
Gejala dan Punca
Apakah rupa gigitan nyamuk?
Selepas nyamuk betina menggigit anda, benjolan kecil timbul. Benjolan yang timbul mungkin bertukar warna, dan kadangkala anda boleh melihat bintik kecil yang gelap di tengah. Titik gelap itu adalah tempat gigitan berlaku.
Apa yang menyebabkan gigitan nyamuk?
Gigitan nyamuk adalah akibat gigitan nyamuk betina. Nyamuk jantan tidak menggigit. Nyamuk betina tidak semestinya menggigit anda, sebaliknya menghisap darah sebagai sebahagian daripada diet mereka. Kulit di sekitar kawasan ini teriritasi, dan benjolan bulat muncul pada kulit.
Apakah tanda-tanda gigitan nyamuk?
Gejala gigitan nyamuk boleh berbeza-beza. Jika nyamuk mempunyai penyakit atau tindak balas alahan berlaku, gejala mungkin lebih teruk.
Gejala biasa termasuk:
- Kulit gatal dan merengsa.
- Benjolan membulat timbul pada kulit tempat gigitan nyamuk berlaku.
Gejala yang lebih teruk boleh termasuk:
- Reaksi alahan (gatal-gatal, tekak bengkak, pitam dan berdehit).
- Jangkitan penyakit yang dibawa oleh nyamuk (demam, sakit kepala, sakit badan, ruam, loya, iritasi mata dan letih boleh mengiringi pelbagai penyakit).
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimana gigitan nyamuk dirawat?
Gigitan nyamuk biasanya tidak memerlukan rawatan. Krim topikal gigitan nyamuk boleh melegakan kulit gatal dan ketidakselesaan. Walau bagaimanapun, berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan anda jika gejala yang lebih teruk berlaku selepas gigitan (tindak balas alahan, demam, sakit kepala atau sakit badan). Juga, berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan jika anda mengalami simptom dan baru-baru ini melawat tempat yang biasa dijangkiti nyamuk. Rawatan akan berbeza-beza bergantung pada jenis dan keterukan jangkitan.
Bagaimanakah saya menghentikan gigitan nyamuk daripada gatal-gatal?
Jangan menggaru gigitan nyamuk anda. Anda berisiko merosakkan kulit anda dan mendedahkan diri anda kepada jangkitan. Jika anda secara tidak sengaja memecahkan kulit anda, pastikan kawasan itu bersih dengan membasuhnya dengan sabun dan air dan tutup gigitan nyamuk anda dengan pembalut. Bercakap dengan pembekal penjagaan kesihatan anda jika anda mempunyai gigitan nyamuk yang dijangkiti.
Gigitan nyamuk hanya bertahan beberapa hari sahaja. Walau bagaimanapun, terdapat banyak produk bebas kaunter atau ubat rumah yang boleh menghentikan gigitan nyamuk daripada gatal-gatal.
Walaupun ubat rumah selamat untuk kebanyakan orang, adalah idea yang baik untuk menyemak dengan pembekal penjagaan kesihatan anda sebelum mencuba beberapa pilihan berikut untuk menghilangkan gigitan nyamuk anda. Anda mungkin berisiko mengalami reaksi alahan pada kulit anda.
- Antihistamin: Antihistamin ialah rawatan gigitan nyamuk yang popular. Histamin ialah bahan kimia yang dicipta oleh sistem imun anda. Badan anda mengeluarkan histamin selepas ia menghadapi alergen. Histamin inilah yang menyebabkan gigitan nyamuk gatal. Anda boleh mengambil antihistamin sebagai pil, atau anda boleh menggunakannya terus pada gigitan nyamuk anda sebagai krim atau salap.
- Hidrokortison: Hidrokortison ialah kortikosteroid yang digabungkan dengan ubat penahan sakit anestetik. Ia melegakan gatal-gatal dan bengkak. Anda boleh sapukan terus pada gigitan nyamuk anda sebagai krim atau salap.
- ais: Ais boleh melambatkan jumlah darah yang mengalir ke sesuatu kawasan. Ia mengurangkan keradangan, sakit, bengkak dan kegatalan. Sapukan pek ais yang ditutup dengan tuala ringan ke atas kawasan tersebut selama sekurang-kurangnya 10 minit untuk melegakan gigitan nyamuk.
- Lidah Buaya: Aloe vera ialah tumbuhan berair. Gel dalam daunnya mengandungi asid salisilik, yang melegakan kegatalan dan kesakitan. Anda boleh sapukan gel aloe terus pada gigitan nyamuk anda.
- Teh chamomile: Teh chamomile mengandungi bunga chamomile kering. Bunga chamomile kering mengandungi terpenoid dan flavonoid, iaitu bahan kimia semula jadi yang mempunyai sifat antioksidan dan antihistamin. Tambah uncang teh chamomile ke dalam air. Biarkan uncang teh curam selama sekurang-kurangnya 20 minit sehingga airnya berwarna perang keemasan yang kaya. Keluarkan uncang teh dari air dan picit uncang teh untuk mengeluarkan air yang berlebihan. Tekan uncang teh pada gigitan nyamuk anda selama sekurang-kurangnya 10 minit, dan kemudian lap gigitan anda dengan tuala bersih. Letakkan uncang teh basah dalam bekas di dalam peti sejuk anda supaya anda boleh menggunakannya semula pada gigitan anda sepanjang hari.
- Sayang: Madu mempunyai banyak khasiat yang melegakan kegatalan dan kesakitan. Madu mengandungi enzim yang dipanggil catalase, yang memberikan kelegaan untuk keradangan kecil. Letakkan madu yang tidak diproses secukupnya untuk menutup sedikit gigitan nyamuk anda. Untuk mengelakkan kekacauan melekit secara tidak sengaja, anda juga boleh meletakkan pembalut di atas gigitan anda yang dilitupi madu.
- Oatmeal: Oatmeal mengandungi gluten, yang boleh melegakan gatal gigitan nyamuk. Cara terbaik untuk menggunakan oatmeal untuk merawat gigitan nyamuk anda ialah mengisarnya menjadi serbuk halus (colloidal oatmeal) dalam pengisar atau pemproses makanan. Campurkan serbuk oat dengan air suam sehingga menjadi pes yang pekat dan melekit. Sapukan pes oatmeal secukupnya untuk menutup sepenuhnya gigitan nyamuk anda. Selepas sekurang-kurangnya 10 minit, lap pes dengan tuala bersih.
Pencegahan
Bagaimanakah cara untuk mengelakkan gigitan nyamuk?
Anda boleh mencegah gigitan nyamuk dalam beberapa cara. Ini termasuk:
- Menghapuskan sebarang air yang berdiri.
- Tidak pergi ke kawasan yang dijangkiti.
- Memakai semburan pepijat yang berdaftar dengan Agensi Perlindungan Alam Sekitar (biasanya mengandungi DEET).
- Memakai pakaian tebal, termasuk seluar panjang dan lengan panjang. Nyamuk boleh menggigit melalui pakaian yang nipis.
- Menggunakan skrin di atas tingkap dan pintu.
- Berada di dalam rumah semasa aktiviti nyamuk tertinggi (senja dan subuh).
- Merawat pakaian, khemah dan penutup jaring dengan bahan kimia yang menghalau nyamuk.
- Tidur di bawah jaring pelindung.
Apabila melawat kawasan yang mempunyai penyakit bawaan nyamuk aktif, adalah penting untuk mematuhi garis panduan keselamatan. Ia boleh berbahaya untuk pergi ke kawasan yang mempunyai penyakit bawaan nyamuk aktif semasa hamil. Penghantaran virus Zika kepada wanita hamil boleh memberi kesan kepada janin (mungkin menyebabkan kecacatan kelahiran). Virus ini juga boleh merebak melalui hubungan seksual. Adalah penting untuk melindungi diri anda dan pasangan anda jika anda telah mengembara ke wilayah dengan Zika.
Gigitan pepijat vs gigitan nyamuk
Seperti nyamuk, pepijat katil memakan darah anda dan merembeskan air liur ke dalam aliran darah anda. Gigitan pepijat katil kelihatan sama dengan gigitan nyamuk. Walau bagaimanapun, gigitan pepijat katil selalunya mempamerkan corak garisan atau zigzag yang berbeza. Pepijat aktif pada waktu malam, dan ia akan menggigit kulit anda yang terdedah semasa anda tidur, termasuk muka, tangan, lengan, kaki dan kaki anda.
Jika anda mengalami gigitan pepijat dalam tempoh yang lama, pembekal penjagaan kesihatan anda boleh membantu anda mengenal pasti jenis gigitan.
Gigitan kutu vs gigitan nyamuk
Kutu juga memakan darah anda dan merembeskan air liur ke dalam aliran darah anda. Gigitan kutu kelihatan serupa dengan gigitan nyamuk dan gigitan pepijat. Kutu bergerak dengan melompat, jadi gigitannya kelihatan lebih rawak daripada pepijat katil dan gigitan nyamuk. Anda berkemungkinan besar mengalami gigitan kutu jika anda mempunyai anjing, kucing atau haiwan peliharaan lain yang menghabiskan masa di luar.
Jika anda mengalami gigitan pepijat dalam tempoh yang lama, pembekal penjagaan kesihatan anda boleh membantu anda mengenal pasti jenis gigitan.
Tinggal bersama
Bilakah saya harus berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan?
Anda harus berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan jika anda mengalami reaksi alahan terhadap gigitan nyamuk atau mengalami gejala penyakit yang dibawa oleh nyamuk. Jika anda telah melawat kawasan yang mempunyai penyakit berjangkit nyamuk aktif dan mengalami gejala, berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan anda.
Gigitan nyamuk adalah realiti yang gatal dan menjengkelkan apabila cuaca panas. Dalam kebanyakan kes, gigitan nyamuk akhirnya tidak berbahaya. Tetapi anda tidak sepatutnya menggaru gigitan nyamuk. Anda boleh melegakan gatal-gatal anda dengan banyak ubat-ubatan di kaunter atau rumah. Hubungi pembekal penjagaan kesihatan anda jika gigitan anda bertahan lebih lama daripada beberapa hari, terus bertambah bilangannya atau jika anda mengalami reaksi alahan.
