Apakah Sawan?

Apabila orang mendengar perkataan sawan, mereka biasanya membayangkan seseorang yang telah rebah dan mengalami sawan yang menyakitkan. Walaupun benar bahawa sesetengah orang yang mengalami sawan akan mengalami pengalaman ini, itu tidak selalu berlaku. Ia juga merupakan salah tanggapan umum bahawa mengalami sawan bermakna seseorang menghidap epilepsi. Walaupun sawan mungkin menunjukkan gangguan epilepsi, ia juga boleh disebabkan oleh pelbagai perkara lain, seperti penarikan alkohol atau gula darah rendah.

Jika anda (atau seseorang yang anda kenali) tiba-tiba diserang sawan tetapi tidak pernah mengalaminya sebelum ini, adalah penting untuk mendapatkan bantuan perubatan dengan segera. Pembekal penjagaan kesihatan anda perlu memikirkan apa yang menyebabkan sawan dan sama ada anda mungkin mengalami lebih. Kemudian pembekal penjagaan kesihatan anda boleh mula meneroka jika dan apakah rawatan (biasanya satu atau lebih ubat anti-kejang) yang diperlukan.

Jenis-jenis Sawan

Secara umum, terdapat tiga kategori sawan:

• Sawan onset umum: Ini menjejaskan kedua-dua belah otak sekaligus dan boleh termasuk sawan tonik-klonik, ketiadaan dan atonik.

• Kejang kesedaran onset fokus: Jenis ini biasanya memberi kesan kepada sebelah otak; orang itu tetap terjaga dan sedar sepenuhnya.

• Kejang kesedaran terjejas permulaan fokus: Ini juga menjejaskan sebelah otak, tetapi boleh menyebabkan jurang dalam kesedaran.

Setiap kategori ini termasuk beberapa subjenis. Walaupun seseorang yang menghidap epilepsi mungkin hanya mengalami satu jenis sawan, yang lain mungkin dipengaruhi oleh beberapa jenis.“Dalam kes tersebut, orang itu mungkin memerlukan bentuk rawatan yang berbeza untuk mengawal sawan mereka.

Terdapat juga sawan nonepileptik atau pseudoseizures. Ini secara klinikal menyerupai sawan tetapi tidak disebabkan oleh aktiviti elektrik yang tidak normal di dalam otak. Sebaliknya, mereka adalah sekunder kepada tekanan atau isu psikologi dalam individu tertentu.

Gejala Sawan

Gejala sawan sangat berbeza bergantung pada jenisnya. Sesetengah bentuk sangat jelas, manakala yang lain mungkin berlaku tanpa anda tahu apa yang berlaku.

• Sawan tonik-klonik klasik adalah jenis yang dikenali oleh kebanyakan orang. Dahulunya dipanggil sawan grand mal, seluruh badan orang itu menjadi kaku dan melakukan banyak jeritan.
• Sebaliknya, sawan ketiadaan boleh menyebabkan seseorang tiba-tiba “kosong” seketika, kemudian kembali sedar sepenuhnya. (Ini pernah dirujuk sebagai sawan petit mal.)
• Dengan sawan atonik, bahagian badan tiba-tiba menjadi lemas atau kepala jatuh selama beberapa saat.
• Dalam kes sawan onset focal, pesakit boleh mengalami perubahan dalam bau, rasa, penglihatan, atau pening, atau kesemutan atau tersentak pada bahagian badan. Gejala ini mungkin atau mungkin tidak dikaitkan dengan tahap kesedaran terjejas, merenung ke angkasa, dan pergerakan berulang seperti mengunyah, menggosok tangan atau berjalan dalam bulatan.

punca

Walaupun epilepsi adalah satu kemungkinan penyebab sawan, kedua-duanya tidak sama.

Terdapat beberapa keadaan yang biasa menyebabkan sawan, termasuk trauma kepala akut, demam, strok, dan lain-lain.

Demam

Demam yang sangat tinggi boleh mencetuskan sawan pada sesetengah kanak-kanak dan bayi yang terdedah. Jenis sawan ini dipanggil sawan demam dan memerlukan rawatan perubatan segera.“”

Trauma Kepala Akut

Pendarahan dan parut di dalam otak akibat trauma kepala boleh mengganggu aktiviti normal di otak dan menyebabkan sawan.“”

Mengeluarkan

Penarikan alkohol—pemberhentian alkohol secara tiba-tiba selepas penggunaan berat—boleh menyebabkan sawan, begitu juga penarikan atau penggunaan ubat-ubatan terlarang tertentu.“”

Keabnormalan Metabolik

Kegagalan hati atau buah pinggang atau keabnormalan elektrolit (cth, natrium rendah) yang berkaitan dengan kegagalan organ ini boleh menyebabkan sawan.“Paras gula darah rendah yang tidak normal juga boleh mengakibatkan sawan.

Strok

Strok menyebabkan kerosakan tisu di kawasan kecil atau besar otak, dan kerosakan ini boleh menyebabkan sawan.“”

Strok yang berlaku di bahagian otak tertentu (contohnya, lobus temporal) lebih berkemungkinan menyebabkan gangguan sawan berbanding kawasan lain, seperti batang otak.

Pendarahan Otak

Pendarahan otak, yang berdarah di dalam atau di sekeliling otak, boleh merengsakan tisu otak, mengakibatkan sawan.“”

Strok yang menyebabkan pendarahan otak (dipanggil strok hemoragik) lebih berkemungkinan menyebabkan sawan daripada strok iskemia (yang disebabkan oleh kekurangan aliran darah).

Meningitis

Jangkitan pada meninges (membran pelindung yang mengelilingi otak), boleh mengganggu aktiviti otak dan menyebabkan sawan. Nasib baik, kebanyakan sawan yang berkaitan dengan meningitis hilang sebaik sahaja jangkitan asas dirawat.“”

Ensefalitis/Abses Otak

Ensefalitis (keradangan otak) dan abses otak (kumpulan nanah dalam otak) adalah keadaan yang serius, walaupun jarang berlaku, yang boleh menyebabkan sawan serta-merta, serta epilepsi yang berpanjangan.“”

Tumor Otak

Tumor otak ialah kumpulan sel kanser yang sama ada bermula di otak atau di tempat lain di dalam badan, tetapi kemudian merebak ke otak (dipanggil metastasis). Tumor otak boleh menyebabkan bengkak dan tekanan, mengganggu aktiviti elektrik normal otak dan mengakibatkan sawan.“”

Diagnosis

Jika anda mengalami sawan, pembekal penjagaan kesihatan anda mungkin akan memerintahkan pelbagai ujian dan imbasan untuk mengetahui sebabnya.

Ujian ini mungkin termasuk:

• Ujian darah untuk menolak jangkitan dan untuk memeriksa keabnormalan metabolik, seperti natrium atau glukosa yang rendah. Ujian genetik juga boleh dilakukan bergantung pada persembahan sawan.

• Elektrokardiogram (ECG) untuk menolak kemungkinan pengsan akibat degupan jantung yang tidak teratur

• Electroencephalogram (EEG) untuk mencari gelombang otak yang tidak normal

• Magnetoencephalography (MEG) untuk menilai fungsi otak

• Pengimejan otak melalui pengimejan resonans magnetik (MRI), imbasan tomografi berkomputer (CT), imbasan tomografi pancaran positron (PET) dan/atau tomografi berkomputer pancaran foton tunggal (SPECT)

Anda juga harus mengharapkan peperiksaan fizikal dan neurologi. Cuba bersedia untuk memberikan sejarah perubatan dan keluarga juga. Jadilah seberapa terperinci yang anda boleh apabila berkongsi sebarang butiran tentang sawan anda.

Rawatan

Lebih daripada 25 ubat anti-rampasan (dipanggil antikonvulsan) diluluskan oleh Pentadbiran Makanan dan Ubat-ubatan AS (FDA). Penyelidikan mencadangkan bahawa 70% penghidap epilepsi boleh dikawal sepenuhnya dengan menggunakan satu atau lebih ubat ini.

Pilihan rawatan epilepsi lain termasuk pembedahan, implan, dan diet ketogenik yang ketat.

Walau bagaimanapun, jika anda mengalami sawan yang disebabkan oleh sesuatu selain epilepsi, anda mungkin tidak memerlukan pilihan ini. Sebaliknya, pembekal penjagaan kesihatan anda akan mengesyorkan rawatan yang sesuai berdasarkan punca asas dalam kes anda, sama ada demam, ketidakseimbangan elektrolit, gula darah yang tidak normal dan sebagainya.

Satu pengecualian utama ialah tumor otak. Penyakit itu sendiri dan pembedahan otak untuk membuang tumor boleh menyebabkan sawan berulang, yang mungkin memerlukan ubat anti sawan untuk dikawal.

Pencegahan

Mencegah sawan, jika boleh, adalah penting untuk mengelakkan hasil yang berbahaya seperti terjatuh atau kemalangan kereta. Terdapat dua pendekatan utama untuk mencegah sawan—ubat dan mengelak pencetus.

Ubat

Beberapa ubat yang sama digunakan untuk merawat sawan juga digunakan untuk mencegahnya. Jika pembekal penjagaan kesihatan anda menetapkan satu atau lebih ubat anti-rampasan, pastikan anda mengambilnya seperti yang diarahkan, mengikut jadual. Ini adalah cara terbaik untuk mengekalkan tahap sekata ubat (s) dalam badan anda.

Pengelakan Pencetus

Apabila pencetus sawan sedang bermain dan diketahui, berusaha untuk mengelakkannya boleh sangat membantu.“”

Beberapa potensi pencetus sawan termasuk:

• Pengambilan alkohol
• Kurang tidur
• Lampu berkelip
• Tekanan
• Perubahan cuaca
• Bau tertentu

Menghadapi

Walaupun pembekal penjagaan kesihatan anda percaya sawan anda adalah kejadian terpencil, anda mungkin masih bimbang untuk mengalami satu lagi. Jika anda memerlukan bantuan untuk menangani ketakutan itu, anda mungkin mendapat manfaat daripada kaunseling kesihatan mental. Jika tidak, anda tidak perlu membuat perubahan pada hidup anda berdasarkan sekali sawan. Walau bagaimanapun, pastikan anda membuat susulan dengan pembekal penjagaan kesihatan anda seperti yang disyorkan.

Jika anda didiagnosis dengan epilepsi atau sesuatu yang lain yang boleh menyebabkan sawan berulang, anda mungkin perlu membuat beberapa perubahan gaya hidup dan belajar untuk menangani diagnosis anda. Mengambil langkah untuk memastikan keselamatan anda apabila anda diserang sawan juga bermanfaat.

Perkara penting yang perlu diingat sekiranya anda atau seseorang yang anda kenali diserang sawan ialah ia merupakan peristiwa perubatan yang serius yang memerlukan penjagaan kecemasan.

Walau bagaimanapun, sila ingat bahawa sawan adalah lebih biasa daripada kebanyakan orang sedar, dan penyedia penjagaan kesihatan serta jururawat tahu cara menanganinya—kedua-duanya dalam keadaan kecemasan dan rawatan jangka pendek atau panjang diperlukan.