Peranan selenium dalam tubuh dan kesihatan manusia

Selenium ialah mineral surih yang penting untuk kesihatan manusia, memainkan peranan penting dalam pelbagai proses fisiologi. Walaupun tubuh manusia memerlukan selenium dalam jumlah yang kecil, kesan selenium terhadap kesihatan kita secara keseluruhan adalah ketara. Selenium secara semula jadi ditemui dalam pelbagai makanan, jadi anda boleh menerimanya dengan mudah melalui diet seimbang. Dalam artikel ini, kami akan menerangkan peranan selenium dalam badan kita, manfaat kesihatannya, dan akibat kedua-dua kekurangan dan penggunaan berlebihan selenium.

Apakah selenium?

Selenium adalah unsur surih yang penting untuk mengekalkan kesihatan. Unsur ini digabungkan ke dalam protein untuk membentuk selenoprotein, yang penting untuk banyak fungsi biologi. Selenium secara semula jadi terdapat dalam makanan seperti kacang Brazil, ikan, ayam, telur, dan bijirin penuh. Kandungan selenium dalam makanan berasaskan tumbuhan sebahagian besarnya bergantung pada tahap selenium dalam tanah tempat ia ditanam, yang boleh berbeza-beza secara meluas di seluruh kawasan.

Sifat fizikal dan kimia selenium

Selenium ialah bukan logam dan tergolong dalam kumpulan 16 (kalkogen) dalam jadual berkala, berkongsi persamaan dengan sulfur dan telurium. Selenium wujud dalam beberapa bentuk alotropik, termasuk struktur amorf dan kristal. Bentuk selenium yang paling stabil dan biasa ialah alotrop logam kelabu, yang mengalirkan elektrik lebih baik dalam cahaya daripada dalam gelap, menjadikannya berguna dalam fotosel dan meter cahaya. Selenium adalah reaktif secara kimia, membentuk sebatian dengan kedua-dua logam dan bukan logam. Sebagai contoh, ia bertindak balas dengan hidrogen untuk menghasilkan hidrogen selenida (H2Se), gas toksik, dan dengan oksigen untuk membentuk selenium dioksida (SeO2), sebatian yang digunakan dalam industri.

Secara biologi, selenium wujud terutamanya dalam bentuk ion selenida (Se2-), selenit (SeO32-), atau selenate (SeO42-), yang digabungkan ke dalam molekul organik untuk membentuk selenoprotein. Sifat redoks selenium membolehkannya mengambil bahagian dalam tindak balas enzim yang penting, terutamanya tindak balas yang berkaitan dengan pertahanan antioksidan dan metabolisme hormon tiroid.

Peranan biologi selenium

Perlindungan antioksida

Selenium ialah komponen utama enzim antioksidan, terutamanya glutation peroxidase, yang meneutralkan radikal bebas berbahaya dalam badan. Radikal bebas ialah molekul tidak stabil yang boleh merosakkan sel, membawa kepada tekanan oksidatif dan penyakit kronik seperti kanser dan masalah kardiovaskular. Dengan memecahkan hidrogen peroksida dan lipid peroksida kepada molekul tidak berbahaya seperti air dan alkohol, enzim yang mengandungi selenium melindungi struktur selular dan DNA, mengurangkan risiko kerosakan jangka panjang.

Fungsi tiroid

Selenium adalah penting untuk berfungsi dengan baik kelenjar tiroid. Ia adalah kofaktor untuk enzim yang mengaktifkan dan menyahaktifkan hormon tiroid, khususnya membantu penukaran tiroksin (T4) kepada bentuk aktif triiodothyronine (T3). Proses ini membantu mengawal metabolisme, pengeluaran tenaga, dan keseimbangan hormon keseluruhan. Sifat antioksidan selenium juga melindungi kelenjar tiroid daripada kerosakan oksidatif, yang amat penting kerana tiroid mempunyai kepekatan hidrogen peroksida yang tinggi kerana peranannya dalam sintesis hormon.

Sokongan untuk sistem imun

Selenium meningkatkan sistem imun dengan menyokong pengeluaran dan fungsi selenoprotein yang terlibat dalam mengawal keradangan dan memodulasi tindak balas imun. Protein ini membantu sel darah putih, seperti limfosit, berfungsi dengan lebih berkesan dalam mengenal pasti dan meneutralkan patogen. Kekurangan selenium boleh menjejaskan fungsi imun, yang membawa kepada peningkatan kerentanan terhadap jangkitan dan masa pemulihan yang berpanjangan.

Kesihatan reproduktif

Pada lelaki, selenium adalah penting untuk mengekalkan sperma yang sihat. Selenium terlibat dalam penghasilan fosfolipid hidroperoksida glutathione peroksidase, enzim yang melindungi spermatozoa daripada kerosakan oksidatif, meningkatkan motilitas dan daya maju sperma. Pada wanita, sifat antioksida selenium menyumbang kepada persekitaran rahim yang sihat dan boleh menyokong perkembangan plasenta, mengurangkan risiko komplikasi semasa kehamilan.

Kesihatan kardiovaskular

Selenium membantu melindungi sistem kardiovaskular dengan mengurangkan tekanan oksidatif dan keradangan, yang merupakan penyumbang utama kepada aterosklerosis (pengumpulan plak dalam arteri). Selenoprotein menghalang pengoksidaan lipoprotein berketumpatan rendah (kolesterol LDL), satu langkah penting dalam pembentukan plak arteri. Kesan anti-radang selenium juga mengurangkan risiko mendapat penyakit jantung seperti penyakit arteri koronari.

Faedah kesihatan selenium

Pencegahan kanser

Keupayaan selenium untuk melindungi sel daripada kerosakan DNA dan tekanan oksidatif memainkan peranan penting dalam pencegahan kanser. Dengan meningkatkan aktiviti gen penindas tumor dan memudahkan apoptosis (kematian sel terprogram) dalam sel abnormal, selenium boleh mengurangkan risiko kanser seperti kanser prostat, kanser paru-paru dan kanser kolorektal. Selain itu, sifat anti-radang selenium membantu mewujudkan persekitaran yang kurang kondusif untuk pertumbuhan kanser.

Sifat anti-penuaan

Selenium memerangi proses penuaan dengan meminimumkan kerosakan oksidatif pada sel. Kesan ini termasuk melindungi sel kulit daripada kerosakan alam sekitar yang disebabkan oleh sinaran UV dan pencemaran. Dengan mengekalkan integriti membran selular dan menyokong pembaikan DNA yang rosak, selenium membantu memelihara keanjalan kulit, mengurangkan kedutan, dan menggalakkan kecergasan keseluruhan.

kesihatan mental

Tahap selenium yang mencukupi dikaitkan dengan fungsi kognitif yang lebih baik dan risiko penyakit neurodegeneratif yang lebih rendah. Selenium menyokong kesihatan otak dengan melindungi neuron daripada tekanan oksidatif dan keradangan, yang dikaitkan dengan keadaan seperti penyakit Alzheimer dan penyakit Parkinson. Kajian mencadangkan bahawa suplemen selenium boleh meningkatkan daya ingatan dan prestasi kognitif pada individu yang mempunyai tahap selenium yang rendah.

Risiko daripada kekurangan selenium

Kekurangan selenium dalam diet boleh menyebabkan beberapa masalah kesihatan. Gejala kekurangan selenium termasuk keletihan, kelemahan otot, keguguran rambut, dan sistem imun yang lemah. Kekurangan selenium yang teruk dikaitkan dengan penyakit tertentu, seperti:

Penyakit Keshan: Keadaan jantung yang dicirikan oleh kardiomiopati, yang terutamanya berlaku pada kanak-kanak dan wanita usia subur di kawasan kekurangan selenium.

Penyakit Kashin-Beck: Osteoarthropathy degeneratif yang menyebabkan sakit sendi, kekakuan sendi dan kecacatan sendi, terutamanya dalam populasi yang kekurangan selenium.

Risiko daripada penggunaan berlebihan selenium

Walaupun selenium penting untuk kesihatan, pengambilan selenium yang berlebihan boleh membawa kepada ketoksikan, dikenali sebagai selenosis. Ketoksikan selenium berlaku apabila pengambilan selenium melebihi keupayaan badan untuk mengawal selia, membawa kepada:

• Kuku dan rambut rapuh: Tanda biasa terdedah kepada selenium.
• Gangguan gastrousus: Termasuk gejala seperti loya, muntah dan cirit-birit.
• Isu neurologi: Seperti kerengsaan, keletihan, dan, dalam kes yang teruk, kerosakan saraf.

Untuk mengelakkan ketoksikan selenium, anda perlu mematuhi tahap pengambilan diet yang disyorkan dan mengelakkan penggunaan berlebihan suplemen selenium.

Keperluan dan sumber harian

Elaun pemakanan (RDA) yang disyorkan untuk selenium berbeza mengikut umur dan jantina:

• Dewasa: 55 µg/hari.
• Wanita hamil: 60 µg/hari.
• Wanita menyusu: 70 µg/hari.

Tahap pengambilan atas yang selamat adalah sekitar 400 µg/hari untuk orang dewasa.

Makanan tinggi selenium termasuk:

• Kacang Brazil: Mengandungi paras selenium yang sangat tinggi, dengan sebiji kacang selalunya melebihi keperluan harian.
• Ikan dan makanan laut: Tuna, sardin dan salmon adalah sumber selenium yang kaya.
• Daging dan ayam: Termasuk daging lembu dan ayam.
• Telur dan produk tenusu: Sediakan jumlah selenium yang sederhana.

Suplemen selenium tersedia untuk dijual, tetapi hanya boleh digunakan di bawah pengawasan perubatan untuk mengelakkan risiko penggunaan berlebihan selenium.