Gambaran keseluruhan
Apakah hidronefrosis?
Hidronefrosis adalah keadaan di mana satu atau kedua-dua buah pinggang menjadi bengkak akibat pengosongan saluran kencing yang tidak lengkap. Ia boleh menjadi mendadak atau kronik, separa atau lengkap, sebelah atau dua hala. Ia boleh berlaku di mana-mana di sepanjang saluran kencing dari pembukaan buah pinggang ke ureter (mengalirkan buah pinggang ke pundi kencing), pundi kencing, dan uretra (mengalirkan pundi kencing). Masalah dengan mana-mana struktur ini boleh menyebabkan pengosongan sistem kencing terjejas dan sandaran cecair dan tekanan.
Jika hanya satu buah pinggang terjejas, keadaan ini dipanggil hidronefrosis unilateral. Jika kedua-dua buah pinggang terjejas, ia dipanggil hidronefrosis dua hala.
Hidronefrosis boleh mengakibatkan penurunan fungsi buah pinggang. Jika tidak dirawat dengan segera, kerosakan kekal pada buah pinggang atau buah pinggang mungkin berlaku, mengakibatkan kegagalan buah pinggang.
Siapa yang mendapat hidronefrosis?
Hidronefrosis boleh berlaku pada semua peringkat umur. Pada kanak-kanak ia selalunya disebabkan oleh perubahan struktur dalam badan (kelainan anatomi) yang wujud sejak lahir atau sebelum ini. Pada orang muda, selalunya disebabkan oleh batu karang.
Gejala dan Punca
Apakah punca hidronefrosis?
Pada orang dewasa, keadaan yang paling kerap menyebabkan hidronefrosis termasuk:
- Batu karang: Batu yang mungkin bersarang di buah pinggang atau saluran kencing.
- Kanser: Tumor dalam pundi kencing, kelenjar prostat, rahim atau organ lain yang merupakan sebahagian daripada atau berhampiran saluran kencing boleh menyebabkan tersumbat yang mengganggu aliran air kencing.
- Hiperplasia prostat jinak (BPH): Pembesaran kelenjar prostat pada lelaki boleh menyebabkan tekanan pada uretra, tiub yang dilalui oleh air kencing sebelum ia meninggalkan badan.
- Mempunyai darah beku: Gumpalan darah boleh berkembang di buah pinggang atau ureter.
- Penyempitan atau penyempitan saluran kencing: Penyempitan ini boleh disebabkan oleh kecederaan, jangkitan, kecacatan kelahiran atau pembedahan.
- Masalah saraf atau otot: Masalah ini boleh menjejaskan buah pinggang atau ureter, seperti daripada diabetes mellitus.
- Pengekalan kencing: Air kencing mungkin tertahan di dalam badan kerana ketidakupayaan untuk mengosongkan pundi kencing.
- Refluks vesicoureteral: Ini adalah keadaan apabila air kencing mengalir ke belakang dari pundi kencing ke buah pinggang.
- Uterocele: Ini adalah keadaan di mana bahagian bawah ureter mungkin menonjol ke dalam pundi kencing.
Pada wanita, hidronephrosis mungkin berlaku akibat daripada:
- Kehamilan: Apabila rahim mengembang, ia boleh menekan ureter dan menyekat aliran air kencing.
- Prolaps rahim: Keadaan di mana rahim (rahim) wanita melorot atau tergelincir daripada kedudukan normalnya.
- Cystocele (pundi kencing jatuh): Keadaan yang berlaku apabila dinding antara pundi kencing wanita dan farajnya lemah dan membolehkan pundi kencing terkulai ke dalam faraj.
Apakah simptom hidronefrosis?
Gejala hidronefrosis biasanya bergantung kepada punca. Selalunya tiada gejala. Apabila gejala berlaku, mereka boleh termasuk:
- Sakit secara tiba-tiba atau kuat di bahagian belakang atau sisi
- Loya
- muntah-muntah
- Kencing yang kerap atau menyakitkan
- Darah dalam air kencing
- Kelemahan atau malaise
-
Demam akibat jangkitan saluran kencing
- Tiada perubahan besar dalam pengeluaran air kencing walaupun ia mungkin berkurangan
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah hidronephrosis didiagnosis?
- Pemeriksaan fizikal: Doktor anda akan bertanya kepada anda tentang sebarang gejala yang anda alami dan akan memeriksa kawasan berhampiran buah pinggang dan pundi kencing untuk kelembutan atau bengkak. Doktor mungkin bertanya tentang sejarah perubatan anda dan sejarah perubatan keluarga anda. Doktor anda akan mencari pembengkakan pelvis. Lelaki mungkin perlu menjalani pemeriksaan rektum untuk menentukan sama ada prostat membesar. Wanita mungkin memerlukan pemeriksaan pelvis untuk menilai sama ada terdapat sebarang masalah dengan rahim atau ovari.
- Ujian air kencing: Sampel air kencing akan dikumpul dan dianalisis untuk mengetahui sama ada terdapat darah, hablur batu atau sebarang jangkitan dan bakteria yang ada.
- Ujian darah: Kiraan darah lengkap boleh dilakukan untuk menentukan sama ada terdapat jangkitan. Ujian fungsi buah pinggang termasuk kreatinin, anggaran GFR (eGFR) dan nitrogen urea darah (BUN) boleh dilakukan.
- Prosedur pengimejan: Ujian utama yang dilakukan ialah ultrasound. Ini tidak memerlukan radiasi. Imbasan CT atau MRI mungkin diperlukan.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimana hidronefrosis dirawat?
Matlamat rawatan adalah untuk memulihkan aliran air kencing dari buah pinggang dan mengurangkan bengkak dan tekanan yang disebabkan oleh sandaran air kencing. Rawatan bergantung pada keadaan yang mendasari, kerana itu adalah masalah utama. Anda harus membincangkan pilihan rawatan dengan pembekal penjagaan kesihatan anda.
Jika hidronefrosis adalah akut atau tiba-tiba, stent atau tiub lembut (tiub nephrostomy) boleh dimasukkan melalui kulit ke dalam buah pinggang untuk mengalirkan air kencing yang berlebihan. Tiub plastik lembut yang dipanggil stent ureter boleh diletakkan di antara buah pinggang dan pundi kencing oleh pakar urologi semasa cystoscopy untuk mengalirkan cecair yang berlebihan.
Jika hidronefrosis disebabkan oleh batu di buah pinggang atau ureter, pilihan rawatan mungkin termasuk:
- lithotripsy gelombang kejutan: Ini adalah kaedah yang paling biasa untuk merawat batu karang. Gelombang kejutan bertenaga tinggi dipancarkan oleh mesin di luar untuk memecahkan batu menjadi habuk atau serpihan yang lebih kecil supaya ia boleh berlalu keluar dari badan.
- Ureteroskopi: Tiub nipis dengan alat khas boleh diletakkan di dalam uretra untuk membolehkan doktor memecahkan dan mengeluarkan batu. Kaedah ini paling kerap digunakan untuk batu dalam pundi kencing atau separuh bahagian bawah ureter. Ureteroskopi boleh digunakan dalam kombinasi dengan teknik lain, seperti laser pewarna berdenyut atau lithotripsy elektrohidraulik, untuk memecahkan batu. Ini adalah kaedah pilihan untuk wanita hamil, pesakit yang mengalami gangguan pembekuan darah dan mereka yang mengalami obesiti.
- Pembedahan: Apabila batu karang sangat besar atau sukar dibuang, ia mungkin perlu dibuang melalui pembedahan. Juga, anda mungkin memerlukan pembedahan dalam kes tumor atau jenis penyumbatan lain.
Ubat-ubatan yang digunakan untuk merawat hidronefrosis:
- Antibiotik boleh diberikan untuk mencegah atau merawat jangkitan saluran kencing.
- Analgesik boleh digunakan untuk melegakan kesakitan.
Pencegahan
Bagaimanakah saya boleh mencegah hidronefrosis?
Oleh kerana hidronefrosis disebabkan oleh keadaan yang mendasari, pencegahan bergantung pada mengelakkan atau merawat dengan segera puncanya. Sebagai contoh, peluang untuk membangunkan batu karang mungkin dikurangkan dengan pergi ke klinik batu untuk mengetahui punca batu karang dan memulakan rawatan untuk mengelakkan berulang (berulang).
Dapatkan rawatan segera jika anda mengalami sakit teruk di bahagian tepi atau perut, muntah, atau demam melebihi 100.5 darjah Fahrenheit.
