Gambaran keseluruhan
Apakah kajian resapan gas?
Kajian resapan gas ialah salah satu daripada beberapa ujian fungsi paru-paru yang membantu menentukan sejauh mana paru-paru berfungsi. Perkataan “pulmonari” bermaksud mempunyai kaitan dengan paru-paru. “Resapan” dalam kes ini merujuk kepada seberapa baik alveoli, atau kantung udara dalam paru-paru, menghantar oksigen dan mengeluarkan karbon dioksida daripada darah dalam kapilari (salur darah kecil) yang mengelilinginya.
Nama lain untuk ujian khusus ini ialah ujian resapan paru-paru atau kapasiti meresap paru-paru untuk karbon monoksida (DLCO).
Bilakah kajian resapan gas diperlukan?
Terdapat beberapa sebab untuk menjalankan kajian resapan gas. Ia boleh digunakan untuk:
- Cari sebab untuk masalah pernafasan pesakit, seperti sesak nafas, atau gejala lain yang berkaitan dengan paru-paru seperti sesak dada atau sakit dada; batuk atau berdehit, dan ketidakupayaan untuk berjalan atau berlari pada kadar yang sama seperti orang lain dalam kumpulan umur yang sama.
- Lihat jika terdapat sebarang kerosakan paru-paru semasa.
- Saringan seseorang yang berisiko menghidap penyakit paru-paru. Faktor risiko termasuk kehadiran asma atau alahan; penyakit jantung; merokok; pendedahan kepada batuk kering, dan pendedahan jangka panjang kepada asbestos, asap atau keadaan berdebu.
- Tentukan tahap risiko seseorang sebelum menjalani pembedahan.
- Menilai kesihatan seseorang sebelum memulakan program senaman yang berat.
- Ukur kesan penyakit yang telah diketahui terhadap fungsi paru-paru.
- Berikan maklumat tentang keberkesanan rawatan semasa.
- Bantu jejak sama ada keadaan sedia ada semakin baik atau lebih teruk.
Butiran Ujian
Bagaimanakah kajian resapan gas dilakukan?
Kajian resapan gas biasanya dijalankan di makmal atau klinik khas fungsi paru-paru. Sebelum masuk untuk ujian, pesakit akan diberikan beberapa arahan:
- Jika mana-mana ubat penyedut atau bronkodilator sedang digunakan untuk merawat kesukaran bernafas, ia harus dihentikan untuk sementara waktu sebelum ujian diberikan.
- Jangan makan makanan berat sebelum ujian.
- Jangan merokok 4 hingga 6 jam sebelum ujian.
Prosedur untuk mengambil ujian adalah seperti berikut:
- Pesakit akan diminta duduk atau berdiri di sebelah alat pengukur yang dipanggil spirometer. Mesin kecil ini mengukur isipadu udara yang masuk dan keluar dari paru-paru, dan digunakan dalam beberapa jenis ujian fungsi paru-paru.
- Klip diletakkan pada hidung pesakit dan penutup mulut dipasang di sekeliling mulut supaya hanya boleh bernafas melalui tiub yang disambungkan ke corong. Adalah penting untuk mengekalkan kedap ketat dengan mulut semasa melakukan ujian ini.
- Pesakit bernafas dalam campuran gas.
- Nafas ditahan selama 10 saat kemudian dihembus keluar ke dalam tiub spirometer.
- Mesin mengukur berapa banyak gas pengesan yang terdapat dalam campuran udara yang dihembus, menunjukkan berapa banyak gas yang dapat diserap oleh paru-paru.
Sama ada sebelum atau selepas ujian resapan gas, ada kemungkinan satu lagi jenis ujian fungsi paru-paru (PFT) boleh dilakukan jika disyorkan oleh doktor pesakit. Tidak ada sebab mengapa lebih daripada satu PFT tidak boleh dijalankan dalam sesi yang sama.
Jenis PFT lain termasuk spirometri dan ukuran isipadu paru-paru (dengan pencairan atau plethysmography badan).
Apakah risiko mempunyai kajian resapan gas?
Mengambil bahagian dalam kajian resapan gas jarang menyebabkan sebarang masalah. Dalam sesetengah orang, rasa pening mungkin berlaku akibat menahan nafas, tetapi perasaan ini sepatutnya hanya sementara. Tidak ada salahnya menyedut campuran gas.
Keputusan dan Susulan
Apakah yang menentukan keputusan kajian resapan gas?
Kadar penyebaran ditentukan oleh beberapa faktor, termasuk:
- Jumlah luas permukaan yang boleh berlaku difusi
- Isipadu darah dalam kapilari
- Kepekatan hemoglobin (bahagian merah sel darah yang tugasnya mengangkut oksigen) yang terdapat dalam darah
- Ketebalan membran antara alveoli dan kapilari
- Kehadiran cecair yang berlebihan dalam alveoli
Apabila gangguan paru-paru menjejaskan mana-mana di atas, kadar resapan yang rendah boleh berlaku dan orang itu dibiarkan dengan pengambilan oksigen yang kurang daripada maksimum.
Apakah yang boleh ditunjukkan oleh hasil tidak normal kajian resapan gas?
Penyakit paru-paru obstruktif
-
Cystic fibrosis (pengeluaran lendir yang berlebihan, membawa kepada jangkitan kronik dalam paru-paru)
-
Emfisema (peningkatan tidak normal dalam saiz ruang udara di dalam paru-paru, yang membawa kepada kesukaran bernafas dan jangkitan)
Kerosakan pada tisu paru-paru
- Reaksi dadah
- Asbestosis atau penyakit paru-paru lain yang disebabkan oleh pendedahan berulang kepada gentian bawaan udara
- Alveoli yang meradang akibat tindak balas alahan
-
Sarcoidosis (gumpalan tisu abnormal)
Penyakit sistemik yang menjejaskan paru-paru
-
Dermatomyositis-polimiositis
- Penyakit radang usus
- Penyakit tisu penghubung campuran
- Artritis reumatoid
- Sistemik lupus erythematosus
Keadaan jantung
- Tromboembolisme pulmonari (penyumbatan saluran darah dalam paru-paru)
- Serangan jantung
- Stenosis mitral (menyempitkan injap mitral jantung)
- Tekanan darah tinggi
- Edema pulmonari (cecair dalam paru-paru)
Lain-lain
- Kegagalan buah pinggang
- Menghisap rokok
-
Anemia dan penyakit berkaitan
- Menghisap ganja
Kadangkala kajian resapan gas akan menunjukkan kadar resapan yang lebih tinggi daripada biasa. Dalam kes sedemikian, keadaan berikut boleh memainkan peranan:
- Penyakit yang berkaitan dengan peningkatan aliran darah dalam paru-paru
- Polycythemia (bilangan sel darah merah yang tidak normal)
- Senaman
- Pendarahan dalam paru-paru
