Gambaran keseluruhan
Apa itu selsema?
Selsema ialah jangkitan saluran pernafasan atas berjangkit yang menjejaskan hidung, tekak, sinus dan trakea (salur angin). Lebih daripada 200 virus berbeza boleh menyebabkan selsema, tetapi kebanyakan selsema disebabkan oleh rhinovirus.
Seberapa biasa selsema?
Seperti namanya, selesema biasa berleluasa. Anda mungkin akan mengalami lebih banyak selsema dalam hidup anda daripada penyakit lain. Orang dewasa mendapat dua hingga tiga selsema setahun, manakala kanak-kanak kecil mengalami selsema empat kali atau lebih setahun.
Adakah selsema berjangkit?
Selsema merebak dari orang ke orang. Untuk anda dijangkiti, virus itu perlu sampai ke salah satu membran mukus anda – lapisan lembap pada lubang hidung, mata atau mulut. Itu berlaku apabila anda menyentuh permukaan atau menghirup udara lembap yang mengandungi virus selsema.
Contohnya, apabila seseorang yang sakit bersin atau batuk, titisan cecair yang mengandungi virus selsema dilancarkan ke udara. Jika anda menghirup titisan tersebut, virus selsema akan berakar di hidung anda. Anda juga boleh meninggalkan zarah virus pada permukaan yang anda sentuh apabila anda sakit. Jika orang lain menyentuh permukaan tersebut dan kemudian menyentuh lubang hidung, mata atau mulut mereka, virus itu boleh masuk.
Mengapa selsema berlaku pada musim sejuk?
Anda boleh diserang selsema pada bila-bila masa sepanjang tahun, tetapi lebih berkemungkinan semasa bulan sejuk. Pada musim sejuk, orang ramai tinggal di dalam rumah dan berhubung lebih rapat antara satu sama lain.
Kajian terbaru terhadap tikus menunjukkan suhu sejuk juga boleh menjejaskan tindak balas sistem imun anda. Penyelidik mendapati bahawa apabila udara yang lebih sejuk menurunkan suhu hidung, sistem imun tikus mempunyai masa yang lebih sukar untuk menghentikan rhinovirus daripada membiak. Perkara yang sama mungkin berlaku pada manusia.
Mengapa kanak-kanak mendapat lebih banyak selsema?
Kerana kanak-kanak kecil tidak pernah terdedah kepada virus sebelum ini, mereka mendapat lebih banyak selsema daripada orang dewasa. Sistem imun mereka perlu belajar cara mengenali dan menangani kuman baharu ini. Apabila anda menjadi dewasa, anda telah mengalami banyak selsema. Lebih mudah untuk sistem imun anda mengenal pasti dan menyerang virus yang serupa.
Kanak-kanak juga mempunyai hubungan rapat dengan kanak-kanak lain. Kanak-kanak biasanya tidak menutup batuk dan bersin atau mencuci tangan sebelum menyentuh muka mereka — langkah yang menghalang virus daripada merebak.
Gejala dan Punca
Apa yang menyebabkan selsema?
Rhinovirus menyebabkan sehingga 50% selsema biasa. Terdapat lebih daripada 100 rhinovirus yang berbeza. Tetapi jenis virus lain juga boleh menyebabkan gejala selsema.
Apakah simptom selsema?
Dalam masa satu hingga tiga hari selepas dijangkiti virus selesema, anda akan mendapat simptom seperti:
- Bersin.
-
Hidung berair.
-
batuk.
-
Sakit tekak.
-
sakit kepala.
-
Hidung tersumbat.
-
Demam (paling biasa pada kanak-kanak).
Bagaimanakah anda boleh membezakan antara selsema dan selesema?
Sukar untuk mengetahui sama ada anda mengalami selesema atau selesema, kerana kebanyakan gejala adalah sama. Kedua-duanya tersebar luas semasa bulan-bulan yang lebih sejuk dan menjejaskan sistem pernafasan atas (hidung, tekak dan trakea). Tetapi virus yang berbeza menyebabkan selsema dan selesema. Selesema berasal dari virus influenza, manakala banyak jenis virus lain menyebabkan selsema.
Perbezaan utama antara selsema dan selesema ialah anda lebih cenderung untuk demam dan menggigil akibat selesema. Orang dewasa biasanya tidak mengalami demam dengan selsema, walaupun kadang-kadang kanak-kanak.
Selesema juga menyebabkan sakit badan dan gejala yang lebih teruk daripada selsema. Walaupun selesema dan selesema boleh membawa kepada komplikasi, komplikasi selesema boleh mengancam nyawa.
Apakah perbezaan antara selsema dan COVID-19 (novel coronavirus)?
Anda mungkin pernah mendengar bahawa selesema biasa adalah coronavirus. Coronavirus ialah sekumpulan virus yang boleh menyebabkan jangkitan saluran pernafasan atas. Walaupun rhinovirus menyebabkan kebanyakan jenis selesema biasa, beberapa disebabkan oleh coronavirus yang berbeza. Kebanyakan orang pulih dengan cepat daripada selesema biasa ini.
Coronavirus juga boleh masuk ke dalam paru-paru dan membawa kepada radang paru-paru dan komplikasi lain yang boleh membawa maut. Sejenis coronavirus (novel) baharu, yang ditemui pada akhir 2019, menyebabkan penyakit tertentu yang dikenali sebagai COVID-19. Gejala awal yang menjadikan COVID-19 berbeza daripada selesema biasa termasuk:
- Demam.
- Menggigil dan menggigil.
- Sesak nafas.
- Kehilangan rasa atau bau (anosmia).
-
Cirit-birit.
Apakah perbezaan antara selesema biasa dan selesema dada?
Selesema dada, atau bronkitis akut (jangka pendek), menyebabkan kerengsaan dan pengumpulan lendir (hingus) di dalam paru-paru. Selsema biasa bertukar menjadi selesema dada apabila virus bergerak dari hidung dan tekak ke paru-paru. Kadangkala, bakteria menyebabkan selsema dada.
Anda boleh mengalami batuk dengan selesema biasa atau selesema dada. Tetapi selesema dada menghasilkan batuk basah, bermakna anda mungkin merasa atau batuk kahak. Anda juga mungkin mempunyai:
- Batuk yang membuatkan anda terjaga sepanjang malam.
- Sesak nafas.
- Dada yang sakit.
Adakah selsema menjejaskan kehamilan?
Mengalami selsema semasa hamil biasanya tidak berbahaya. Tetapi anda perlu berhati-hati dengan ubat selsema yang anda ambil untuk merawat gejala. Pembekal penjagaan kesihatan anda boleh memberitahu anda yang mana yang selamat untuk digunakan semasa kehamilan.
Jika anda fikir anda mungkin mengalami selesema, atau jika anda mengalami demam, anda harus menghubungi pembekal penjagaan kesihatan anda dengan segera. Anda mungkin memerlukan rawatan segera. Demam semasa awal kehamilan dikaitkan dengan kecacatan kelahiran.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah selesema didiagnosis?
Biasanya, peperiksaan sudah cukup untuk menentukan sama ada anda mempunyai selsema. Semasa peperiksaan fizikal, pembekal penjagaan kesihatan anda akan memeriksa tanda-tanda seperti:
- Bengkak di lubang hidung.
- Hidung tersumbat.
- Merah, tekak jengkel.
-
Nodus limfa (benjolan) bengkak di leher.
- Bersihkan paru-paru.
Anda mungkin memerlukan ujian jika pembekal anda mengesyaki anda menghidap selesema atau keadaan lain. Pembekal anda mungkin memberi anda ujian sapuan hidung (sapu kapas disapu di dalam hidung anda) untuk menguji virus selesema. X-ray dada menolak bronkitis atau radang paru-paru.
Pengurusan dan Rawatan
Bagaimana selsema dirawat?
Tiada ubat untuk selsema. Anda perlu membiarkannya berjalan lancar. Ubat-ubatan yang dijual bebas boleh mengurangkan gejala anda untuk memastikan anda lebih selesa sehingga anda pulih.
Mengapa antibiotik tidak boleh menyembuhkan selsema?
Antibiotik adalah ubat yang melawan jangkitan yang disebabkan oleh bakteria. Kerana virus menyebabkan selsema, antibiotik tidak berfungsi untuk selsema.
Apakah ubat selsema yang melegakan gejala?
Ubat-ubatan yang dijual bebas untuk merawat gejala selsema tersedia secara meluas. Tetapi sesetengah ubat ini tidak selamat untuk kanak-kanak. Semak dengan pembekal penjagaan kesihatan anda sebelum memberi anak anda ubat tanpa preskripsi. Berhati-hati untuk tidak menggabungkan ubat-ubatan yang merawat pelbagai gejala. Jika anda berbuat demikian, anda boleh menyebabkan dos berlebihan (terlalu banyak) beberapa bahan, yang boleh menyebabkan masalah kesihatan lain, termasuk kerosakan organ.
Ubat-ubatan yang melegakan simptom selsema termasuk:
- Penghilang rasa sakit: Acetaminophen (Tylenol®) dan NSAID seperti ibuprofen (Advil®) melegakan sakit kepala dan demam.
- Dekongestan: Dadah seperti pseudoephedrine (Contac Cold 12 Hour® dan Sudafed®) dan phenylephrine (Sudafed PE®) bertujuan untuk mengurangkan rasa tersumbat.
- Antihistamin: Diphenhydramine (Benadryl®) dan antihistamin lain berhenti bersin dan hidung berair.
- Penahan batuk: Ubat-ubatan seperti dextromethorphan (Robitussin® dan Vicks DayQuil Cough®) dan codeine mengurangkan batuk.
- Ekspektoran: Guaifenesin (Mucinex®) dan ekspektoran lain menipis dan melonggarkan lendir.
Apakah ubat selesema yang terbaik?
Anda mungkin pernah mendengar bahawa suplemen dan ubat herba, seperti zink, Vitamin C dan echinacea boleh merawat dan mencegah selsema.
Penyelidik tidak mendapati bahawa mana-mana ubat tersebut boleh mencegah selsema. Tetapi zink boleh memendekkan penyakit dan mengurangkan gejala. Walau bagaimanapun, ia boleh menyebabkan kehilangan bau kekal, terutamanya apabila anda menggunakannya dalam semburan hidung.
Cara terbaik dan selamat untuk pulih dengan cepat adalah dengan banyak berehat. Pertimbangkan untuk mengambil cuti dari kerja atau sekolah untuk sekurang-kurangnya beberapa hari pertama sakit. Anda bukan sahaja mempunyai lebih banyak masa untuk berehat, tetapi anda juga akan mengelakkan penyebaran kuman kepada orang lain.
Selain itu, pastikan anda minum banyak cecair untuk memastikan hidung dan tekak anda sentiasa lembap. Elakkan alkohol dan kafein kerana ia mempunyai kesan pengeringan.
Pencegahan
Bagaimana anda boleh mengelakkan selsema?
Terdapat beberapa langkah yang boleh anda ambil untuk mengelakkan selsema termasuk:
- Cuci tangan anda, terutamanya sebelum makan atau menyediakan makanan. Anda juga ingin mencuci tangan selepas menggunakan bilik mandi, mengelap hidung atau bersentuhan dengan seseorang yang selsema.
- Elakkan menyentuh muka anda. Virus selsema merebak dari tangan anda ke mata, hidung dan mulut anda.
- Bersihkan permukaan yang kerap digunakan. Virus boleh hidup di tombol pintu dan tempat lain yang sering disentuh orang.
- Gunakan sanitizer tangan apabila anda tidak boleh mencuci tangan dengan sabun dan air.
- Kuatkan sistem imun anda jadi badan anda bersedia untuk melawan kuman. Dapatkan tidur yang cukup, makan makanan yang sihat dan bersenam.
- Duduk rumah semasa sakit untuk memastikan anda tidak menyebarkan selsema kepada orang lain.
Tinjauan / Prognosis
Berapa lama selsema berlangsung?
Selsema biasanya hilang dalam masa tujuh hingga 10 hari.
Bilakah anda boleh kembali bekerja atau sekolah?
Anda boleh berjangkit sehingga dua minggu, malah menularkan selsema sehari atau dua sebelum anda mengalami gejala. Tetapi anda paling mudah berjangkit apabila simptom anda berada pada tahap paling teruk – biasanya tiga hari pertama anda berasa sakit.
Bolehkah selsema membunuh anda?
Selsema tidak membawa maut. Dalam sesetengah orang, terutamanya mereka yang mempunyai sistem imun yang lemah, selsema boleh membawa kepada keadaan lain yang boleh menyebabkan masalah kesihatan yang teruk. Komplikasi tersebut mungkin termasuk:
-
Asma.
-
Jangkitan sinus.
-
Jangkitan telinga.
Tinggal bersama
Bilakah selsema memerlukan penjagaan doktor?
Hubungi pembekal penjagaan kesihatan anda jika anda mempunyai mana-mana yang berikut:
-
Demam panas.
-
Sakit dada.
- Sakit telinga.
- Asma membara.
- Gejala berlarutan lebih lama daripada 10 hari atau semakin teruk.
Dapatkan rawatan perubatan jika anak anda:
- Menghasilkan demam panas.
- Berhenti makan.
- Menangis lebih daripada biasa.
- Mengalami sakit telinga atau perut.
- Mula berdehit.
- Lebih mengantuk daripada biasa.
Ringkasan
Walaupun ia menyebabkan ketidakselesaan, selsema biasanya tidak berbahaya. Anda boleh menguruskan gejala dengan ubat-ubatan. Percepatkan pemulihan anda dengan mendapatkan banyak rehat dan cecair, dan elakkan berada di sekeliling orang lain. Jika anda tidak berasa lebih baik dalam 10 hari, berjumpa dengan pembekal penjagaan kesihatan anda.
