Makula adalah sebahagian daripada retina mata. Terletak di tengah-tengah retina, makula bertanggungjawab untuk memberi kita penglihatan yang jelas dan keupayaan untuk melihat butiran halus. Walaupun ia kecil, ia membolehkan kita melihat “20/20” dan melihat dunia kita dalam warna. Ketahui lebih lanjut tentang peranan penting yang dimainkan oleh makula di dalam mata.
Anatomi
Struktur
Makula ialah kawasan berbentuk bujur berhampiran pusat retina. Retina adalah lapisan sensitif cahaya yang melapisi bahagian belakang mata. Ia terdiri daripada 200 juta neuron, tetapi hanya kira-kira 0.2 milimeter tebal. Retina mengandungi fotoreseptor yang menyerap cahaya dan kemudian menghantar isyarat cahaya tersebut melalui saraf optik ke otak. Sama seperti filem dalam kamera, imej datang melalui kanta mata dan difokuskan pada retina. Retina kemudian menukar imej ini kepada isyarat elektrik dan menghantarnya ke otak.
Makula mempunyai diameter kira-kira 5 mm. Makula boleh dilihat dengan menggunakan oftalmoskop atau kamera retina. Ia mempunyai enam pembahagian yang jelas, termasuk kawasan umbo, foveola, zon avaskular fovea, fovea, parafovea dan perifovea.
Lokasi
Makula adalah bahagian berpigmen retina yang terletak di tengah-tengah retina. Di tengah makula adalah fovea, mungkin bahagian mata yang paling penting. Fovea adalah kawasan ketajaman penglihatan terbaik. Ia mengandungi sejumlah besar kon—sel saraf yang merupakan fotoreseptor dengan ketajaman yang tinggi.
Warna
Makula berwarna kuning. Warna kuning diperoleh daripada lutein dan zeaxanthin dalam diet, kedua-dua xanthophyllcarotenoids kuning terkandung dalam makula. Kerana warna kuningnya, makula menyerap lebihan cahaya biru dan ultraviolet yang masuk ke dalam mata, bertindak sebagai pelindung matahari untuk melindungi kawasan retina.
Fungsi
Fungsi utama makula adalah untuk memberikan penglihatan yang tajam, jelas, lurus ke hadapan. Ia bertanggungjawab untuk semua penglihatan pusat kita dan kebanyakan penglihatan warna kita. Perincian halus yang kita lihat dimungkinkan oleh makula. Kerana ia bertanggungjawab untuk penglihatan pusat kita, penyakit yang melibatkan makula, seperti degenerasi makula, menyebabkan kehilangan penglihatan pusat.
Kepentingan Klinikal
Kerosakan pada makula mengakibatkan kehilangan keupayaan untuk melihat objek dengan jelas di pusat penglihatan. Oleh kerana penglihatan periferi tidak terjejas, seseorang yang mengalami kerosakan pada makula boleh menyesuaikan diri dengan kehidupan dan meneruskan beberapa aktiviti harian biasa, seperti berjalan, tanpa bantuan. Beberapa masalah boleh menjejaskan makula. Yang paling biasa ialah degenerasi makula. Keadaan biasa lain yang mempengaruhi makula ialah edema makula dan lubang makula, dibincangkan di bawah.
Degenerasi Makula
Degenerasi makula yang berkaitan dengan usia (dikenali sebagai AMD atau ARMD) adalah punca utama kehilangan penglihatan pada orang yang berumur lebih dari 60 tahun di Amerika Syarikat. Keadaan ini memberi kesan terutamanya kepada orang yang berumur 65 tahun ke atas. AMD menyebabkan kemerosotan makula, bahagian tengah retina yang bertanggungjawab untuk penglihatan pusat yang tajam. AMD tidak boleh diubati.
2:32
Faktor Risiko Biasa untuk Degenerasi Makula
Terdapat dua jenis AMD. AMD kering ialah jenis yang paling biasa, merangkumi kira-kira 90% daripada semua kes AMD. Dalam AMD kering, perubahan yang boleh diperhatikan dalam sel berpigmen mata berlaku, meninggalkan kawasan depigmentasi, pigmen bergumpal, dan drusen (mendapan kuning di bawah retina). AMD kering berkembang sangat perlahan melalui tiga peringkat: awal, pertengahan dan lanjutan. Peringkat terawal dicirikan terutamanya oleh kehadiran drusen dan penglihatan normal atau kehilangan penglihatan ringan. Apabila keadaan bertambah baik, kehilangan penglihatan pusat meningkat, drusen tambahan mungkin muncul atau membesar, dan perubahan pigmen mungkin berkembang. Tahap kehilangan penglihatan berbeza dengan AMD kering tetapi jarang berkembang menjadi buta undang-undang. Atrofi tisu makula dan parut ringan juga boleh berkembang.
AMD basah menyumbang kira-kira 10% daripada semua kes AMD. Bentuk kering AMD boleh berkembang menjadi bentuk basah yang lebih teruk. Pertumbuhan saluran darah baru (neovaskularisasi) berlaku di bawah retina. Walaupun kapal ini baru, ia bersifat lemah. Darah dan cecair bocor keluar dari saluran darah baru, selalunya mengangkat makula dan menyebabkan herotan visual, yang berpotensi mengakibatkan kerosakan tisu kekal. Parut mungkin berlaku, menyebabkan kehilangan penglihatan yang ketara dan kadangkala buta undang-undang. Dengan bentuk basah penyakit ini, keupayaan penglihatan pusat boleh rosak dengan cepat.
Edema Makula
Edema makula berlaku apabila cecair terkumpul di dalam makula. Pengumpulan ini mengganggu penglihatan apabila makula membengkak dan menebal. Edema makula selalunya disebabkan oleh retinopati diabetik, penyakit yang boleh berlaku kepada penghidap diabetes. Edema makula kadangkala berlaku selepas pembedahan mata, berkaitan dengan degenerasi makula, atau akibat daripada penyakit radang mata yang lain. Edema makula boleh berkembang daripada sebarang penyakit yang merosakkan saluran darah di retina.
Lubang Makula
Lubang makula berlaku apabila sel-sel saraf makula menjadi terpisah antara satu sama lain dan menarik diri dari permukaan belakang mata, membentuk lubang. Apabila lubang terbentuk, penglihatan pusat boleh menjadi kabur, bergelombang, atau herot. Apabila lubang semakin besar, bintik gelap atau buta muncul dalam penglihatan pusat, tetapi penglihatan pinggir (sisi) tidak terjejas.
Gejala Kerosakan Makula
Jika anda mengalami kerosakan pada makula, anda mungkin melihat gejala berikut. Adalah penting untuk memaklumkan kepada profesional penjagaan mata anda jika anda mendapati mana-mana perubahan berikut.
-
Penglihatan pusat berkurangan: Ia mungkin kelihatan seolah-olah ada sesuatu yang menghalang bahagian tengah medan visual, seperti tompok kabur.
-
Herotan imej: Imej mungkin mula kelihatan herot, dan garis lurus, terutamanya, mungkin kelihatan melengkung. Grid Amsler ialah ujian diri biasa untuk herotan.
-
Herotan saiz imej: Objek mungkin kelihatan lebih besar atau lebih kecil daripada biasa. Ini mungkin berkembang menjadi penglihatan berganda (diplopia), apabila percanggahan berkembang antara imej yang dilihat pada mata yang sihat dan pada mata yang tidak sihat.