Sakit di ketiak dan bahu: punca dan rawatan

Sakit di ketiak dan bahu adalah gejala biasa dan boleh timbul daripada beberapa sebab, daripada kecederaan ringan atau ketegangan kepada keadaan yang lebih serius seperti penyakit jantung atau kanser. Artikel ini akan menerangkan punca sakit ketiak dan bahu, serta memberikan maklumat tentang diagnosis dan rawatan keadaan ini.

Anatomi ketiak dan bahu

Kawasan ketiak dan bahu merangkumi struktur anatomi yang kompleks dengan kulit, otot, saraf, saluran darah, dan nodus limfa. Otot-otot utama yang terlibat termasuk pectoralis major, deltoid, dan otot-otot rotator cuff (supraspinatus, infraspinatus, teres minor, dan subscapularis). Saraf utama ialah saraf axillary, radial, dan ulnar, dan saluran darah utama termasuk arteri dan vena axillary.

Punca sakit di ketiak dan bahu

1. Keadaan muskuloskeletal

Kecederaan alat pemutar: Ini adalah punca biasa sakit bahu. Rotator cuff ialah sekumpulan otot dan tendon yang mengelilingi sendi bahu, memberikannya kestabilan dan pergerakan. Kecederaan boleh berkisar dari ketegangan kecil hingga koyakan lengkap. Kesakitan disebabkan oleh keradangan atau kerosakan pada struktur ini.

Diagnosis: Doktor akan melakukan pemeriksaan klinikal dan semakan sejarah pesakit. Ujian khusus seperti ujian Neer dan Hawkins-Kennedy boleh digunakan. Pengesahan biasanya dibuat melalui ujian pengimejan seperti ultrasound atau MRI.

Rawatan: Bergantung pada keparahan, rawatan terdiri daripada terapi fizikal, ubat anti-radang, suntikan kortikosteroid, hingga pembedahan dalam kes yang serius.

2. Bahu beku (adhesive capsulitis)

Keadaan ini dicirikan oleh kekakuan dan kesakitan pada sendi bahu, biasanya berkembang secara beransur-ansur. Proses ini disebabkan oleh keradangan dan fibrosis kapsul sendi bahu, menyebabkan bahu “membeku”.

Diagnosis: Doktor biasanya melakukan pemeriksaan klinikal untuk melihat sama ada pesakit menunjukkan pengurangan pergerakan bahu aktif dan pasif. Ujian pengimejan seperti MRI mungkin menolak syarat lain.

Rawatan: Fisioterapi, pengurusan sakit dengan ubat anti-radang nonsteroid, suntikan kortikosteroid, dan dalam kes yang teruk, pembedahan (manipulasi di bawah bius atau pelepasan kapsul arthroscopic) boleh digunakan.

3. Punca yang berkaitan dengan saraf

Cervical radiculopathy: Keadaan ini berlaku disebabkan oleh mampatan saraf di leher, di mana saraf keluar dari saraf tunjang untuk membekalkan lengan. Mampatan ini boleh menyebabkan rasa sakit menjalar ke bahu dan ketiak.

Diagnosis: Diagnosis dilakukan melalui pemeriksaan fizikal, semakan sejarah pesakit, dan ujian pengimejan seperti MRI atau CT leher. Elektromiografi (EMG) dan kajian pengaliran saraf (NCS) boleh mengesahkan diagnosis.

Rawatan: Rawatan biasanya merupakan langkah konservatif seperti terapi fizikal dan ubat-ubatan (ubat anti-radang bukan steroid, ubat sakit neuropatik). Jika langkah ini gagal, campur tangan seperti suntikan akar saraf atau pembedahan boleh dipertimbangkan.

4. Punca limfa dan vaskular

Limfadenopati axillary: Nodus limfa yang membesar di ketiak boleh menyebabkan ketidakselesaan atau kesakitan. Keadaan ini boleh berlaku sebagai tindak balas kepada jangkitan tempatan, penyakit sistemik, atau keganasan (seperti kanser payudara atau limfoma).

Diagnosis: Doktor akan melakukan pemeriksaan fizikal dan semakan sejarah perubatan. Bergantung pada syak wasangka, ujian darah, ujian pengimejan seperti ultrasound atau CT, dan mungkin biopsi, boleh dilakukan.

Rawatan: Rawatan disasarkan kepada punca asas. Contohnya, antibiotik untuk jangkitan bakteria atau kemoterapi untuk keganasan.

5. Punca jantung

Angina dan infarksi miokardium: Keadaan ini, akibat daripada aliran darah yang terjejas ke jantung, kadangkala boleh hadir sebagai sakit bahu dan/atau ketiak.

Diagnosis: Elektrokardiogram (ECG), ujian darah untuk enzim jantung (paras troponin), stress test, dan angiografi koronari adalah kaedah diagnostik.

Rawatan: Terapi termasuk ubat seperti aspirin, nitrogliserin dan penyekat beta, kepada prosedur intervensi seperti angioplasti atau pembedahan pintasan. Perubahan gaya hidup juga perlu.

6. Sebab-sebab lain

Kayap (Herpes Zoster): Jangkitan virus ini boleh menyebabkan ruam yang menyakitkan yang biasanya muncul sebagai jalur lepuh di sekitar satu sisi batang tubuh, yang mungkin melibatkan ketiak.

Diagnosis: Doktor akan melakukan pemeriksaan klinikal. Kayap menyebabkan ciri ruam dan kesakitan. PCR daripada swab vesikel boleh mengesahkan diagnosis.

Rawatan: Ubat antivirus, pengurusan sakit dengan ubat anti-radang bukan steroid atau ubat sakit saraf, dan penjagaan sokongan digunakan.

Epidemiologi dan kejadian

Gangguan muskuloskeletal seperti kecederaan rotator cuff adalah antara punca sakit bahu yang paling lazim, menurut American Academy of Orthopedic Surgeons (AAOS). Gangguan rotator cuff dilaporkan berlaku pada kira-kira 40% daripada populasi yang berumur lebih dari 60 tahun.

Bagi punca jantung, data daripada Persatuan Jantung Amerika (AHA) menunjukkan bahawa setiap tahun, kira-kira 805,000 rakyat Amerika mengalami serangan jantung, dan salah satu simptom yang biasa adalah sakit yang menjalar ke bahu dan lengan.

Prevalens tahunan cervical radiculopathy ialah 83.2 setiap 100,000 pada lelaki dan 63.5 setiap 100,000 pada wanita.