Gambaran keseluruhan
Apa itu TMJ?
TMJ ialah akronim yang bermaksud sendi temporomandibular. Sendi temporomandibular anda terletak pada kedua-dua belah muka anda, tepat di hadapan telinga anda. TMJ menghubungkan tulang rahang bawah anda ke tengkorak anda dan membantu dalam pergerakan seperti mengunyah dan bercakap.
Apakah TMD?
TMD bermaksud gangguan sendi temporomandibular. Ini merujuk kepada sebarang disfungsi TMJ. Ramai orang menggunakan istilah TMJ dan TMD secara bergantian.
Disfungsi TMJ berlaku apabila otot dan ligamen di sekeliling sendi rahang anda meradang atau jengkel. Keadaan ini mungkin akut atau kronik, dan kesakitan yang terhasil mungkin ringan atau teruk.
Gejala dan Punca
Apakah yang menyebabkan gangguan sendi temporomandibular?
Gangguan TMJ boleh disebabkan oleh kecederaan pada sendi rahang atau tisu sekeliling. Penyebab TMD lain termasuk:
- Bruxism (gigi mengisar/mengetap).
- Dislokasi cakera antara bola dan sambungan soket.
- Arthritis dalam TMJ.
- Tekanan.
- Trauma akut.
- Gigitan yang tidak betul.
Apakah simptom TMJ yang biasa?
Disfungsi TMJ paling kerap berlaku pada mereka yang berumur 20 hingga 40 tahun dan lebih kerap berlaku pada wanita berbanding lelaki. Beberapa gejala TMJ yang paling biasa termasuk:
- Sakit rahang.
- Sakit kepala.
- Sakit telinga.
- Sakit di leher atau bahu.
- Kesukaran membuka mulut lebar-lebar.
- Rahang yang “mengunci” dalam kedudukan mulut terbuka atau tertutup.
- Bunyi klik, pop atau parut pada sendi rahang apabila membuka atau menutup mulut anda.
- Rasa letih di wajah anda.
- Kesukaran mengunyah.
-
Tinnitus, atau berdering di telinga anda.
- Perubahan dalam cara gigi anda bercantum.
- Bengkak pada bahagian muka anda.
- Sakit gigi.
Diagnosis dan Ujian
Bagaimanakah disfungsi TMJ didiagnosis?
Dalam kebanyakan kes, disfungsi TMJ didiagnosis semasa pemeriksaan pergigian. Penyedia penjagaan kesihatan anda akan:
- Perhatikan julat pergerakan apabila anda membuka dan menutup mulut anda.
- Tekan pada muka dan rahang anda untuk menentukan kawasan yang tidak selesa.
- Rasa di sekeliling sendi rahang anda semasa anda membuka dan menutup mulut anda.
Di samping itu, radiograf (X-ray) boleh diambil untuk melihat sendi rahang dan menentukan tahap kerosakan. Ini mungkin termasuk:
- X-ray panoramik. X-ray pergigian jenis ini menunjukkan gambaran keseluruhan gigi, tulang rahang dan TMJ anda.
- imbasan CBCT. Imbasan cone beam computed tomography (CBCT) menangkap beribu-ribu imej gigi, rahang, tulang muka dan sinus anda. Gambar-gambar ini kemudiannya dicantum bersama untuk mendapatkan imej 3-D yang terperinci. Imbasan CT pergigian memberikan pembekal penjagaan kesihatan anda pandangan yang lebih terperinci tentang anatomi muka anda.
- Imbasan MRI. Dalam sesetengah kes, pengimejan resonans magnetik (MRI) boleh digunakan untuk melihat tisu lembut di dalam dan sekitar sendi rahang. Imej ini menunjukkan kedudukan cakera, keradangan dan kemungkinan penguncian rahang. Ini boleh memberitahu pembekal penjagaan kesihatan anda jika cakera TMJ berfungsi dengan baik dan dalam keadaan baik.
Anda mungkin dirujuk kepada pakar untuk penjagaan dan rawatan lanjut. Pakar bedah oral maxillofacial pakar dalam merawat keadaan rangka seperti disfungsi TMJ.
Pengurusan dan Rawatan
Apakah rawatan yang tersedia untuk gangguan TMJ?
Rawatan terdiri daripada amalan penjagaan diri yang mudah dan rawatan konservatif kepada suntikan dan pembedahan terbuka. Kebanyakan pakar bersetuju bahawa rawatan harus bermula dengan terapi konservatif, bukan pembedahan, dengan pembedahan dibiarkan sebagai pilihan terakhir. Kami akan meneroka pelbagai rawatan TMJ dalam bahagian di bawah.
Apakah beberapa contoh rawatan TMJ tanpa pembedahan?
Jika anda telah didiagnosis dengan disfungsi TMJ, pembekal penjagaan kesihatan anda mungkin akan mengesyorkan pilihan rawatan konservatif terlebih dahulu. Kebanyakan terapi ini boleh berfungsi dalam kombinasi antara satu sama lain untuk memberikan kelegaan TMJ:
- Sapukan pek haba lembap atau sejuk. Sapukan pek ais pada bahagian muka dan kawasan pelipis anda selama kira-kira 10 minit untuk kesakitan yang teruk. Lakukan beberapa senaman regangan mudah untuk rahang anda (seperti yang diarahkan oleh pembekal penjagaan kesihatan anda). Selepas bersenam, sapukan tuala suam atau kain lap pada sisi muka anda selama kira-kira lima minit. Lakukan ini beberapa kali setiap hari.
- Makan makanan yang lembut. Untuk mengelakkan rahang anda daripada bekerja lebih masa, makan makanan lembut seperti yogurt, kentang tumbuk, keju kotej, sup, telur hancur, ikan, buah-buahan dan sayur-sayuran yang dimasak, kekacang dan bijirin. Elakkan makanan keras dan rangup (seperti gulung keras, pretzel, lobak merah mentah) dan makanan kenyal (seperti karamel dan taffy). Jangan kunyah gula-gula getah.
- Ambil ubat. Untuk melegakan kesakitan dan bengkak, cuba ubat anti-radang bukan steroid (NSAIDs) yang dijual bebas, seperti aspirin, ibuprofen (Advil®, Motrin®) atau naproxen (Aleve®). Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh menetapkan dos NSAID yang lebih tinggi atau ubat lain untuk kesakitan seperti analgesik narkotik. Relaks otot, terutamanya bagi orang yang mengetap atau mengetap gigi, boleh membantu mengendurkan otot rahang yang tegang. Ubat anti-kecemasan boleh membantu melegakan tekanan, yang kadangkala dianggap memburukkan gejala TMJ. Dos antidepresan yang rendah juga boleh membantu mengurangkan atau mengawal kesakitan. Relaks otot, ubat anti-kecemasan dan antidepresan boleh didapati dengan preskripsi sahaja.
- Pakai splint atau pelindung malam. Splint dan pelindung malam ialah corong yang sesuai pada gigi atas atau bawah anda. Apabila dipakai, corong memberikan sentuhan gigi yang stabil semasa penutupan. Apabila dipakai, pelindung mulut juga membetulkan gigitan anda dengan meletakkan rahang anda pada kedudukan yang lebih baik. Perbezaan utama antara splint dan night guard ialah night guard hanya dipakai pada waktu malam dan splint dipakai sepenuh masa. Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh menentukan jenis perkakas mulut yang anda perlukan.
- Menjalani rawatan pergigian pembetulan. Rawatan ini termasuk menggantikan gigi yang hilang atau menggunakan mahkota, jambatan atau pendakap untuk membawa gigitan anda ke keseimbangan dan penjajaran yang betul.
-
Elakkan pergerakan rahang yang melampau. Sebagai contoh:
- Teruskan menguap dan mengunyah ke tahap minimum.
- Jangan letakkan dagu anda di tangan anda atau pegang telefon di antara bahu dan telinga anda. Amalkan postur yang baik untuk mengurangkan sakit leher dan muka.
- Jauhkan gigi anda sedikit sebanyak yang anda boleh untuk melegakan tekanan pada rahang. Untuk mengawal mengepal atau mengisar pada siang hari, letakkan lidah anda pada lelangit di belakang gigi hadapan atas anda.
- Ketahui teknik relaksasi untuk membantu mengawal ketegangan otot di rahang.
Apakah beberapa rawatan TMJ yang lain?
Jika rawatan konservatif tidak berjaya, pembekal penjagaan kesihatan anda mungkin mencadangkan satu atau lebih daripada yang berikut:
- Rangsangan saraf elektrik transkutaneus (TENS). Terapi ini menggunakan arus elektrik peringkat rendah untuk mengurangkan kesakitan dengan mengendurkan sendi rahang dan otot muka. TENS boleh diselesaikan di rumah atau pejabat pembekal penjagaan kesihatan anda.
- Ultrasound. Ini adalah rawatan haba dalam yang digunakan pada TMJ untuk melegakan kesakitan atau meningkatkan pergerakan sendi.
- Suntikan titik pencetus. Ubat sakit atau anestetik disuntik ke dalam otot lembut muka (dipanggil “titik pencetus”) untuk melegakan kesakitan.
- Terapi gelombang radio. Gelombang radio mencipta rangsangan elektrik tahap rendah pada sendi, yang meningkatkan aliran darah dan memberikan kelegaan TMJ.
- Toksin Botulinum (Botox®). Suntikan ini membantu mengurangkan jisim otot dan keradangan.
Bilakah anda perlu mempertimbangkan pembedahan TMJ?
Pembedahan TMJ hanya perlu dipertimbangkan selepas semua pilihan rawatan lain telah dicuba dan kesakitan yang teruk kekal. Walaupun pembedahan TMJ adalah pilihan terbaik untuk ramai orang, adalah penting untuk menimbang pilihan anda dan membuat keputusan termaklum.
Terdapat tiga jenis pembedahan TMJ: arthrocentesis, arthroscopy dan pembedahan sendi terbuka. Jenis pembedahan yang diperlukan bergantung kepada simptom TMJ dan kerumitan masalah.
- Arthrocentesis. Prosedur kecil ini dilakukan di pejabat, biasanya di bawah bius tempatan. Ia sering disyorkan apabila rahang tiba-tiba terkunci dalam kedudukan tertutup. Ia juga boleh membantu mengurangkan keradangan pada TMJ. Jarum yang diisi dengan cecair steril dimasukkan ke dalam sendi yang terjejas dan sendi itu dibasuh. Kadangkala, alat pembedahan diperlukan untuk membuang tisu parut atau mengeluarkan cakera yang telah berpindah dari tempatnya.
- Artroskopi. Prosedur ini dilakukan di bawah anestesia am. Pakar bedah anda membuat hirisan kecil di hadapan telinga dan memasukkan alat kecil dan nipis yang mengandungi kanta dan cahaya. Instrumen ini disambungkan pada skrin video, yang membolehkan pakar bedah anda memeriksa TMJ dan kawasan sekitarnya. Bergantung pada punca sakit TMJ anda, pakar bedah anda mungkin mengeluarkan tisu yang meradang atau menjajarkan semula cakera atau kawasan lain TMJ. Oleh kerana pembedahan arthroscopic dilakukan melalui hirisan kecil, terdapat kurang parut, masa pemulihan yang lebih singkat, kurang ketidakselesaan, dan lebih sedikit komplikasi berbanding dengan pembedahan sendi terbuka.
-
Pembedahan sendi terbuka. Jika anda menjalani pembedahan sendi terbuka, anda akan diberikan anestesia am. Tidak seperti arthroscopy, pembedahan terbuka adalah prosedur tradisional di mana hirisan panjang dibuat untuk memasukkan instrumen. Pembedahan sendi terbuka mungkin diperlukan jika:
- Struktur tulang yang membentuk sendi rahang semakin haus.
- Terdapat tumor dalam atau sekitar TMJ.
- Terdapat parut atau serpihan tulang yang teruk pada sendi.
Berbanding dengan arthrocentesis dan arthroscopy, pembedahan sendi terbuka menghasilkan masa penyembuhan yang lebih lama serta mempunyai peluang lebih besar untuk parut tisu dan kecederaan saraf. Namun, terdapat keadaan di mana pembedahan sendi terbuka adalah penyelesaian terbaik. Penyedia penjagaan kesihatan anda boleh membantu anda menentukan pendekatan yang sesuai untuk keperluan unik anda.
Adakah terdapat rawatan alternatif TMJ?
Banyak penyedia penjagaan kesihatan mengesyorkan menggunakan terapi alternatif dalam kombinasi dengan rawatan tradisional. Terapi ini mungkin termasuk:
- Teknik relaksasi. Kesedaran atau meditasi boleh membantu anda memperlahankan pernafasan anda dan merehatkan otot yang tegang. Akibatnya, kesakitan dapat dikurangkan.
- Akupunktur. Teknik ini melibatkan memasukkan jarum nipis ke dalam badan pada pelbagai titik. Titik akupresur boleh mencetuskan sistem saraf pusat dan merangsang proses penyembuhan semula jadi badan anda.
- Maklum balas bio. Instrumen elektronik boleh digunakan untuk mengesan kawasan tekanan dan sesak dalam badan anda. Ini memberi anda kesedaran yang lebih besar tentang tempat anda menahan ketegangan supaya anda boleh menumpukan pada merehatkan otot-otot ini.
- Rujukan pengurusan kesakitan. Dalam sesetengah kes, anda mungkin dirujuk ke pakar psikologi kesakitan atau klinik pengurusan kesakitan untuk membantu mengurangkan gejala anda.
Pencegahan
Bagaimanakah saya boleh mengurangkan risiko saya untuk gangguan TMJ?
Sesetengah simptom TMJ disebabkan oleh faktor di luar kawalan anda, seperti cara gigitan anda padan bersama. Walau bagaimanapun, dalam beberapa kes, anda mungkin boleh mengurangkan risiko disfungsi TMJ dengan:
- Mengamalkan postur yang baik.
- Memakai pelindung malam, terutamanya jika anda mengetap atau mengetap gigi anda.
- Memakai pelindung mulut semasa bermain sukan sentuhan.
- Mempraktikkan teknik relaksasi dan pengurangan tekanan.
Tinggal bersama
Bilakah saya perlu mendapatkan rawatan untuk gangguan TMJ?
Jika anda mengalami simptom TMD yang biasa seperti sakit rahang, kesukaran membuka mulut anda atau klik dan timbul rahang, jadualkan lawatan dengan pembekal penjagaan kesihatan anda dengan segera. Anda juga harus menjadualkan temu janji jika anda mengisar atau mengetap gigi anda, kerana ini boleh menyebabkan disfungsi TMJ.
Soalan Lazim
Bolehkah gangguan TMJ hilang dengan sendirinya?
Dalam beberapa kes, ya, tetapi ia bergantung kepada puncanya. Sebagai contoh, jika anda mengalami TMJ flare-up disebabkan oleh tempoh tekanan sementara, gejala anda mungkin akan reda apabila tekanan tidak lagi menjadi faktor. Walau bagaimanapun, jika sakit TMJ anda disebabkan oleh salah jajaran rahang atau cara gigi anda bercantum, anda mungkin akan mengalami masalah kronik yang hanya akan bertambah baik dengan rawatan.
Apa yang berlaku jika gangguan TMJ tidak dirawat?
Jika tidak dirawat, gangguan TMJ boleh membawa kepada masalah kesihatan yang ketara, termasuk sakit kronik dan keradangan. Ia juga boleh menyebabkan masalah gigitan, hakisan gigi dan keadaan jangka panjang seperti apnea tidur, insomnia, kemurungan dan kebimbangan.
Bagaimanakah saya boleh menghilangkan gangguan TMJ secara kekal?
Dengan campur tangan yang betul, disfungsi TMJ boleh dirawat dengan jayanya. Langkah pertama ialah berjumpa pembekal penjagaan kesihatan anda untuk penilaian. Adalah lebih baik untuk merawat keadaan lebih awal sebelum gejala menjadi lebih teruk.
Sakit rahang mungkin tidak kelihatan seperti masalah besar, terutamanya jika ia datang dan pergi. Walau bagaimanapun, jika tidak dirawat, disfungsi TMJ boleh menghalang fungsi harian seperti menggigit, mengunyah dan bercakap dengan serius. Jika anda fikir anda mungkin mengalami gejala TMJ, hubungi pembekal penjagaan kesihatan anda dan jadualkan perundingan. Rawatan segera boleh membantu anda menguruskan keadaan dan meningkatkan kualiti hidup anda secara keseluruhan.
