Aterosklerosis adalah keadaan perubatan yang berlaku apabila bahan melekit yang dipanggil plak terkumpul di dalam arteri. Untuk mendiagnosis aterosklerosis, doktor anda akan menyemak keputusan ujian darah, prosedur pengimejan, dan ujian lain dan juga bertanya tentang sejarah perubatan dan keluarga anda. Pemeriksaan fizikal membantu mengesan gejala.
Ujian saringan
Bermula pada usia 20 tahun, doktor anda akan sentiasa memeriksa sama ada anda mempunyai faktor risiko pembentukan plak di arteri. Doktor anda mungkin:
- Periksa tekanan darah anda.
- Kira indeks jisim badan anda dan ukur pinggang anda untuk melihat sama ada anda mempunyai berat badan yang tidak sihat.
- Perintahkan ujian darah untuk melihat sama ada anda mempunyai paras kolesterol darah atau trigliserida yang tidak sihat, atau diabetes.
Menganggarkan risiko anda
Berbincang dengan doktor anda tentang faktor risiko:
- Tabiat gaya hidup seperti merokok atau vape, aktiviti fizikal, dan tabiat makan
- Keadaan perubatan anda yang boleh menjejaskan risiko anda, termasuk diabetes dan keadaan keradangan, seperti rheumatoid arthritis dan psoriasis
- Sejarah keluarga anda jika anda mempunyai saudara darah yang mengalami serangan jantung atau meninggal dunia secara mengejut sebelum mereka berumur 55 tahun
Aplikasi penganggar risiko boleh membantu menilai risiko bahawa anda akan mengalami komplikasi utama daripada aterosklerosis, seperti serangan jantung. Aplikasi menganggarkan risiko anda dalam tempoh 10 tahun akan datang atau sepanjang hayat anda berdasarkan data anda. Jika anda mempunyai semua maklumat, anda boleh menggunakan aplikasi itu sendiri. Aplikasi menunjukkan tahap risiko sebagai rendah, sempadan, pertengahan atau tinggi.
Ujian diagnostik
Untuk mendiagnosis aterosklerosis, doktor anda boleh memerintahkan ujian. Doktor mungkin mengesyorkan ujian walaupun anda tidak mempunyai gejala. Jenis ujian bergantung pada arteri mana yang terjejas oleh pembentukan plak.
Ujian darah
Ujian darah memeriksa tahap kolesterol, trigliserida, gula darah, lipoprotein, atau protein yang merupakan tanda keradangan, seperti protein C-reaktif.
Elektrokardiogram
Elektrokardiogram ialah ujian mudah dan tidak menyakitkan yang mengesan dan merekodkan aktiviti elektrik jantung anda. Elektrokardiogram boleh menunjukkan betapa laju jantung anda berdegup, sama ada irama degupan jantung anda stabil atau tidak teratur, dan kekuatan dan masa impuls elektrik yang melalui setiap bahagian jantung. Anda mungkin mempunyai elektrokardiogram sebagai sebahagian daripada peperiksaan rutin untuk menyaring penyakit jantung.
Elektrokardiogram boleh direkodkan di pejabat doktor, kemudahan pesakit luar, di hospital sebelum pembedahan besar, atau sebagai sebahagian daripada ujian tekanan. Untuk ujian, anda akan berbaring di atas meja. Jururawat atau juruteknik akan memasang sehingga 12 elektrod pada kulit di dada, lengan dan kaki anda. Kulit anda mungkin perlu dicukur untuk membantu elektrod melekat. Elektrod disambungkan dengan wayar ke mesin yang merekodkan aktiviti elektrik jantung anda pada kertas graf atau pada komputer. Selepas ujian, elektrod akan dikeluarkan.
Elektrokardiogram tidak mempunyai risiko yang serius. Elektrokardiogram tidak mengeluarkan cas elektrik seperti kejutan. Anda mungkin mengalami sedikit ruam di mana elektrod dilekatkan pada kulit anda. Ruam ini biasanya hilang dengan sendirinya tanpa rawatan.
Ujian pengimejan jantung
Doktor anda mungkin memerintahkan ujian pengimejan jantung untuk mengambil gambar jantung anda dan mencari masalah dalam aliran darah dalam jantung atau arteri koronari.
Contoh ujian pengimejan jantung yang digunakan untuk mendiagnosis aterosklerosis terdapat di bawah.
- Angiografi ialah sejenis sinar-X khas menggunakan pewarna. Prosedur ini boleh digunakan untuk memeriksa arteri di jantung, leher, otak, atau kawasan lain badan.
- MRI jantung (pengimejan resonans magnetik) mengesan kerosakan tisu atau masalah dengan aliran darah dalam jantung atau arteri koronari. MRI jantung boleh membantu menjelaskan keputusan daripada ujian pengimejan lain seperti X-ray dada dan imbasan CT.
- Pengimbasan tomografi pelepasan positron jantung (PET) menilai aliran darah melalui saluran darah kecil jantung. Ini adalah sejenis imbasan jantung nuklear yang boleh mendiagnosis penyakit mikrovaskular koronari.
- Coronary computed tomographic (CT) menunjukkan bahagian dalam arteri koronari anda. Dengan ujian ini, doktor tidak perlu melakukan kateterisasi jantung invasif. Tomografi dikira koronari ialah ujian pengimejan bukan invasif menggunakan pengimbasan CT.
Imbasan kalsium koronari
Imbasan kalsium koronari ialah imbasan CT jantung anda yang mengukur jumlah kalsium dalam dinding arteri koronari anda. Pengumpulan kalsium, atau kalsifikasi, adalah tanda aterosklerosis atau penyakit jantung koronari.
Imbasan kalsium koronari boleh dilakukan di kemudahan pengimejan perubatan atau hospital. Ujian tidak menggunakan pewarna kontras dan akan mengambil masa kira-kira 10 hingga 15 minit untuk diselesaikan. Imbasan kalsium koronari menggunakan pengimbas khas seperti pancaran elektron CT atau mesin CT multipengesan. Mesin CT berbilang pengesan ialah pengimbas CT yang lebih pantas yang menghasilkan gambar berkualiti tinggi bagi jantung yang berdegup. Imbasan kalsium koronari akan menentukan skor Agatston yang mencerminkan jumlah kalsium yang terdapat dalam arteri koronari anda. Skor sifar adalah perkara biasa. Secara umum, semakin tinggi skor anda, semakin besar kemungkinan anda menghidap penyakit jantung. Jika markah anda tinggi, doktor anda mungkin mengesyorkan lebih banyak ujian.
Imbasan kalsium koronari mempunyai sedikit risiko. Terdapat sedikit risiko kanser, terutamanya pada orang yang berumur di bawah 40 tahun. Walau bagaimanapun, jumlah sinaran daripada satu ujian adalah serupa dengan jumlah sinaran yang anda secara semula jadi terdedah kepada lebih satu tahun. Bercakap dengan doktor anda dan juruteknik yang menjalankan ujian sama ada anda hamil atau boleh hamil.
Ujian tekanan jantung
Ujian tekanan jantung mengukur tahap kesihatan jantung anda dan sejauh mana ia berfungsi semasa tekanan fizikal. Sesetengah masalah jantung lebih mudah dikenal pasti apabila jantung anda bekerja keras untuk mengepam darah ke seluruh badan anda, seperti semasa anda bersenam.
Anda boleh melakukan ujian tekanan di pejabat doktor anda atau hospital. Ujian biasanya melibatkan senaman fizikal seperti berjalan di atas treadmill atau menunggang basikal pegun. Jika anda tidak boleh bersenam, doktor anda akan memberi anda ubat yang akan membuatkan jantung anda bekerja keras dan berdegup lebih laju, seolah-olah anda sedang bersenam. Doktor anda mungkin meminta anda untuk tidak mengambil beberapa ubat preskripsi anda atau mengelakkan kopi, teh, atau sebarang minuman dengan kafein pada hari ujian anda, kerana ini boleh menjejaskan keputusan anda. Doktor anda akan meminta anda memakai pakaian dan kasut yang selesa untuk ujian.
Ujian indeks buku lali-brachial (ABI).
Ujian indeks pergelangan kaki-brachial (ABI) digunakan untuk mendiagnosis penyakit arteri periferal. Ujian tanpa rasa sakit ini membandingkan tekanan darah di buku lali dan lengan anda menggunakan manset tekanan darah dan alat ultrasound.
.
