Kegagalan buah pinggang akut disebabkan oleh kerosakan pada buah pinggang, yang boleh berlaku akibat kehilangan darah, toksin, atau kerosakan fizikal pada buah pinggang. Kegagalan buah pinggang akut berlaku dengan cepat, menyebabkan gejala umum, seperti loya dan kekeliruan.Ia adalah keadaan yang serius, tetapi ia boleh dirawat. Dengan rawatan yang betul, kebanyakan orang boleh bertahan dalam episod tanpa akibat jangka panjang.
Simptom Kegagalan Buah Pinggang Akut
Buah pinggang memantau jumlah cecair, elektrolit, dan sisa dalam badan dan menghantar bahan berlebihan untuk disingkirkan dalam air kencing. Gejala kegagalan buah pinggang akut berlaku kerana bahan-bahan ini terkumpul di dalam badan apabila buah pinggang tidak berfungsi seperti yang sepatutnya.
Paras cecair dan elektrolit yang normal diperlukan untuk seluruh badan berfungsi secara optimum. Bahan buangan adalah toksik kepada kebanyakan sel dan tisu badan, yang mengakibatkan gejala yang meluas.
Gejala kegagalan buah pinggang akut berkembang dengan cepat, selama beberapa jam atau hari. Gejala yang paling biasa ialah:
- Kekurangan tenaga dan keletihan: Ini adalah akibat disfungsi awal organ dalam badan anda, yang tidak mempunyai kepekatan elektrolit yang betul untuk berfungsi sebagaimana mestinya.
- Hilang selera makan, loya dan muntah: Perasaan ini berlaku kerana sistem pencernaan anda—yang memerlukan enzim pencernaan, otot dan saraf yang sihat untuk berfungsi dengan baik—boleh menjadi perlahan dan tidak dapat mengekalkan aktiviti normal jika buah pinggang anda tidak mengawal bahan dengan betul dalam badan anda.
- Kelemahan otot umum: Otot anda memerlukan elektrolit untuk dapat berfungsi. Apabila anda mengalami kegagalan buah pinggang, ini menyebabkan fungsi otot terjejas.
- Degupan jantung yang cepat, perlahan atau tidak teratur: Degupan jantung anda dikawal oleh otot jantung (jantung) anda yang bergantung pada beberapa elektrolit penting untuk berfungsi dengan baik. Badan anda cuba mengekalkan fungsi jantung selama mungkin. Jika badan anda tidak dapat mengimbangi kesan kegagalan buah pinggang akut, fungsi jantung anda boleh terjejas, menghasilkan irama jantung yang tidak teratur. Ini akhirnya boleh mengakibatkan kekurangan bekalan darah yang mencukupi ke seluruh badan.
- Kekeliruan: Simptom serius kegagalan buah pinggang akut, kekeliruan bermakna otak anda tidak mendapat bekalan darah yang mencukupi. Jika anda mengalami kekeliruan akibat kegagalan buah pinggang akut, anda boleh cepat hilang kesedaran atau koma.
- Hilang kesedaran atau koma: Gejala ini bermakna otak kekurangan bekalan darah yang mencukupi dan boleh mengakibatkan kerosakan kekal melainkan anda mendapat rawatan perubatan segera.
Punca
Buah pinggang dipengaruhi oleh banyak faktor, seperti tekanan darah, ubat-ubatan, kesihatan keseluruhan, diet, dan jumlah air yang diminum seseorang. Terdapat beberapa cara yang berbeza kegagalan buah pinggang akut boleh berlaku. Apa-apa sahaja yang merosakkan buah pinggang dengan cepat akan mengurangkan jumlah kerja yang mampu mereka lakukan.
Kegagalan buah pinggang akut boleh bersifat sementara atau mungkin merupakan tanda masalah yang lebih besar.
Terdapat tiga kategori utama penyebab kegagalan buah pinggang akut:
prarenal
Ini menerangkan punca kegagalan buah pinggang yang bermula sebelum darah sampai ke buah pinggang. Tekanan darah rendah, sebagai contoh, akan berlaku jika jantung anda tidak berfungsi dengan cekap atau jika anda mengalami dehidrasi yang teruk.
Dalam kes ini, buah pinggang sendiri bukanlah masalah utama, tetapi mereka terjejas oleh bekalan darah yang rendah. Ini menyukarkan buah pinggang melakukan tugas menapis darah.
Jangkitan yang teruk malah boleh menjadi renjatan septik, keadaan yang boleh menyebabkan kecederaan buah pinggang akut kerana tekanan darah jatuh ke tahap yang rendah sehingga buah pinggang tidak dapat berfungsi dengan cekap.
Intrinsik
Ini menerangkan punca kegagalan buah pinggang di mana buah pinggang itu sendiri dicederakan. Toksin, termasuk bahan kimia, dadah haram, dan juga beberapa ubat yang ditetapkan, perlu melalui buah pinggang dan boleh merosakkannya.
Contoh ubat yang boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang akut termasuk bahan kontras untuk ujian pengimejan.Ubat-ubatan jenis ini tidak menyebabkan setiap orang yang mengambilnya mengalami kegagalan buah pinggang akut atau tiada sesiapa pun akan menggunakannya. Tetapi mereka boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang akut bagi sesetengah orang dan sukar untuk diramalkan jika anda akan mengalami reaksi ini.
Kadangkala, anda mungkin memerlukan ujian darah yang mengukur fungsi buah pinggang anda sebelum anda boleh mengambil ubat yang lebih berkemungkinan menyebabkan kegagalan buah pinggang akut.
Situasi lain yang boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang akut dalam kategori intrinsik termasuk kekurangan oksigen dalam aliran darah, jangkitan buah pinggang, keradangan buah pinggang dan penyakit buah pinggang.Batu karang yang sangat besar juga boleh menyebabkan kerosakan intrinsik pada buah pinggang.
Postrenal
Ini menerangkan punca kegagalan buah pinggang yang berakar pada saluran kencing, iaitu tempat air kencing mengalir selepas ia diproses oleh buah pinggang. Punca-punca ini termasuk masalah yang melibatkan ureter (tiub yang membawa air kencing ke pundi kencing), pundi kencing, atau uretra (tiub yang membawa air kencing dari pundi kencing keluar dari badan).
Batu ginjal yang besar atau tumor, sebagai contoh, boleh terletak di pundi kencing atau uretra. Jika ia cukup besar sehingga air kencing tidak dapat dilalui, air kencing boleh mula bersandar—akhirnya naik ke dalam buah pinggang. Tekanan ini dan aliran air kencing yang mundur boleh menyebabkan hidronureteronephrosis (pelebaran ureter dan atau buah pinggang) dan kecederaan akut pada buah pinggang.
Diagnosis
Terdapat kriteria tertentu untuk diagnosis kegagalan buah pinggang akut. Jika anda mempunyai salah satu daripada tiga kriteria berikut dalam tempoh 48 jam, ini bermakna anda mengalami kegagalan buah pinggang akut:
- Jika kreatinin serum anda (ujian darah yang mengukur fungsi buah pinggang) meningkat sebanyak .3 mg/dl
- Jika kreatinin serum anda meningkat sebanyak 50 peratus atau lebih daripada paras normal
- Jika pengeluaran air kencing anda jatuh kepada .5 mililiter per kilogram berat badan sejam selama lebih daripada enam jam
Pengeluaran Air kencing
Jika anda mengalami kecederaan buah pinggang akut, anda mungkin mengeluarkan jumlah air kencing yang mencukupi atau air kencing yang sangat sedikit. Anda juga boleh mengalami peningkatan ketara dalam tahap kreatinin anda, yang menunjukkan kecederaan buah pinggang akut tetapi masih membuat paras air kencing yang normal.
Lebih separuh daripada semua orang yang mengalami kegagalan buah pinggang akut terus mengeluarkan air kencing dalam cara yang kelihatan seperti biasa.
- Bagi orang dewasa, pengeluaran air kencing normal ialah 0.5 hingga 1 mililiter sejam setiap kilogram berat badan atau satu hingga dua liter sehari.
- Bagi kanak-kanak, kira-kira 1 mililiter sejam sekilogram adalah perkara biasa.
- Bagi bayi, 2 mililiter sejam setiap kilogram berat badan dianggap normal.
(Untuk rujukan, 30 mililiter adalah kira-kira satu auns air kencing.)
Terdapat tiga kategori yang menerangkan jumlah pengeluaran air kencing semasa kecederaan buah pinggang akut:
-
Bukan oligurik: Ini menerangkan keadaan di mana seseorang terus mengeluarkan jumlah air kencing yang mencukupi, yang biasanya melebihi 400 mililiter sehari, atau lebih, bergantung pada status kesihatan dan pengambilan cecair.
-
Oligurik: Ini menerangkan keadaan di mana seseorang mengeluarkan 400 mililiter air kencing atau kurang setiap hari.
-
Anuric: Ini menerangkan keadaan di mana seseorang mengeluarkan kurang daripada 100 mililiter air kencing setiap hari.
Rawatan
Rawatan kegagalan buah pinggang akut bergantung kepada punca masalah, serta keterukan keadaan. Ramai orang bertambah baik dengan rawatan dan tidak mengalami masalah jangka panjang atau kegagalan buah pinggang kronik.
Mengenal pasti masalah, dan mendapatkan rawatan secepat mungkin, adalah cara terbaik untuk mencegah kerosakan buah pinggang yang menyebabkan masalah buah pinggang seumur hidup atau memerlukan rawatan dialisis.
Rawatan boleh termasuk:
- Cecair Intravena (IV): Seseorang yang mengalami kegagalan buah pinggang akut akibat dehidrasi teruk selepas mengalami strok haba mungkin bertambah baik dengan cecair IV. Apabila jumlah cecair yang rendah adalah sebab kegagalan buah pinggang akut, menyediakan badan dengan cecair boleh membantu memulihkan tahap cecair
- Pengurusan elektrolit: Jika cecair dan elektrolit anda tidak berada dalam julat optimum, pembekal penjagaan kesihatan anda mungkin memberi anda suplemen elektrolit atau memberi anda ubat yang boleh menyingkirkan beberapa elektrolit berlebihan.
- Menghentikan penggunaan toksin: Jika kegagalan buah pinggang akut disebabkan oleh ubat atau suplemen, rawatan harus termasuk menghentikan ubat.
- Dialisis: Apabila toksin tidak dijangka disingkirkan dengan cekap jika anda berhenti mengambilnya, rawatan kegagalan buah pinggang akut memerlukan pembersihan badan daripada bahan kimia secepat mungkin. Kadangkala dialisis diperlukan, kaedah di mana mesin boleh melakukan kerja buah pinggang dengan membuang toksin dan mengawal keseimbangan cecair dan elektrolit.
Ujian Fungsi Buah Pinggang
Ujian fungsi buah pinggang ialah sekumpulan ujian yang memeriksa fungsi buah pinggang anda. Ujian ini tidak digunakan untuk mendiagnosis kegagalan buah pinggang akut, tetapi ia digunakan untuk memantau sama ada kegagalan buah pinggang anda bertambah baik atau bertambah teruk.
Selalunya, ujian fungsi buah pinggang boleh menentukan betapa teruk masalahnya, memberikan sedikit gambaran tentang punca masalah itu, dan diulang untuk menunjukkan sama ada buah pinggang bertindak balas terhadap rawatan.
Ujian fungsi buah pinggang termasuk:
- Kreatinin: Bahan buangan yang dihasilkan oleh pecahan otot, paras kreatinin dalam darah anda memberikan gambaran tentang seberapa baik buah pinggang anda berfungsi kerana buah pinggang harus mengeluarkan kreatinin daripada darah. Tahap melebihi 1.21 mg/dL dianggap tinggi dan merupakan petunjuk bahawa buah pinggang tidak berfungsi sebagaimana mestinya.
- Nitrogen urea darah (BUN): Nitrogen urea, juga diukur dalam darah, dikeluarkan oleh buah pinggang. Tahap melebihi 25 mg/dL menunjukkan kegagalan buah pinggang.
- Kadar penapisan glomerular (GFR): Nombor ini dikira berdasarkan tahap kreatinin dalam darah anda, dengan pengiraan yang merangkumi umur, ketinggian, berat dan faktor lain yang menyumbang kepada perubahan individu yang dijangkakan. GFR normal sepatutnya melebihi 60. GFR di bawah 20 selalunya bermakna seseorang itu mengalami kegagalan buah pinggang.
- Urinalisis: Urinalisis boleh mengenal pasti darah, protein, jangkitan, keradangan dan ubat-ubatan. Maklumat ini memberikan gambaran tentang punca, dan kadangkala perkembangan, kegagalan buah pinggang akut.